Adı geçim hedefi seçim
Emeğiyle çalışana, yıllarca prim ödeyip emekli olana hak ettiği gelir sağlanacağına, yine yoksulu oy deposuna dönüştürecek paketler hazırlanıyor.
Milyonlarca asgari ücretli ve özel sektör çalışanı ile dar gelirli emekliler açlık sınırından kurtulacakları bir zam umuduyla iktidardan haber beklerken, seçim odaklı ‘yardım’ müjdesi (!) geldi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, ‘vatandaşlık maaşı’ olarak da bilinen Gelir Tamamlayıcı Aile Destek Sistemi’nin (GETAD) pilot uygulamasını önümüzdeki yıl başlatacaklarını, 2027 yılında ise tüm ülkeye yayacaklarını söyledi. Asgari ücret zammının beklendiği bir dönemde yapılan bu açıklama, milyonlarca emekçiye pazarlık masasında düşük zam vermenin formülü olarak yorumlandı.
‘GÜZEL BAHANE’
Seçim dönemini de içine alan bu ‘yoksula yardım paketi’ için, “Asgari ücrete sefalet zammı vermek için güzel bir bahane. Geçinemeyenlere ‘vatandaşlık maaşı vereceğiz merak etmeyin’ deyip düşük zamlarla emekliyi, asgari ücretliyi açlık sınırının daha derinliklerine itecekler. Kendi emeğiyle, hak ettiği emekliliğinin geliriyle geçinemeyen milyonlar, ülkeyi yönetenlerin oy şartlı insafına kalacak” değerlendirmesi yapıldı.
AKP’nin seçim vaatlerinde yer alan vatandaşlık maaşının hedef kitlesinde gelir düzeyi belirli bir seviyenin altında kalan ya da hiç geliri olmayan ‘yardıma muhtaç’ vatandaşlar var. Normalde bir işte çalışan ya da emekli, dul ve yetim aylığı alanların vatandaşlık maaşı alamayacağı bir sistem düşünülüyordu. Ancak yüksek enflasyon ve düşük zamlar yüzünden milyonlarca asgari ücretli ve emekli yardıma muhtaç hale geldi. İktidarın, asgari ücret ve emekli zamlarını bu yıl düşük tutup, seçim yılında kapsamı dilediği gibi genişleterek geniş bir kesime para dağıtacağı ifade ediliyor.
İktidarın, CHP’den kopyaladığı ‘Vatandaşlık Maaşı’nın pilot uygulaması 2026’da başlayacak, 2027’de Türkiye’ye yayılacak
‘Temel Vatandaşlık Geliri’ projesi
AKP iktidarının yarattığı yoksulluğu çözmek için CHP’nin çözüm olarak önerdiği sistemi AKP’nin yeni proje olarak sunduğunu 21 Kasım’da gazetemizin manşetine taşıdık. Başak Kaya’nın haberinde CHP’nin 10 yıl önce açıkladığı projeyle ilgili Özgür Özel’in “Herkesin Temel Vatandaşlık Geliri olacak” ifadesi de yer almıştı. Benzer bir projeyi CHP’nin ardından MHP de açıkladı.
2028’de bütçe şişecek
Vatandaşlık maaşının uygulanacağı 2027 yılı, genel ve yerel seçimlerin yapılacağı 2028 ve 2029 yılları öncesine denk getirilmesi nedeniyle kritik bir takvimi ifade ediyor. Vatandaşlık maaşına kaynak oluşturabilmek için bütçedeki sosyal destek ve maaş zamlarının bu yıl olduğu gibi 2026’da da sınırlı tutulması bu yolla 2027 ve 2028’e bol bütçeyle girilmesi hedefleniyor.
Özellikle emekli aylıkları ve bayram ikramiye zamlarının 2026’da düşük tutulmasıyla 2027 yılında hem yardıma muhtaç sayısı artacak hem de bütçede bu kesime dağıtılacak paralar birikmiş olacak.