31 Aralık'a kadar başvurmayan yüzde 62 daha fazla ödeyecek

BAĞ-KUR’lular için emeklilik yolunu doğrudan etkileyen ihya uygulamasında yeni yıl itibarıyla önemli bir maliyet artışı gündemde.

TBMM’de kabul edilen düzenleme ile ihya prim oranı yükseltilirken, asgari ücrete yapılacak olası zamlar da toplam maliyeti katlayacak. Habertürk’ten Ahmet Kıvanç, BAĞ-KUR ihya maliyetinde yaşanacak artışın ayrıntılarını kaleme aldı.

BAĞ-KUR'DA İHYA NEDİR, KİMLERİ KAPSIYOR?

Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) prim borcu bulunan BAĞ-KUR’lular için geçmiş yıllarda çıkarılan düzenlemelerle prim borçları silindi, ancak borcun ait olduğu sigortalılık süreleri durduruldu. Bu süreler, emeklilik hesabında dikkate alınmıyor.

BAĞ-KUR’lulara tanınan ihya hakkı sayesinde, ekonomik durumları elverdiğinde durdurulan bu sürelerin primleri ödenerek sigortalılık yeniden geçerli hale getirilebiliyor. İhya edilen günler, emeklilik hesaplamasına dahil ediliyor.

İHYA PRİM ORANI YÜKSELİYOR

Yeni düzenlemeyle birlikte BAĞ-KUR ihya primlerinde esas alınan oran artırıldı. Bugüne kadar ihya için asgari ücretin yüzde 34,75’i oranında prim ödenirken, 1 Ocak 2026’dan itibaren bu oran yüzde 45’e çıkarılacak.

Bu değişiklikle birlikte:

-Şu anda 1 günlük ihya primi 301,23 TL

-Asgari ücrete hiç zam yapılmasa bile 2026’dan itibaren 390,08 TL olacak

-Bu durumda ihya maliyeti, zam yapılmasa dahi yüzde 29,5 artmış olacak.

-Asgari ücret zammı ihya maliyetini katlıyor

-Asgari ücrete yapılacak olası zamlar, ihya maliyetini çok daha yukarı taşıyor:

-Asgari ücrete yüzde 25 zam yapılırsa 1 günlük ihya primi 487,60 TL

-Yüzde 30 zam yapılırsa 507,11 TL olacak

-Bu senaryolarda toplam ihya maliyetindeki artış:

-Yüzde 25 zamda yüzde 61,87

-Yüzde 30 zamda yüzde 68,35 seviyesine ulaşıyor.

-Üç yıllık sürenin ihya maliyeti en az 200 bin lira artacak

İhya maliyetindeki artışın etkisi, uzun süreler söz konusu olduğunda daha net ortaya çıkıyor. Örneğin, prim borcu nedeniyle 3 yıl (1080 gün) sigortalılık süresi durdurulan bir BAĞ-KUR’lu, 31 Aralık 2025’e kadar başvuru yaparsa bu süreyi 325.328,40 TL ödeyerek ihya edebilecek.

-Ancak başvuru 2026 yılına kalırsa:

-Asgari ücrete yüzde 25 zamda ödeme 526.608 TL

-Yüzde 30 zamda ise 547.678,80 TL olacak

Bu durumda ihya maliyeti en az 201 bin TL, zam oranına göre 222 bin TL’yi aşan bir artış gösterecek.

BAŞVURUYU ARALIKTA YAPANLAR ÖDEMEYİ NİSAN AYINDA YAPACAK

31 Aralık 2025’e kadar ihya başvurusu yapanlara SGK tarafından borç tutarı tebliğ edilecek. Tebliğ tarihinden itibaren 3 ay içinde ödeme yapılması halinde ihya işlemi tamamlanacak. Yani aralık ayında başvuru yapan bir kişi, ödemeyi nisan ayına kadar gerçekleştirebilecek.

Hak sahipleri de ihya hakkından yararlanabiliyor

BAĞ-KUR ihya hakkı yalnızca sigortalının kendisiyle sınırlı değil. Vefat eden sigortalının:

-Eşi

-Çocukları

ölüm aylığı bağlatma hakkı bulunuyorsa ihya başvurusu yapabiliyor. Bu kişilerin de maliyet artışından etkilenmemek için 31 Aralık 2025 tarihine kadar başvurması gerekiyor.

İHYA İÇİN SÜRENİN TAMAMI ÖDENMEK ZORUNDA

Askerlik ve doğum borçlanmasında eksik gün kadar ödeme yapılabiliyor. Ancak BAĞ-KUR ihyasında durum farklı. Durdurulan sigortalılık süresinin tamamının priminin ödenmesi zorunlu.

BAĞ-KUR'DA PRİM GÜNÜ İNDİRİMİ KARARI İHYA KARARINI ETKİLEYEBİLİR

Mevcut mevzuata göre BAĞ-KUR’lular için:

Normal emeklilik: 9000 gün

Kısmi emeklilik: 5400 gün

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın daha önce yaptığı açıklamaya göre, küçük esnaf için prim gün sayısının 9000’den 7200’e indirilmesi planlanıyor. Bu düzenlemenin hayata geçmesi halinde, bazı BAĞ-KUR’lular için ihya gereksiz hale gelebilir.

Bu nedenle uzmanlar, ihya kararı vermeden önce herkesin kendi prim gününü ve emeklilik planını dikkatle değerlendirmesi gerektiğine dikkat çekiyor.