7 ay boyunca şarj edilmeden çalışan pil yapıldı
Avustralyalı bilim insanları, enerji depolama alanında çığır açabilecek yeni bir pil teknolojisi geliştirdi. Laboratuvar testlerinde 5 bin saatten fazla yani 7 ay dayanabilen bu yeni pil, lityum yerine sodyum kullanıyor ve yanıcı sıvılar yerine plastik benzeri katı bir çekirdekten oluşuyor.
Queensland Üniversitesi’nde geliştirilen prototip pil, özellikle yenilenebilir enerji şebekelerinde kullanılmak üzere tasarlandı. Nadir ve pahalı bir element olan lityum yerine, bol miktarda bulunan sodyumun tercih edilmesi sayesinde maliyetlerin düşürülmesi ve tedarik zinciri risklerinin azaltılması hedefleniyor. Sodyumun, deniz suyu ve kaya tuzu gibi yaygın kaynaklardan elde edilebilmesi bu teknolojiyi birçok ülke için erişilebilir kılıyor.
KATI VE PLASTİK BENZERİ ÇEKİRDEK
Yeni pil teknolojisinin en dikkat çekici özelliği, yanıcı sıvı elektrolitler yerine katı ve plastik benzeri bir çekirdek kullanması oldu. Bu yapı, pilin aşırı ısınmaya karşı çok daha dayanıklı olmasını sağlıyor ve yangın riskini önemli ölçüde azaltıyor. Geleneksel pillerde görülen kısa devre ve güvenlik sorunlarının da bu sayede önüne geçiliyor.
PİLLERDEKİ GİZLİ RİSKLERE ÇÖZÜM
Uzmanlar, klasik pillerde sıvı elektrolitlerin zamanla dendrit adı verilen metal çıkıntılar oluşturduğunu, bunun da kısa devre ve enerji kaybına yol açtığını belirtiyor. Geliştirilen yeni sistemde ise elektrolit moleküler düzeyde yeniden tasarlandı. Böylece hem iyon geçişine izin veren hem de yapısal olarak güçlü bir katı form elde edildi.
PLASTİK YAPI VE İYON TÜNELLERİ
Yeni pilde kullanılan malzeme, iki farklı segmentten oluşan özel bir plastik yapıdan meydana geliyor. Bu yapı, sodyum iyonlarını belirli kanallar içinde yönlendirerek düşük dirençle hareket etmelerini sağlıyor. Aynı zamanda metal oluşumunu engelleyerek pilin ömrünü uzatıyor ve performans kaybını önlüyor.
YÜKSEK SICAKLIKTA BİLE DAYANIKLI
Tam hücre testlerinde pil, orijinal kapasitesinin yüzde 91’inden fazlasını korumayı başardı. 80 derece sıcaklıkta gerçekleştirilen bin hızlı şarj ve deşarj döngüsünden sonra bile performansını sürdüren pil, uzun ömürlü enerji depolama açısından önemli bir eşik olarak değerlendiriliyor.
YENİLENEBİLİR ENERJİ İÇİN KRİTİK ÖNEMDE
Sodyum bazlı piller, kobalt ve nikel gibi çevresel ve etik sorunlara yol açan metallere ihtiyaç duymuyor. Bu özellik, hem çevresel etkileri azaltıyor hem de enerji depolama sistemlerini daha sürdürülebilir hale getiriyor. Uzmanlar, bu pillerin güneş ve rüzgar enerjisinin üretiminin düşük olduğu dönemlerde şebekeyi dengeleyebileceğini belirtiyor.
SIRADAKİ HEDEF ODA SICAKLIĞI
Araştırmacılar için bir sonraki aşama, pilin oda sıcaklığında da aynı verimlilikle çalışmasını sağlamak. Laboratuvar ortamında elde edilen güvenlik ve uzun ömür sonuçlarının günlük kullanım koşullarına uyarlanması, teknolojinin ticarileşmesinin önünü açacak.
Başarılı olunması halinde bu yeni nesil sodyum pillerin, büyük ölçekli yenilenebilir enerji projelerinde temel bir rol üstlenmesi ve lityum üzerindeki küresel baskıyı önemli ölçüde azaltması bekleniyor.