Dünyanın en yaşlı ağacı: Tam 5 buzul çağından sağ çıktı
Şili'nin güneyinde, Patagonya'nın derin ormanlarında boy gösteren bir ağaç, son analizlere göre dünyanın en yaşlı canlısı unvanına aday. 4.000 ila 5.300 yaş arasında olduğu tahmin edilen 'Alerce Milenario' adlı ağaç, binlerce badire ve 5 buzul çağından sağ çıkmayı başardı.
Mamutların hala Sibirya'da dolaştığı dönemde yaşayan en eski halkalarını taşıyan Patagonya selvisi (Fitzroya cupressoides) cinsi 'Alerce Milenario' adlı ağaç; volkanik patlamaları, iklim değişikliklerini, koloniyal dönemleri, beş buzul çağını ve orman kıyımlarını ardında bıraktı. Üstelik 4.000 ila 5.300 yaş arasına tarihlenmesine rağmen hala büyümeye devam ediyor.
İŞTE UZUN YAŞAMA SEBEBİ
Uzmanlar, bu türün olağanüstü ömrünü birkaç nedene bağlıyor:
Doğal Çürümeye Dayanıklılık
Ağacın reçine açısından zengin odunu, böcekleri uzak tutuyor ve çürümeyi neredeyse tamamen engelliyor. Kesilen gövdelerin deniz suyunda bile yüzlerce yıl bozulmadığı biliniyor.
Çok Stabil İklim
Patagonya'nın serin ve nemli yağmur ormanları, dünyanın en istikrarlı ekosistemlerinden biri olarak biliniyor. Bu ortam da ağaçların yavaş ama güvenli şekilde büyümelerine müthiş bir ortam sağlıyor.
Aşırı Yavaş Büyüme
Yavaş büyüyen ağaçların odunu çok daha yoğun ve dayanıklı oluyor, uzmanlar bu tür ağaçlar için 'adeta zırh gibi' diyor.
İnsanlardan Uzaklık
En yaşlı ağaçların bulunduğu bölge, yüzyıllarca insan erişimine kapalı kaldı. Bu da onları kesilmekten korudu.
YAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Normalde bir ağacın yaşı, gövdeye ince bir matkap sokularak yıllık halkalar sayılarak ölçülüyor. Ancak bu ağaç öylesine geniş ki hiçbir matkap merkezi tabakaya kadar ulaşamıyor.
Bu yüzden bilim insanları kısmi örnekleri, düşmüş dalları ve büyüme modellerini birleştirerek yaş tahmini yapıyor. Mevcut analizler ise 4.000 ila 5.300 yıl aralığını işaret ediyor.
EN BÜYÜK TEHDİT İNSAN MERAKI
Ağacın yaşı duyulunca, yıllarca izole kalmış alan turist akınına uğramaya başladı. Bu da köklerin çevresinde toprak sıkışması ve orman tabakasının zarar görmesi gibi durumları beraberinde getirdi.
Park görevlileri bölgeyi her gün kontrol ediyor. Bilim insanları, "5 buzul çağını atlatan bu canlı, insan merakı yüzünden yok olmasın" diyerek ziyaretçilere uzaktan izleme çağrısı yapıyor.