Ev sahipleri kiracıları böyle kandırıyor: O parayı sakın ödemeyin
Ev sahipleri son dönemde kiracılara “yeni uygulama”, “zorunlu masraf”, “yasal katkı payı” gibi başlıklarla ek ödemeler dayatmaya başladı. Uzmanlara göre bu taleplerin büyük çoğunluğu tamamen hukuksuz. Kiracıların ödemek zorunda olmadığı o kalemler net bir şekilde ortaya çıktı.
Kira artışlarının yükseldiği, kiracı–ev sahibi gerilimlerinin sıklaştığı son aylarda birçok kiracı, ev sahiplerinden “ortak gider farkı”, “yeniden değerleme katkısı”, “enflasyon farkı”, “apartman kullanım ücreti”, “ek depozito” ve “sözleşme yenileme bedeli” adı altında ödeme talepleri aldığını belirterek şikâyet etmeye başladı.
Gayrimenkul hukuku uzmanlarına göre bu talepler, çoğu zaman kiracının bilgisizliğinden yararlanılarak istenen haksız ücretler. Türk Borçlar Kanunu’na göre kiracının bu isimler altında tek kuruş ödeme yapma zorunluluğu bulunmuyor.
EK DEPOZİTO TALEBİ YASAYA AYKIRI
Bazı ev sahipleri, “evin değeri arttı” gerekçesiyle depozitonun güncellenmesini talep ediyor. Fakat uzmanlar bunun tamamen hukuksuz olduğunun altını çiziyor.
TBK’ya göre depozito yalnızca sözleşmenin ilk kurulduğu tarihte belirlenir ve sonraki yıllarda artırılamaz.
Uzmanlar bu konuda net:
“Depozito enflasyonla güncellenmez. Ev sahibi çıkışta zarar tespiti yapabilir ancak kiracının üzerine ek depozito yükleyemez.”
ORTAK GİDER FARKI KİRACIYA DEVREDİLEMEZ
Aidatların artmasıyla bazı ev sahipleri farkı kiracıya yansıtmak istese de hukuki ayrım çok açık:
Kiracı, yalnızca kendi kullanımından doğan giderleri (su, elektrik, doğalgaz, ısınma vb.) öder.
Ev sahibi, binanın genel bakım–onarım giderlerinden, dış cephe iyileştirmelerinden, asansör yenilemelerinden ve bina değerini artıran her türlü masraftan sorumludur.
Gayrimenkul danışmanları bu konuda sürekli uyarıyor:
“Kiracı, binanın değerini artıran hiçbir gideri ödemek zorunda değildir. Aidat artışının nedeni mutlaka sorgulanmalı.”
KİRACIDAN EKSPERTİZ VEYA DEĞERLEME ÜCRETİ İSTENEMEZ
Gayrimenkulün değer tespiti ev sahibinin sorumluluğundadır. Kiracıdan “ekspertiz bedeli” veya “değerleme ücreti” adı altında para talep edilmesi için hiçbir yasal dayanak yoktur.
KİRACILAR HANGİ ÖDEMELERDEN SORUMLU?
Uzmanlara göre kiracının ödemek zorunda olduğu tek kalemler şunlardır:
-Kendi tükettiği su, elektrik, doğalgaz giderleri
-Kullandığı ölçüde ortak alan giderleri
-Kanunda belirlenen sınırlar içindeki yıllık kira artışı
-Bunların dışında;
-Sözleşme yenileme ücreti
-Ek depozito
-Enflasyon farkı
-Apartman değer artırma payı
-Bakım–onarım katkısı
gibi tüm talepler hukuken geçersizdir.
UZMANLARDAN ÖNEMLİ UYARI “YAZILI DELİL OLUŞTURUN”
Kiracının bu tür haksız taleplerle karşılaşması halinde uzmanlar şu adımları öneriyor:
-Tüm konuşmaları yazılı hale getirin
-Mümkünse mesaj veya e-posta üzerinden iletişim kurarak kanıt oluşturun
-Gerektiğinde Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurun
-Hukukçular, “Kiracının hakkı nettir. Uydurulan isimler altında para ödemek zorunda değilsiniz” diyerek uyarıda bulunuyor.