Deprem enkazında kalan “Yeni Türkiye”dir - Naim Babüroğlu

6 Şubat 2023...

Türkiye, sabaha karşı, 7.7, diğeri öğle saatlerinde 7.6 büyüklüğünde, Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli iki ayrı depremle uyandı.

★★★

10 il ve yaklaşık 13,5 milyon insan etkilendi.

Atatürk’ün emaneti Hatay, en büyük felaketi yaşadı...

★★★

Devlet, milletin organize olmuş şeklidir.

★★★

Deprem gibi afetlere karşı zamanında ve etkili önlemler almak, devleti çalıştıran hükümetin görevi ve sorumluluğudur.

Hükümetin varoluş maksadıdır...

★★★

Türkiye, bir deprem ülkesi.

17 Ağustos 1999’da, Marmara depremi felaketi yaşandı.

Yaklaşık, 20 bin kişi yaşamını kaybetti.

16 milyon insan depremden etkilendi.

Türkiye için büyük dersti.

★★★

Türkiye Cumhuriyeti Devleti yeni kurulmadı.

Kimin, ne zaman, nerede, ne yapacağı yönergelerde, yasalarda açıkça ve ayrıntılı biçimde belirtilir.

Hele, 17 Ağustos 1999 depreminden sonra...

★★★

Gel gör ki...

6 Şubat 2023 depreminde, ilk saatten itibaren organize olması ve müdahale etmesi gereken devlet kurumları, en kritik anda sahada yoktu.

★★★

7269 sayılı kanun var.

Valilere, deprem gibi afet durumları için bir plan yapmasını...

Afet durumunda kimin, nerede, ne yapacağını planlamasını...

İhtiyaç halinde, askerî birlikleri yardıma çağırmasını emreder.

★★★

Emreder ama...

TSK’nın geç müdahalesinden dolayı, tek yetkili istifa etmez.

İstifa, sıfır...

★★★

Dünya orduları için, geçerli bir kural vardır:

“Asker savaşta düşmanla, barışta ise afetle savaşır.”

“Eski Türkiye”de böyleydi.

“Yeni Türkiye”de, bu kural öldü...

★★★

“Eski Türkiye”de...

“17 Ağustos 1999 Büyük Marmara depremi saat 3.02’de oldu.

TSK, üç saat sonra saat 6.00’da beş merkez oluşturdu.

Saat 8.00’den itibaren TSK’ya bağlı 37 helikopter sahada çalışmaya başladı.

18 Ağustos 1999 sabahı olduğunda, 2 bin yaralı tahliye edildi.

İki seyyar cerrahi hastane, iki sahra hizmet bölüğü deprem bölgesine gönderildi.

İş makinesi ihtiyacı için, dört İstihkam Savaş Bölüğü bölgeye görevlendirildi.

Dört seyyar fırın, dört seyyar mutfak, 22 su tankeri, yedi jeneratör, köpek timi, kan, serum ve diğer ihtiyaç malzemeleri deprem bölgesine o gün gönderildi.

Depremin ilk günü, özel telefon hatları çalışmadı. TSK, saat 13.00’te bölgeye uydu cep telefonu ve iki uydu yer terminali gönderdi.”

★★★

1999 depreminden ders almış, “Yeni Türkiye”de...

6 Şubat 2023 sabaha karşı deprem oldu.

İki Çıkarma Gemisi, depremden ancak 70 saat sonra İskenderun’a ulaşabildi.

İskenderun’a, 80 mil yani 7 saat mesafede bulunan Mersin’deki İskenderun personel nakliye gemisi, deprem olduktan ancak 18 saat sonra İskenderun’a gelebildi.

★★★

İspanya’nın gönderdiği geminin, Türk çıkarma gemilerinden beş saat önde İskenderun’a ulaştığı belirtildi.

★★★

Felaketi yaşayanların çaresizlik içinde, “asker nerede” haykırışları yıkılmış binalarda yankılandı.

★★★

“Eski Türkiye”den ders almış “Yeni Türkiye”, 24 yılda ancak bu kadar geri gidebilirdi.

★★★

Mesela...

Dünyada, Asker hastanesi bulunmayan ordu yoktur.

Savaş tarihinde de örneği yoktur.

Ordu, savaşta ve deprem gibi afetlerde sahra hastanelerini en kısa sürede kurar ve işletir.

Savaşta, askeri hastane ithal eden ordu yoktur, mesela...

★★★

6 Şubat 2023 depreminde, beğenmediğiniz İsrail gibi ülkeler yardıma geldi ve sahra hastanesini kurdular.

★★★

Japonya’da, 9 Richter ölçeğinde deprem yaşanır, ancak can ve mal kaybı ya çok az sayıda ya da yok.

***

Şili’de, 8’in üzerindeki depremlerde büyük yıkım olmuyor.

★★★

Çünkü, akıl ve bilimi takip ediyorlar.

Çünkü, oy uğruna imar affı çıkarmıyorlar.

Çünkü, devlet kurumları liyakat sistemine göre çalışıyor.

★★★

1999 ve 6 Şubat 2023 deprem felaketinden ders alan “Yeni Türkiye”, o kadar duyarlı ki...

İstanbul’da, 1999 depreminden sonra belirlenen 470 toplanma alanından, bugün sadece 77’si kullanılabilir durumda.

★★★

Toplanma alanlarının büyük bölümü, artık alışveriş merkezleri, gökdelenler, binalar...

Sanırsın, insanları beton kurtaracak.

Ölen, bir parça betonla gömülecektir, çünkü (!)..

Betona bu derece kara sevdalı başka bir ülke bulamazsınız.

★★★

Mesela...

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı İmamoğlu’nun tutukluluğu, “Yeni Türkiye”nin yaklaşık 50 milyar dolarına mal oldu.

Bu parayla, depreme karşı yaklaşık bir milyon konutun yenilenmesi mümkündü.

“Yeni Türkiye”nin sorumluluk anlayışı budur...

★★★

Türkiye Afet Müdahale Planı’nda, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı dahil neredeyse tüm bakanlıklar ana paydaş olarak yer alır.

TSK; nakliye helikopterleri, nakliye uçakları, iş makinaları, iletişim sistemleri, sahra mutfak, tuvalet, banyo, araç, gereç açısından çok güçlü bir yapıya sahiptir.

Ama...

TSK, “Yeni Türkiye”nin Afet Müdahale Planı’nın ana paydaşı değildir.

★★★

Dünyada örneği var mı?

Var...

“Yeni Türkiye”de...

★★★

Mesela...

Türkiye, 2030 yılından sonra, su kıtlığı yaşama olasılığı yüksek ülkeler arasındadır.

Su savaşları kapıda.

★★★

Normal şartlarda, böyle bir ülke ne yapar?