Yeryüzünde gecenin olmadığı ve güneşin haftalarca batmadığı ülke
Yeryüzünde bazı bölgelerde yaz aylarında gece hiç yaşanmıyor. Güneşin haftalarca ufkun altına inmediği bu sıra dışı doğa olayı, “gece yarısı güneşi” ya da “kutup günü” olarak adlandırılıyor. Kuzey ve Güney Kutup dairelerinin ötesinde görülen bu fenomen, özellikle yaz aylarında bölge halkının ve turistlerin günlük yaşamını tamamen değiştiriyor.
Gecenin kaybolduğu bu coğrafyalarda saat kavramı neredeyse anlamını yitirirken, gün ışığı haftalar boyunca kesintisiz sürüyor. Doğa, iklim ve astronominin bir araya gelmesiyle oluşan bu olay, dünyanın en ilginç doğal döngülerinden biri olarak kabul ediliyor.
GECE YARISI GÜNEŞİ NEDİR?
Ekvator çevresinde gündüz ve gece süreleri yıl boyunca neredeyse eşit seyrederken, kutuplara yaklaşıldıkça bu denge bozuluyor. Dünya’nın eksen eğikliği nedeniyle yaz aylarında kutup bölgeleri Güneş’e daha fazla yöneliyor. Bunun sonucu olarak, Kuzey ve Güney Kutup dairelerinin ötesinde Güneş haftalarca batmıyor.
Bu döneme “kutup günü” ya da halk arasında bilinen adıyla “gece yarısı güneşi” deniliyor. Aynı bölgelerde kış aylarında ise bunun tam tersi yaşanıyor ve “kutup gecesi” olarak adlandırılan uzun karanlık dönemler görülüyor.
NORVEÇ’TE HAFTALARCA GÜN IŞIĞI
Norveç, gece yarısı güneşinin en net gözlemlendiği ülkelerin başında geliyor. Tromsø, Kuzey Burnu, Lofoten Adaları ve Svalbard gibi bölgelerde yaz aylarında Güneş haftalar boyunca gökyüzünden kaybolmuyor. Svalbard’da Nisan sonundan Ağustos sonuna kadar hiç gün batımı yaşanmıyor. Tromsø ve kuzey kıyılarında ise yaklaşık 76 gün boyunca kesintisiz gün ışığı görülüyor.
İZLANDA’DA AYDINLIK GECELER
İzlanda’da gece yarısı güneşi özellikle Grimsey Adası’nda belirgin şekilde yaşanıyor. Bu ada, ülkenin Kuzey Kutup Dairesi’nin ötesinde kalan tek yerleşimi. Haziran ayında Güneş neredeyse hiç batmıyor. Başkent Reykjavik ve güney bölgelerde ise tam anlamıyla gece yarısı güneşi görülmese de geceler oldukça aydınlık geçiyor.
İSVEÇ VE LAPLAND BÖLGESİ
İsveç’in kuzeyinde yer alan Lapland bölgesi, bu doğa olayının en çarpıcı yaşandığı yerlerden biri. Kiruna, Abisko ve Gällivare gibi kentlerde Mayıs sonundan Temmuz ortasına kadar yaklaşık 50 gün boyunca Güneş ufkun altına inmiyor.
FİNLANDİYA’DA UZAYAN GÜNLER
Finlandiya’nın kuzeyindeki Lapland bölgesinde gün ışığı adeta donmuş gibi hissediliyor. Utsjoki ve çevresindeki köylerde Mayıs ortasından Temmuz sonuna kadar 70 günü aşkın süreyle Güneş batmıyor. Rovaniemi’de bile gün ışığı yaklaşık bir ay boyunca kesintisiz devam ediyor.
ALASKA’DA 80 GÜNÜ AŞAN AYDINLIK
ABD’nin Alaska eyaleti, dünyanın en uzun gündüz sürelerine sahip bölgeleri arasında yer alıyor. Utqiagvik’te Güneş Mayıs ortasında doğuyor ve Ağustos başına kadar batmıyor. Bu da yaklaşık 84 gün boyunca süren kesintisiz gün ışığı anlamına geliyor. Fairbanks ve Denali gibi bölgelerde ise geceler oldukça kısa ve aydınlık geçiyor.
GRÖNLAND’DA YAZ GÜNEŞİ
Danimarka’ya bağlı özerk bölge Grönland’da yaz aylarında gün ışığı neredeyse hiç eksilmiyor. Kaanaak’ta Güneş Nisan sonundan Ağustos ayına kadar ufkun altına inmiyor. Ilulissat’ta ise Haziran ve Temmuz aylarında yaklaşık altı hafta boyunca gece yarısı güneşi izlenebiliyor.
KANADA’NIN ARKTİK BÖLGELERİ
Kanada’nın Yukon, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut bölgeleri de gecenin kaybolduğu coğrafyalar arasında yer alıyor. Nunavut’un kuzey kesimlerinde yaz gündönümü döneminde Güneş yaklaşık iki ay boyunca batmıyor. Daha güneyde yer alan Whitehorse ve Yellowknife’da ise tam anlamıyla gece yarısı güneşi görülmese de alacakaranlık geç saatlere kadar sürüyor.