Heyecanlı finali ile hafızalara kazınan 2022 Katar Dünya Kupası, oynanan futbol kadar işçilerin çalışma koşullarıyla da gündeme gelmişti. Stadyum inşaatlarında binlerce işçinin öldüğü iddia edilirken Körfez ülkesi şimdi de parasızlıktan mahsur kalan işçilerle gündemde.
The Guardian’a konuşan işçiler, aylardır işsiz olduklarını, aralarından bazılarının zar zor yemek yiyebildiğini dile getirdiler. Bazı işçiler ise memleketlerindeki yoksul ailelerinden yardım istemek zorunda kaldıklarını anlattı.
KENDİ ÜLKELERİNDEN PARA İSTİYORLAR
Dünya Kupası'ndan bu yana çalışmayan Gineli Aboubacar, "İki gündür yemek yemedim. İronik, değil mi? Dünyanın en zengin ülkesindeyiz ama Afrika'dan para dileniyoruz" dedi.
Katar'da ayrıca turnuvanın ardından işsiz kalanların yanında turnuva sırasında ülkeyi ziyaret etmek için gereken izin olan Hayya kartlarıyla Katar'a girmek için büyük meblağlar ödeyerek kandırılan Nijeryalı işçiler de bulunuyor.
İŞÇİLERİ DOLANDIRMIŞLAR
Kendi ülkelerinde simsarlar tarafından Hayya kartlarının çalışma vizesine dönüştürüleceği söylenerek kandırılan işçiler ülkede mahsur kalmış durumda.
Kartın geçerliliği kısa süre önce 2024'e kadar uzatıldı ancak bu kartlar yalnızca turizm için kullanılabiliyor ve çalışma vizesine dönüşemiyor. Bu nedenle mağdurlar yüksek borçlarla evlerine dönmek için mücadele ediyor.
Nijeryalı Hakeem adlı bir işçi de ülkesinde kandırılarak Katar'a getirildiğini anlatanlardan biri. Hakeem, kendisine kart sağlayan birine yaklaşık 2 milyon naira (83 bin Türk Lirası) verebilmek için arabası dahil tüm eşyalarını satarak Katar'a geldiğini anlattı.
Hakeem, “Eskiden evde üç öğün yerdim ama burada bir tane bulmak zor. Bana yardım etmeleri için Nijerya'daki arkadaşlarımı aradım. Ülkeye girdiğimden beri tek bir riyal kazanmadım. Buraya geldiğimize hepimiz pişmanız” dedi.
TURNUVADAN SONRA İŞ PİYASASI ÇÖKTÜ
Ayrıca Katar'da yasal olmamasına rağmen "Ücretsiz vizeli" işçiler de yerel sponsorlar aracılığı ile çalışma vizesiyle ülkeye girdi. Bu işçilerin kendi işlerini bulmaları gerekiyordu. Plan yasa dışı olsa da vizeleri güvence altına alan sponsorlar ve işçi gönderen ülkelerdeki komisyoncular bu işten büyük kazanç sağladı.
Bu durumdan etkilenen işçilerin çoğu, Gana, Nijerya, Sierra Leone, Gine ve Nijer olmak üzere Batı Afrika'dan geldi. Bu işçilerin tamamı vizelere yüklü ücretler ödediği için büyük borç içinde. Bu işçiler, Dünya Kupası'nın ardından iş bulamazken pek çoğu borçlarını ödemeden ülkelerine dönmek istemiyor.
KATAR'IN KÖTÜ ŞÖHRETİ
Katar, düşük ücretler, yasa dışı işe alma komisyonları, iş güvenliği ve işçi sağlığı gibi konular nedeniyle ciddi eleştirilerle karşı karşıya kalmıştı. İnşaatlar sırasında pek çok işçinin öldüğü ve yaralandığı da iddia edilmişti.
Katarlı yetkililer ve FIFA, turnuvanın değişim için bir katalizör olacağına defalarca söz verdi ancak eleştiriler turnuvaya kadar dinmedi. FIFA Başkanı Gianni Infantino, Katar'ın işçi hakları konusundaki ilerlemesini "inanılmaz" olarak nitelendirdi. Ancak turnuvadan sonra da göçmen işçilerin zorlu yaşam ve çalışma koşullarına katlanmaya devam ettiği görüldü.
