Kadınlar gece toplayıp gündüz değneklerle dövüyor: Tüm mahalle para kazanıyor
Tüm mahalle gece ağaçlardan toplayıp gündüz ise büyük kazanlarda kaynatıyorlar. Ev ekonomilerine katkı sağlayan Diyarbakırlı kadınlar, çevre illere de kargoyla gönderim sağlıyor. Yılda ise ortalama 1400 ton hasat elde ediyorlar.
Akdeniz ikliminin hakim olduğu Diyarbakır'ın Çüngüş ilçesinde narlar tanelerine ayrılarak hem meyve suyu hem nar ekşisi yapılıyor. Kurulan kazanlarda odun ateşinde narları kaynatan kadınlar, meyveleri nar ekşisine dönüştürüyorlar.
Ekim ayının sonuna doğru başlayan hasatla ağaçlardan çatlamış narları toplayan kadınlar, bu narların bir kısmını meyve suyu yapımı için fabrikalara gönderirken geri kalanını ise tüketmek için balkonlara asıyorlar.
KADIN BÜYÜK EMEK VERİYOR
Kırsal Geçit Mahallesi'nde üretilen narlar kadınlara ek gelir sağlarken ayrıca ilçe ekonomisine de katkı sağlıyor. Çatlayan narları toplayan kadınlar değneklerle döverek tanelere ayıklıyorlar. Daha sonra çuvallara doldurulan bu nar taneleri ezilerek suyu çıkartılıyor. Daha sonra bu suyu odun ateşinde kazanlarda saatlerce kaynatarak nar ekşisine dönüştürüyorlar.
YILDA 1400 TON HASAT TOPLUYORLAR
Mahalledeki bu imece usulü nar ekşisi mesaisi ekim ayının sonunda başlayıp kasın sonuna kadar sürüyor. Her yıl ortalama 1400 ton nar üretimi yaptıklarını belirten Çüngüş Belediye Başkanı Ali Suat Akmeşe, narların ilçe ekonomisinde önemli bir rolü olduğunu ifade etti.
Yörede yetiştirilen narın kıymetli olduğunu söyleyen Akmeşe, sofralık ve nar ekşisi için üretim yaptıklarını belirterek şunları söyledi:
"Kadınlarımızın yaptığı nar ekşisi şişeleniyor ve yurt içinde satılıyor. Burada kadınlarımızın çok emeği var. Üretiminden nar ekşisi yapımına kadar büyük bir emek var. Çüngüş'teki Geçit narını ve nar ekşisini herkesin tatmasını istiyoruz."
KARGOYLA DİĞER İLLERE GÖNDERİYORLAR
Uzun süredir iki çeşit nar yetiştirdiklerini ifade eden Geçit Mahallesi muhtarı Turgay Toğrul, üretim kapasitelerinin her geçen yıl arttığını belirtti. Kargo ya da doğrudan diğer illere nar ekşilerini gönderdiklerini söyleyen Toğrul, "Sulu narımızı da Türkiye'nin her yerine gönderiyoruz. Eşi benzeri olmayan bir nar suyumuz var. Sulu narın bir kısmını fabrikalara da gönderiyoruz, bir kısmını ise burada kadınlarımızla işliyoruz. Hiçbir katkı maddesi girmiyor. Yüzde 100 doğal ürünler" diye konuştu.
GECE TOPLAYIP GÜNDÜZ KAYNATIYORLAR
Yöre halkından 70 yaşındaki Bezar Toğrul, geleneksel yöntemlerle nar yetiştirdiklerini ifade ederek, özellikle kadınların büyük emekleri olduğunu ekledi. Olgunlaşan narların çatladığını daha sonra toplayıp eve getirdiklerini söyleyerek işlem sürecini şöyle anlattı:
"Tanelerini değnekle döküyoruz. Suyunu çıkarıp kaynatıyoruz. Kaynama sırasında sürekli köpüğünü alıyoruz. Zor bir iş. Ağaçların tepesinden inene kadar akla karayı seçiyoruz. Narları gündüz topluyoruz, geceleri de tanelerini döküyoruz. Tekrar gündüz suyunu kaynatıyoruz. Gece kaynatırsak köpüğünü iyi alamayız. Yağmur çamur olmadan yetiştirmeye çalışıyoruz. Büyük ve zorlu bir emekle hazırladığımız nar ekşisi her derde deva ve doğal."