Herkesin sevdiği bu göz rengi aslında hiç yokmuş
İnsanlarla ilk tanıştığımızda dikkat çeken en belirgin özelliklerinden biri de gözleridir. Kahverengiden maviye, yeşilden elaya kadar geniş bir renk yelpazesi vardır. Dünya genelinde en yaygın renk kahverengi, en nadir renk ise yeşildir. Ancak çok beğenilen bir göz renginin aslında gerçekten var olmadığı ortaya çıktı.
Kahverengi gözler, iristeki yüksek melanin pigmenti sayesinde koyu bir ton alır. Yeşil gözlerde ise orta seviyedeki melanin, ışığın saçılmasıyla birleşerek o karakteristik tonu ortaya çıkar. Ela gözler, melanin dağılımının düzensizliği nedeniyle farklı ışıklarda değişken görünebilir.
Ancak mavi gözler farklıdır. Mavi pigment aslında hiç yoktur:
- Mavi gözlerde melanin miktarı çok azdır.
- Bu nedenle ışık göz yapısında farklı biçimde saçılır.
- Tyndall etkisi adı verilen bu fiziksel olay, gökyüzünü mavi gösteren etkiyle aynıdır.
Sonuç olarak, mavi renk bir pigmentten değil, ışığın gözdeki yansıma ve saçılma biçiminden kaynaklanır.
UZUN YILLAR YANLIŞ BİLMİŞİZ
Uzun yıllar göz renginin tek bir gen tarafından belirlendiği sanılıyordu. Ancak bilimsel araştırmalar, göz renginin aslında birçok genin etkisiyle oluştuğunu gösteriyor. Bu nedenle aynı ailede çocuklar farklı göz renklerine sahip olabilir. Hatta iki mavi gözlü ebeveynin yeşil ya da açık kahverengi gözlü bir çocuğu dahi olabiliyor.
GÖZ RENGİ SONRADAN DEĞİŞEBİLİYOR
- Avrupa kökenli bebeklerin çoğu, düşük melanin seviyeleri nedeniyle mavi ya da gri gözle doğuyor.
- İlk yıllarda pigment birikimiyle göz rengi yeşile ya da kahverengiye dönüşebiliyor.
- Yetişkinlikte göz rengi daha sabit kalsa da ışık, kıyafet rengi ve göz bebeği boyutu gibi faktörler, tonlarda küçük değişiklikler yaratabiliyor.