İnternetteki peş peşe kesintiler büyük bir uyarı: Uzmanlar 'daha kötüsü kapıda' dedi
Türkiye’de de milyonlarca insanın günlük hayatını etkileyen internet aksaklıkları son haftalarda dünya genelinde alarm veriyor. Uzmanlar ise bu konu hakkında önemle uyarıyor ufak bir hata nedeniyle dünya bir anda karanlığa gömülebilir.
Son haftalarda yaşanan internet kesintileri artık sıradan bir bağlantı sorunu olmaktan çıktı. Uzmanlara göre dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinde gerçekleşen bu hatalar hem daha sık yaşanıyor hem de milyonlarca insanın günlük hayatını etkiliyor.
Geçtiğimiz salı günü yaşanan Cloudflare kaynaklı büyük arıza internetteki pek çok popüler site ve hizmete kadar geniş bir alanı saatlerce etkiledi. Bu kesinti sadece son bir ayda yaşanan üçüncü büyük internet çöküşü oldu.
ZİNCİRLEME ŞEKİLDE DÜNYAYA YAYILIYOR
ABD Tüketici Finansal Koruma Bürosu'nun eski teknik sorumlusu Erie Meyer son dönemdeki durumun alışılmışın dışında olduğunu söyledi. Meyer Bu yaşananlar bize yıllar önce Y2K için anlatılan senaryoları hatırlatıyor ama daha sık olduğunu görüyoruz ifadelerini kullandı.
Uzmanlara göre sorunların temelinde teknoloji devlerinin aşırı yoğunlaşması var. Pek çok popüler uygulama ve servis maliyeti düşürmek için aynı birkaç büyük bulut şirketinin altyapısını kullanıyor. Bu da tek bir küçük hatanın zincirleme şekilde tüm dünyaya yayılmasına neden oluyor.
KISA SÜREDE DÜNYAYI SARSAN KESİNTİLER
Son bir ayda üç büyük kesinti yaşandı ve hepsi milyonlarca kullanıcıyı etkiledi.
20 Ekim’de Amazon Web Services çöktü. Roblox Fortnite gibi oyun platformlarından Ring kameralarına kadar birçok hizmete erişim kesildi. Bazı kullanıcıların akıllı yataklarını bile kullanamadığı bildirildi. Bu olay sonrası Senatör Elizabeth Warren büyük teknoloji şirketlerinin bölünmesi gerektiğini savundu. Bir şirket tüm interneti çökertiyorsa bu kabul edilemez dedi.
29 Ekim’de bu kez Microsoft Azure çöktü. Hem dünya genelinde pek çok Microsoft hizmeti durdu hem de Delta ve Alaska gibi havayolu şirketlerinde online işlemler yapılamadı.
Son olarak Cloudflare’ın salı günü yaşadığı arıza şirket CEO’su Matthew Prince tarafından 2019’dan bu yana yaşanan en büyük kesinti olarak açıklandı. Prince İnternete verdiğimiz zarardan dolayı üzgünüz. Böyle bir kesinti bizim için kabul edilemez dedi.
İŞTE DÜNYAYI KARARTAN KÜÇÜK HATALAR
Her üç kesintinin nedeni farklıydı. Cloudflare önce siber saldırı sandığı hatayı sonradan bot trafiğini engelleyen yazılımdaki bir bug olarak açıkladı. AWS ve Microsoft ise alan adlarını yöneten DNS yapılandırmasında sorun yaşadı.
Geçen yıl da CrowdStrike güncellemesindeki küçük bir hata Microsoft tabanlı cihazlarda “mavi ekran” sorununa yol açmış yüzlerce kurumun sistemini durma noktasına getirmişti.
Vanderbilt Policy Accelerator’da teknoloji ve yapay zekâ politikası direktörü Asad Ramzanali bu durumun artık ulusal güvenlik riski haline geldiğini söyledi. Toplumun neredeyse tamamı bu altyapılara bağlıyken böyle yoğunlaşma kabul edilemez dedi.
Akamai Cloud Technology Group CTO’su James Kretchmar ise bu sorunların engellenmesinin imkânsız olmadığını ancak daha fazla mühendis kaynağı ayrılması gerektiğini belirtti.
BU ARIZALAR SIRADAN DEĞİL
Kamu yararı için çalışan Public Citizen adlı kuruluşun teknoloji politikası uzmanı J B Branch hükümetin bu kesintileri sıradan arızalar gibi görmemesi gerektiğini söyledi. Ekonominin dijital omurgası birkaç şirketin elinde ve bu son derece endişe verici dedi. Branch bulut sektörünün daha sıkı denetlenmesi gerektiğini savundu.