Kış budamasının amacı, meyve ağaçlarının verimli kalmasını sağlamak ve çalıların aşırı büyümesini engellemek olurken bu dönemde, gülleri budamak, akasmalarını kesmek, meyve ağaçlarını ve çalılarını yeniden şekillendirmek gibi işlemler yapılabilir. Yapraklar döküldüğünde, bitkilerin iskelet yapısı daha net bir şekilde görülebilir ve budama gereksinimi olan bitkileri görmek daha kolay olur. Kış budaması, bitki sağlığını iyileştirmenin yanı sıra hastalıkların yayılmasını engellemeye de yardımcı olur. Ancak tüm bitkiler kış budaması için uygun değildir. İşte budanması gerekenler:
GÜLLER
Çalı ve tırmanıcı gülleri, yaz boyunca bolca çiçek açmaları için kış sonunda sert bir şekilde budanmalıdır. Floribundalar, melez çaylar, çalı gülleri ve tırmanıcı güller gibi birçok gül türü kışın budanabilir fakat sarmaşık güller, yaz sonunda budanmalıdır. Genel olarak, ince ve zayıf sürgünleri kesmek, kalın ve güçlü olanları bırakmak iyi bir kuraldır. Bitkinin büyüklüğüne ve tercihinize göre, gülleri 15 cm ile 45 cm arasında bir yüksekliğe kadar budama işlemi yapılabilir.
ELMA VE ARMUT AĞAÇLARI
Elma ve armut ağaçları, kasım ile mart ortası arasında budanmalıdır. Bu budama, meyve tomurcuklarına daha fazla enerji gönderilmesine yardımcı olur ve bu durumda daha sağlıklı bir ürün alınır. Ağaçların merkezinde içi boş bir alan bırakarak, dalları dairesel bir şekilde eşit aralıklarla yükseltmek istenen şekli oluşturur. Alt kısımdaki sürgünler kesilmeli ve ölü, hastalıklı ya da çapraz dallar temizlenmelidir.
KİRAZ VE ERİK AĞAÇLARI
Kiraz ve erik gibi çekirdekli meyve ağaçları kışın budanması gerekirken bu tür bitkiler kışın budama sırasında gümüş yaprak adı verilen mantar hastalıklarına yakalanma riski taşır. Bu yüzden bu ağaçlar erken ilkbaharda ya da yaz ortasında budanmalıdır.
ÜZÜMLER
Üzüm asmalarının kışın budanması gerekir fakat doğru zaman, üzümün iç mekanda mı yoksa dış mekanda mı yetiştirildiğine bağlı olarak değişir. Eğer üzümler iç mekanda, örneğin bir serada yetiştiriliyorsa, budama işlemi genellikle Noel’den önce tamamlanır. İç mekan üzümleri dış mekan üzümlerine göre daha erken büyümeye başlar ve aralık ayından sonra budama yapılırsa, özsu akmaya başlayabilir. Bu durum zayıflatmakla kalmaz aynı zamanda hastalıkları taşıyabilecek zararlılara davetiye çıkarabilir.