'Orada olmaması gerekiyor': Güneş Sistemi'nin sınırında gizemli yapı keşfedildi
Güneş Sistemi’nin en dış sınırlarında, bilim insanlarının mevcut dinamik modellere göre “orada olmaması gerektiğini” söylediği gizemli bir yapı keşfedildi. Kuiper Kuşağı içinde yer alan bu yeni ve kompakt Kuiper Kuşağı Cisimleri (KBO) kümesi, alışılmadık derecede düzenli ve yuvarlak yörüngeleriyle dikkat çekiyor.
Bilim insanları, Neptün’ün ötesinde bulunan ve buzlu gök cisimlerinden oluşan Kuiper Kuşağı’nda yapılan gözlemlerde, fizik kurallarını zorlayan bu yapıyı tespit etti. Mevcut modellere göre bu kadar düzenli bir kümenin oluşmasının mümkün olmadığı belirtilirken, keşif Güneş Sistemi’nin erken dönemlerine dair önemli soruları da beraberinde getirdi.
“İç Çekirdek” adı verilen bu yeni küme, Güneş’ten yaklaşık 43 astronomik birim, yani 6,5 milyar kilometre uzaklıkta bulunuyor. Kümedeki tüm üyeler, Neptün’ün ötesinde yer alan küçük buzlu gövdeler olan Kuiper Kuşağı Cisimleri’nden oluşuyor.
Araştırmayı yürüten astronomlara göre keşfin en çarpıcı yönü, bu cisimlerin yörünge özellikleri. The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayımlanan çalışmada, İç Çekirdek’teki KBO’ların yörüngelerinin iki temel noktada diğerlerinden ayrıldığı ortaya kondu. Bu cisimlerin yörüngeleri, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesinin bulunduğu ekliptik düzleme çok yakın seyrediyor ve beklenmedik derecede dairesel bir yapı sergiliyor.
Bilim insanları, bu kadar düşük eğimli ve kusursuz görünümlü yörüngelerin, dış gezegenlerin özellikle de Neptün’ün erken dönemlerdeki kütleçekimsel hareketleri sırasında küçük cisimlerin şiddetli biçimde dağılmadığını gösterdiğini ifade ediyor. Bu durum, İç Çekirdek’in dış Güneş Sistemi’nin ilk ve daha sakin oluşum evresine ait bozulmamış bir kayıt tutuyor olabileceğine işaret ediyor.
Öte yandan Neptün’ün, Güneş Sistemi’nin erken dönemlerinde enkazın arasından yavaşça dışa doğru göç ettiği biliniyor. Araştırmacılara göre bu göç sırasında oluşan kütleçekimsel yakalama süreçleri, bazı Kuiper Kuşağı Cisimleri’nin bu şekilde düzenli bir yapıda toplanmasına yol açmış olabilir. Bu da İç Çekirdek’in, cisimlerin ilk oluştuğu yeri değil, Neptün’ün kütleçekimsel etkisinin geçici olarak durakladığı bir bölgeyi temsil edebileceğini düşündürüyor.
Bilim insanları, bu keşfin Güneş Sistemi’ni oluşturan gaz ve toz diski olan güneş bulutsusuna dair mevcut görüşleri bile zorlayabilecek nitelikte olduğunu vurguluyor. İç Çekirdek’in varlığı, yerçekimi altında hareket eden cisimleri inceleyen tüm dinamik modellerin ve simülasyonların bu yeni gözlemi açıklayacak şekilde yeniden değerlendirilmesini gerektiriyor.