Tek bir ilimizde kayda geçti: Zehirli ve 1 metreye kadar büyüyor

Osmanlı engereği (şeritli engerek) türünün dünyadaki yayılış alanının en kuzeydoğu noktasının Çankırı olduğu bilimsel olarak tespit edildi. Çankırı Karatekin Üniversitesi (ÇAKÜ) Şabanözü Meslek Yüksekokulu Veterinerlik Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emin Bozkurt, lisans öğrencisi Arda Emre Kandil ile birlikte 2023 yılında Eldivan ilçesinde yürüttükleri arazi çalışmaları sırasında Osmanlı engereğiyle karşılaştı.

Arazi çalışmaları sırasında üç bireyi gözlemleyen Bozkurt, elde edilen veriler doğrultusunda bilimsel bir çalışma hazırladı. Yapılan araştırmada, Osmanlı engereğinin Çankırı’da ilk kez kayıt altına alındığı ve türün dünyadaki yayılış sahasının en kuzeydoğu sınırının bu il olduğu belirlendi. Çalışma, “Journal of Animal Diversity” adlı uluslararası bilimsel dergide yayımlandı.

ÇANKIRI'DA YENİ ORTAYA ÇIKAN YENİ KAYIT ÖNEMLİ

Araştırma sürecinde türün bilinen yayılış alanının yaklaşık 100 kilometre genişlediğini fark ettiklerini belirten Bozkurt, Osmanlı engereğini küresel iklim değişikliği senaryoları kapsamında ekolojik niş modellemesiyle analiz ettiklerini ifade etti. Bu analizlerin, türün gelecekte yaşam alanı kaybı riskiyle karşı karşıya kalabileceğini gösterdiğini vurgulayan Bozkurt, Çankırı’daki yeni kaydın bu nedenle büyük önem taşıdığını dile getirdi.

"YILAN, ZEHİRLİ VE 1 METREYE KADAR BÜYÜYEBİLİYOR"

Sonraki arazi çalışmalarında aynı bölgede yavru bireylerin de gözlemlendiğine dikkat çeken Bozkurt, türle ilgili şu değerlendirmede bulundu: “Tür, zehirli ve 1 metreye kadar büyüyebilen bir yılan ama insanlar için çok tehdit oluşturmuyor. Çünkü daha çok gece ve sabaha karşı çok erken saatlerde aktif. Çankırı, türün dünyadaki dağılış sahasının en kuzeydoğusu oluyor, sınır bir bölge. O nedenle korunması önem arz ediyor.”

Osmanlı engereğinin Türkiye’de Ege, Akdeniz, İç Anadolu ve Trakya bölgelerinde görüldüğünü aktaran Bozkurt, türün ülke dışındaki yayılışının ise oldukça sınırlı olduğunu söyledi. Bozkurt, “Ülkemiz dışında Yunanistan'da çok dar bir dağılışı var. Dağılışının yaklaşık yüzde 90'lık kısmı ülkemizde bulunuyor diyebiliriz. Türle ilgili kayıtları Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğüne ilettik. Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü gözlem yaparak bu türü koruma altına alabilir.” ifadelerini kullandı.

YILANIN FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİ ANLATTI 

Yılanın fiziksel özellikleri hakkında da bilgi veren Bozkurt, “Başı üçgen, göz bebekleri dikey, sırtında zikzak şeklinde desen var. Kuyruğu kısa ve küt, vücudu boyuna göre oldukça kalın ve bir metreye kadar büyüyebiliyor. En belirgin özelliği, başın üçgen ve sırtında zikzak şeklinde şeridin olması.” dedi.

"İNSANLARA KARŞI SALDIRGAN DEĞİL"

Sürüngenlerin ekosistemde önemli bir role sahip olduğuna dikkat çeken Bozkurt, özellikle zehirli yılanların kemirgenlerle mücadelede etkili olduğunu vurguladı. Bu kapsamda Osmanlı engereğiyle ilgili olarak da şu uyarıda bulundu: 
“Tür zehirli bir yılan fakat insanlara karşı saldırgan değil. Hatta insanları gördüğünde ilk önce uyarı olarak 'tıslama' sesi çıkarır. Çok yakınına giderseniz, üstüne basarsanız sizi ısırmaya çalışır. Hem haşerelere karşı koruyucu olması hem de insanlara karşı zararlı olmaması nedeniyle insanların yılanları gördüklerinde öldürmemesi, onların korunması önemli.”