Ekonomi yönetimi döviz alımlarının kredi alarak gerçekleşmesinin önüne geçmek için şirketlerin faaliyetlerine "net ihracat", "ithal ikamesi" gibi tanımlar getirerek kredi alımlarına sınır koymuştu. Bu tanımlar zaman zaman iş dünyası tarafından eleştirilmişti.
Bu eleştiriler net ihracatçı olmayan ya da döviz alması nedeniyle neredeyse tek haneye yaklaşan maliyetlerle sağlanan bu kredileri alamayan firmalardan geliyor. Onlara göre finansmana erişim zayıflatılırken bu durum ihracat ve büyümeyi zayıflatacak.
KAVCIOĞLU İSO TOPANTISINA KATILACAK
Değişikliklere iş dünyasından en belirgin eleştiri ise İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan'dan geldi. Bahçıvan ihracatçı sanayicilerin finansmana erişim konusunda ciddi problemler yaşadığını ve bir finans darboğazıyla karşı karşıya olunduğu eleştirisi sonrası ise TCMB Başkanı Şahap Kavcıoğlu Cuma günü İSO'da bu konuyu da içerecek bir konuşma yapacak.
İSO Başkanı Bahçıvan uygulamaların ekonomiye büyümeyi zayıflatarak yansıyacağını belirtirken, büyüme ise yılın ikinci yarısı itibarıyla yavaşlamaya sinyalleri veriyor.
Büyümede ne kadar yavaşlama olacağı ise en geç önümüzdeki yıl haziranda yapılacak seçimler öncesi piyasalarda yakından takip ediliyor.
İKİNCİ YARIDA YAVAŞLAMA BEKLENİYOR
Reuters'ın 36 katılımcının cevap verdiği güncel anketine göre GSYH büyümesinin 2022'de yüzde 3,3 olması bekleniyor. İlk çeyrekte yüzde 7,3 büyüyen ekonominin ikinci çeyrekte de canlı seyretmesi, ancak yılın ikinci yarısında büyümenin belirgin yavaşlaması bekleniyor.
İstanbul Analytics bu sabah yayımladığı notta ekonomide güçlü büyüme öngörüsünü tersine çevirdiklerini bunun bir nedeninin ise "kur istikrarsızlığına karşı faiz silahını kullanmayan kamunun kredileri daraltıcı önlemlerle sorunu aşma girişimi... Bu yüzden yaz aylarında güçlenip en az 2 çeyrek daha sürecek bir kredi daralması da ekonomik faaliyeti daraltıcı yönde etki yapacak" dedi.
ENFLASYON RAPORUNDA DA VURGU YAPILDI
TCMB bugün enflasyon raporunda kredilere erişimde belirlenen hedeflerin önemine dikkat çekildi.
Raporda, "Finansal istikrar açısından, ticari kredilerdeki gelişimin iktisadi faaliyet ile uyumunu yakından takip etmekteyiz. Zira, kredilerin kapasite artırıcı ve ihracatı destekleyen yatırımlara dönüşmesini sağlayacak şekilde hedefli alanlarda kullanımı mevcut politikalarımız için büyük önem arz etmekte" dedi.
KREDİLERE KISITLAMA ÇALIŞMASI
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, "Ekonomi yönetiminin kredi kullandırımı konusunda, sıkılaştırma yönlü adımları var ve devamı gelecek. Daha önce bazı kullandırılan kredilerin maalesef döviz alımı gibi amacı dışında kullanıldığı bir gerçek. Bu nedenle krediler kullandırılırken bu dönemde çok daha dikkatli olunuyor" dedi.
Kamu yılbaşından beri atılan adımlarla, döviz ve tahvil piyasasında, arz ve talepte kısmen yön tayin etmede belirleyici konuma geldi. Kredilere getirilen bu sınırlamalar kamunun bu alandaki etkinliğini pekiştirdi.
Reuters'e bilgi veren kaynaklar ilgili kredi politikalarının gerekirse güçlendirilerek devam edeceğine işaret ediyor.
Konu hakkında bilgi sahibi üst düzey bir diğer kaynak ise "Özel sektöre kullandırılan uzun vadeli TL kredilerde de biraz kısıtlamalar olacak. Örneğin buradaki kredilere yönelik yeni şartlar getiriliyor. Bu konuda yazışmalar yapılıyor. Burada ithal ikameye yönelik bazı yeni kriterler getiriliyor" dedi.
Ayrıca bankaların kredilerde yaptığı kısıtlamalarla ilgili üst düzey bir bankacı da, "Özel bankalar şu anda ciddi şekilde kredileri kısmaya gidiyor. Biz (bir özel banka olarak) örneğin, mümkün olduğu kadar kredi vermemeye çalışıyoruz. Ticari kredilerde %44'lere gelen oranlar var. Konut zaten kullandırılmıyor, tüketici kredileri sınırlı. Kamu da benzer bir yol izliyor.... frene basmış durumdayız" dedi.
KGF'DE SELEKTİF GENİŞLEME
Reuters'a bilgi veren ilk kaynak ayrıca, "Yeni bir KGF planı var. Burada daha seçici (selektif) kredi kullandırılması söz konusu olacak. Şu anda kredi maliyetleri çok ciddi seviyelere geldi. Bankalar sınırlı ve belli şartlarda kullandırıyor. Burada üretim ve ticaretin önünü açmak için yeni bir kredi mekanizması olacak" dedi.
Kredi Garanti Fonu (KGF) kredilerinin ilk bölümü bu yılın ilk aylarında 60 milyar TL olarak gelmiş de Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati KGF'nin ikinci ve üçüncü kısımlarının da gelebileceğini söylemişti.
KGF sistemi de TL reeskonta benzer şekilde Hazine kefaletiyle hükümet tarafından belirlenen alanlarda kurumsal kredilere teminat sağlanmış oluyor.
TCMB'NİN KRİTİK TL REESKONTA YÖNLENDİRMESİ
Hükümet düşük faiz politikası ile sağlanan ucuz finansmanın "ihracat üretim istihdam odaklı yatırım kredilerine gitmesini" uzun zamandır istiyor. Ancak son aylarda etkisi daha belirgin hissedilen iki değişiklik oldu. Bunlardan birincisi TCMB'nin reeskont kredilerini yabancı paradan TL'ye yönlendirmesi. İkincisi ise BDDK'nın TL kredi kullanımını nakdi yabancı para pozisyonuna göre sınırlayan kararları ile ikinci el konut ve bireysel kredilerdeki sınırlamaları oldu.
Her iki krediye de TCMB finansman sağlarken yabancı para ve TL reeskontun para birimi hariç en büyük farkları TL reeskontta yüzde 40 ihracat döviz geliri bozdurma şartına ek olarak yüzde 30'unun daha piyasaya bozdurma ve belirli bir dönem döviz alımı yapmama koşulları bulunuyor.
[old_news_related_template title="Altın fiyatları yükselişe geçti" desc="Altın fiyatlarında ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaların ardından başlayan artış sürerken gram altın 1000 TL'yi aştı. Uzmanlar altının bu hafta pozitif bölgede kalacağını tahmin ediyor. " image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/07/28/iecrop/shutterstock_1591893589_16_9_1659010461.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/finans/altin-fiyatlari-fed-karari-sonrasi-yukseldi-7275367/"]
[old_news_related_template title="Merkez Bankası enflasyon tahminini yükseltti" desc="Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu bu yılın 3. enflasyon raporunu açıkladı. Raporda, merkez bankasının 2022 yıl sonu enflasyon tahminin 42,8'den yüzde 60,4'e yükseltildiği belirtildi." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/07/28/iecrop/resimid_199429011_19942901_16_9_1658992183.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/merkez-bankasi-baskani-enflasyon-raporunu-acikliyor-2-7274463/"]
[old_news_related_template title="ABD resesyona girdi: İkinci çeyrekte de ekonomi küçüldü" desc="ABD ekonomisi ikinci çeyrekte 0,9 küçüldü. Böylece ABD ekonomisi iki çeyrek art arda daralarak resesyona girmiş oldu." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/07/28/iecrop/abd-1_16_9_1651151631_16_9_1659011640.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/abd-resesyona-girdi-ikinci-ceyrekte-de-ekonomi-kuculdu-7275408/"]
