Pokemon 5 saniyelik bölümle, 700'den fazla çocuğu hastanelik etti! Peki, ama nasıl?

Aralık 1997'de, Japonya'da milyonlarca hayranı olan Pokémon animasyon dizisi, inanılmaz bir başarının ortasında tüm ülkeyi şok eden bir sağlık krizine neden oldu. Dizinin 38. bölümünde yer alan sadece beş saniye süren bir patlama sahnesi, televizyon izleyen 700'den fazla çocukta aynı anda panik atak, kasılma ve epilepsi nöbetlerini tetikledi.

Olay, izleyicilerin dizileri eş zamanlı izlediği bir dönemde gerçekleştiği için, Japonya genelinde büyük bir paniğe yol açtı.

16 Aralık Cuma öğleden sonra hastaneler, gözlerde yanma, mide bulantısı, kasılmalar ve epilepsi nöbetleri gibi aynı belirtileri gösteren çocuk akınıyla karşılaştı. Aileler şaşkına dönmüştü; Tokyo'dan Sapporo'ya kadar her vakada yetişkinler, çocuklarının sakin bir şekilde televizyon izlerken aniden nöbet geçirmeye başladığını anlatıyordu.

Doktorlar ve klinisyenler, belirtiler başladığında etkilenen tüm çocukların televizyonda aynı diziyi, yani o dönem TV Tokyo'da yayınlanan Pokémon'u izlediğini hemen fark ettiler. Bir çizgi filmin nöbet salgını başlatması, bilinen hiçbir emsali olmayan bir bilmeceydi.

54 görüntü yansıması çocuklarda panik atak yarattı

Japon sağlık yetkilileri hızla harekete geçti. Yapılan soruşturma sonucunda, saldırıların kurbanlarının ışığa duyarlı epilepsi denen nadir bir türden muzdarip oldukları belirlendi. Bu rahatsızlığa sahip kişilerde, hızlı bir şekilde yanıp sönen ışıklara maruz kalmak beynin normal elektriksel aktivitesinde bozulmaya neden olarak nöbetleri tetikliyor.

Sorunun kaynağı, dizinin 38. bölümündeki bir patlama sahnesiydi:

Sadece beş saniye süren patlama sahnesi, güçlü kırmızı ve mavi ışıklar arasında geçiş yaparak 54 görüntü yansıttı. Tüm kasılmalar bu beş saniyelik görsel saldırı sırasında meydana geldi.

Olayın şokuyla hastaneler öğleden sonra 687 vaka bildirmişken, maalesef bazı haber programları, haberi büyütmek amacıyla o geceki yayınlarında patlama sahnesinden kesitler yayınladı. Bu durum, kimsenin aklına gelmeyen yeni bir enfeksiyon dalgasına yol açtı ve saat 22:00'ye kadar vaka sayısı 700'ü aştı.

Kamuoyundaki tepki üzerine Japonya Başbakanı Ryutara Hashimoto kapsamlı bir devlet soruşturması başlatıldığını açıkladı. Pokémon video oyunlarının sahibi Nintendo'nun hisseleri Tokyo ve Osaka borsalarında %1,5 düştü.

Zararlı 38. bölüm derhal yayından kaldırıldı ve bir daha asla yayınlanmadı. Amerika Birleşik Devletleri Federal İletişim Komisyonu (FCC) ve Avrupa’daki ilgili kurumlar da, renk değişimlerinin yüksek sıklığı nedeniyle bölümün denizaşırı yayınını yasakladı.

Ciddi önlemler alındı

Dizi, alınan ciddi önlemlerle hayatta kaldı. Uzun bir süre her bölümün başında izleyicileri uyarmak için şu alt yazı yer aldı:

"Televizyonda anime izlerken oda karanlık olmamalı ve televizyona çok yakın oturmayın."

Bu olayın üzerinden yaklaşık otuz yıl geçmesine rağmen, Pokémon bugün hâlâ 25'ten fazla sezon ve 1300'den fazla bölümle dünyanın en başarılı video oyunu uyarlamalarından biri olmaya devam ediyor. Ancak bu olay, kitlesel medya ve görsel uyaranların insan sağlığı üzerindeki potansiyel etkileri konusunda tarihi bir ders olarak hatırlanıyor.