Dev hazine 1800 yıl sonra ortaya çıktı: Her biri servet değerinde
Romanya’da antik Histria kentinde yürütülen kazılarda, yanmış bir Roma evinin kalıntıları arasında onlarca sikke ve değerli metal takılardan oluşan dikkat çekici bir hazine bulundu. Yaklaşık 1800 yıl boyunca tek parça halinde kalan hazine, bir dönem saklandığı ahşap kutunun siluetini dahi korudu.
Romanya Ulusal Tarih Müzesi bünyesinde çalışan arkeologlar, 2025 yılı kazı sezonunda Büyük Kapı ve Büyük Kule çevresinde yaptıkları çalışmalarda yanmış bir yapıya ulaştı. Yapının, süslemeleri ve mimari özellikleriyle varlıklı bir Roma ailesine ait olduğu değerlendirildi. Yangın sırasında çöken odalardan birinde, değerli eşyalardan oluşan yoğun bir hazine kümesi tespit edildi.
Aynı alanda yazıt parçaları, seramik kaplar ile bronz, demir, cam ve taştan yapılmış çeşitli günlük kullanım eşyaları da kayıt altına alındı. Hazinenin tamamının, tek bir yıkıcı olay sonucu oluşan arkeolojik tabaka içinde yer aldığı belirlendi.
DÖNEMİN KÖKLÜ GEÇMİŞİNE IŞIK TUTUYOR
Karadeniz kıyısına yakın konumlanan Histria, günümüz Romanya topraklarındaki bilinen en eski yerleşim merkezleri arasında yer alıyor. Kentin ilk olarak bir Yunan kolonisi olarak kurulduğu, daha sonra Roma egemenliğine girdiği biliniyor. Uzmanlara göre bulunan hazine, bu uzun tarihsel sürecin Roma dönemine ait önemli bir kesit sunuyor.
FELAKET ANININ DONMUŞ BİR KARESİ
Arkeologlar, yanmış odadaki çökelti katmanlarını inceleyerek yangının ve yapının çöküş sürecini yeniden kurguladı. Çatının yangından sonra çöktüğüne dair bulgular, metal eşyaların neden büyük ölçüde sağlam kaldığını açıklıyor. Değerli eşyaların yerinde kalmış olması, felaket anındaki yaşam düzenine dair somut ipuçları sundu.
Bu durum, hazinenin rastgele saklanmış bir eşya yığını değil, ev içinde bilinçli olarak muhafaza edilen birikimler olduğunu düşündürdü.
SİKKELER VE TAKILAR NE ANLATIYOR?
Uzmanlar için birlikte bulunan sikke grupları, dönemin ekonomik yapısı, ticaret ilişkileri ve günlük harcamaları hakkında önemli bilgiler içeriyor. Farklı imparatorluk dönemlerine ait paralar ve metal türleri, Histria’nın ticaret ağları ve darphanelerle olan bağlantılarına işaret ediyor.
Takıların yapım teknikleri, kullanılan alaşımlar ve süsleme detayları ise hem dönemin estetik anlayışını hem de uzun mesafeli hammadde ticaretini gözler önüne seriyor.
HALKA AÇIK SERGİDE YER ALACAK
Hazine, bulunduğu haliyle blok şeklinde çıkarılarak Bükreş’teki Romanya Ulusal Tarih Müzesi laboratuvarlarına taşındı. Burada konservatörler, her parçayı tek tek ayırarak temizleme ve koruma çalışmalarına başladı. Radyografi ve mikroskobik incelemelerle, eserlere zarar vermeden detaylı analizler yapıldı.
Romanya mevzuatına göre bu tür buluntular, “ulusal kültürel miras – hazine” statüsünde değerlendiriliyor. Uzmanlar, Histria hazinesinin yaşı, sanatsal niteliği ve bilimsel yöntemlerle belgelenmiş olması nedeniyle bu statüyü karşılayacak nitelikte olduğunu ifade etti. Laboratuvar çalışmalarının tamamlanmasının ardından sikkeler ve takıların, müzenin kalıcı sergi alanlarında ziyaretçilerle buluşturulması planlandı. Yetkililer, bu keşfin Histria’nın Yunan kolonisinden Roma kentine uzanan tarihinin daha net anlaşılmasına önemli katkı sağlayacağını belirtti.