Altın gümüş değil! Gözden kaçan 2 kıymetli maden bu yıl değerini ikiye katladı
Altın ve gümüş tarih yazıyor, platin ve paladyum sessizce hazırlanıyor. Peki hangi metal büyük sürprizi yapacak, hangisinde risk çanları çalıyor?
Yılın son işlem günlerine girilirken emtia piyasalarında tarihi bir hareketlilik yaşanıyor. "Güvenli liman" olarak nitelendirilen altın ve gümüş, tüm zamanların en yüksek seviyelerini test ederek yılı parlayarak kapatıyor.
Yeni işlem haftasına olağanüstü bir ivmeyle başlayan altın 4.420 dolar, gümüş ise 69,45 dolar seviyelerine ulaşarak tarihi zirvelerini yeniledi. Yıl başından bu yana altına %68, gümüşe ise %138 oranında getiri sağlayan bu performans, borsa endekslerini ve diğer emtiaları geride bıraktı.
Ancak bu rekorlar, beraberinde bir "fiyat yorgunluğu" riskini de getiriyor. Davranışsal finansın "Perspektif Teorisi" ile açıkladığı bu durumda, yatırımcılar ulaşılan zirveleri psikolojik birer direnç noktası olarak görüyor. Araştırmalar, fiyatlar rekor kırdığında yatırımcıların mevcut karlarını "güvenli bölgeye" çekme isteğinin arttığını ve bu durumun kar realizasyonları nedeniyle oynaklığı tetiklediğini gösteriyor.
Altın ve gümüş rekor tazelerken, platin zirvesinin %4, paladyum ise tarihi seviyelerinin yaklaşık %88 altında işlem görmeye devam ediyor. Bu iki metalin uzun süreli düşüş trendinde, otomotiv sektöründeki elektrifikasyon süreci ve içten yanmalı motorlara olan talebin azalması ana rol oynamıştı.
Ancak bu yıl her iki metalin de değerini ikiye katlaması, piyasalarda yeni bir beklenti yarattı. Bu yükselişin arkasındaki temel faktörler şunlar:
AB Düzenlemelerindeki Esneklik: Avrupa Birliği'nin 2035 yılı için planladığı içten yanmalı motor yasağını esnetme eğilimi, gelecekteki talep projeksiyonlarını yukarı yönlü revize etti.
Stratejik kullanım: Platinin ağır ticari araçlarda (dizel), paladyumun ise benzinli ve hibrit araçlardaki kritik rolü, bu metallere olan ihtiyacın öngörülenden daha uzun süre devam edeceğini gösteriyor.
Arz riskleri: Üretimin büyük ölçüde Güney Afrika, Zimbabve ve Rusya gibi jeopolitik açıdan hassas bölgelerde yoğunlaşması, olası bir arz kesintisinde fiyatların sert yükselme potansiyelini canlı tutuyor.
Uzmanlar, platin ve paladyumun altın ve gümüşe kıyasla daha düşük likiditeye sahip olduğuna dikkat çekiyor. Bu durum, fiyat hareketlerinin çok daha sert ve volatil (oynak) olmasına neden olabilir. Yatırımcılar için bu metaller yüksek kazanç potansiyeli sunsa da, beraberinde getirdiği risklerin "moneter" metallere (altın/gümüş) göre daha yüksek olduğu vurgulanıyor.