Anlaşma, 24 Temmuz 1923 tarihinde TBMM temsilcileriyle Britanya İmparatorluğu, Fransız Cumhuriyeti, İtalya Krallığı, Japon İmparatorluğu, Yunanistan Krallığı, Romanya Krallığı ve Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı temsilcileri tarafından imzalandı. Bu anlaşma ile Türkiye’nin bugünkü sınırları çizildi, yabancı kuvvetlerin işgali sona erdi. Kapitülasyonlar kaldırıldı. Ekonomik, siyasi, adli, hukuki bağımsızlığımız sağlandı. Lozan, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu anlaşması olarak kabul edildi.
ATATÜRK’ÜN ÖNDERLİĞİNDE
Erzurum Kongresi ise 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplandı. İşgal altındaki 5 doğu ili Trabzon, Erzurum, Sivas, Bitlis ve Van’dan gelen 62 delege katıldı. Alınan kararlar kurtuluş mücadelesinde belirleyici oldu. Kongre sonucu, manda ve himaye reddedilerek ilk kez ulusal bağımsızlığın koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verildi. Başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı 9 kişilik Temsil Heyeti oluşturuldu ve hükümet gibi görev yapmaya başladı.
Erzurum’da 23 Temmuz coşkusu
Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk yönetiminde, Cumhuriyet’in temellerinin atıldığı Erzurum Kongresi’nin 103’üncü yıl dönümü törenlerle kutlandı. Atatürk Anıtı’na çelenk sunulmasının ardından katılımcılar ellerindeki Türk bayraklarıyla Cumhuriyet Caddesi’nden tarihi Kongre Binası’na kadar kortej yürüyüşü gerçekleştirdi. Devlet Tiyatrosu oyuncuları da Kongre Binası’nda tarihi kongreyi canlandırdı.