Psikologlardan ebeveynlere önemli 'arkadaşlık' uyarısı
Anne-baba ile çocuk arasındaki yakın ilişki sağlıklı olabilir, ancak uzmanlara göre 'arkadaşlık' boyutuna taşındığında tehlikeli sonuçlar doğurabiliyor.
Psikologlar, özellikle çocukların ebeveyn rolüne itilmesi anlamına gelen "ebeveynleşme" konusunda ciddi uyarılarda bulunuyor. Sık sık dizi ve filmlerde romantize edilen "anne-kız arkadaşlığının" gerçekte sağlıklı bir ilişki modeli olmadığı vurgulanıyor.
Chicago'daki Adler Üniversitesi'nden terapist Dr. Dara Winley, "Birçok insan bu ilişkileri televizyonda görüp annelerinin daha 'cool' olmasını diliyor. Ama bu tür bağlar, çocuk için sağlıksız olabilir" uyarısında bulunuyor.
ROLLERİN TERSİNE DÖNMESİ BÜYÜK SORUN
Psikolojide ebeveynleşme, çocuk ile ebeveynin rollerinin tersine dönmesi anlamına geliyor. Çocuk, yaşına uygun olmayan sorumlulukları üstleniyor. Cleveland Clinic'e göre bu durum, çocuğun gelişim sürecini olumsuz etkiliyor.
Örnekleri:
- Kardeşlere bakmak,
- Anne-babanın tartışmalarında arabuluculuk yapmak,
- Anne ya da babaya 'terapistlik' yapmak,
- Ebeveynin özel hayatı veya maddi sorunlarına dahil edilmek.
- Bazı durumlarda ise çocuk, tamamen evin sorumluluğunu üstlenmek zorunda kalıyor.
ÇOCUĞUN GELİŞİMİNİ ENGELLİYOR
Psikolog Kate Eshleman, "Ebeveynleşme, çocuğun normal gelişim evrelerinden geçmesini engeller. Arkadaşlarıyla vakit geçirmek yerine ev işleriyle uğraşır, derslerine odaklanamaz" diyor.
Uzmanlara göre bu durum sadece duygusal değil, fiziksel sorunlara da yol açabiliyor:
- Baş ağrısı,
- Mide ağrısı,
- Uyku bozukluğu,
- İştahsızlık.
Çocuk veya ergen, duygularını tanımlayamadığında stres fiziksel şikayetler şeklinde ortaya çıkabiliyor.
NEDEN ORTAYA ÇIKIYOR?
Uzmanlara göre ebeveynleşme genellikle kötü niyetle yapılmıyor. Sınırların bulanık olduğu, dengesiz aile ortamlarında ortaya çıkıyor.
Bazı ebeveynler, kendi duygularıyla baş etmeyi hiç öğrenmediği için çocuklarını destek kaynağına dönüştürüyor. Bazıları ise geçim derdi nedeniyle çok çalıştığından, çocuğun evde daha fazla sorumluluk alması kaçınılmaz oluyor.
Uzmanlar, çocuğun anne-babasıyla güçlü bir bağ kurmasının önemli olduğunu vurgulasa da sınırların korunması gerektiğini belirtiyor:
"Çocuk, ebeveyninin terapisti ya da ortalığı değil; sadece çocuğu olmalı."