Dışkımızın görünümü, sindirim sağlığımız hakkında önemli bilgiler sunabilir. Gastroenterologlar, bazı az bilinen belirtilerin göz ardı edilmemesi gerektiği konusunda uyarıyor ve bu durumların devam etmesi hâlinde acil tıbbi değerlendirme yapılmasını öneriyor.
Dışkıda kan: dikkate alınması gereken önemli bir işaret
Dışkıda parlak kırmızı (hematoşezi) ya da siyah (melena) renkli kanın varlığı, her zaman ciddiye alınması gereken bir durumdur. Bu bulgu, genellikle hemoroidler gibi yaygın nedenlerden kaynaklansa da, bazen ciddi hastalıkların habercisi olabilir.
Kolorektal Kanser: Dışkıya kan karışması ya da dışkının çapında daralma (örneğin, “kalem şeklinde dışkı”) gibi durumlarla kendini gösterebilir.
İnflamatuar Hastalıklar: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi durumlar mukus eşliğinde kanama ve karın ağrısına neden olabilir.
Sindirim Sistemi Lezyonları: Ülser, polip ya da divertiküller bu duruma yol açabilir.
Uzmanlar, rektal kanamanın kesinlikle detaylı bir muayene yapılmadan hemoroide bağlanmaması gerektiğini vurguluyor.
"Yağlı" ve kötü kokulu dışkı: Malabsorpsiyon belirtisi
Açık renkli, yüzen ve kötü kokan dışkı, steatore (yağ içeriğinin yüksek olması) belirtisidir. Bu durumun altında şunlar yatabilir:
Pankreas Yetersizliği: Kronik pankreatit ya da kistik fibroz gibi durumlar.
Çölyak Hastalığı: Glütene karşı reaksiyon nedeniyle bağırsakların zarar görmesi.
Paraziter Enfeksiyonlar: Giardiasis gibi enfeksiyonlar ya da tümörler, besin emiliminde sorun yaratabilir.
Kalıcı mukus: Bağırsakların yardım çığlığı
Dışkıda düzenli olarak yarı saydam ya da beyazımsı mukusun bulunması şu sorunları işaret edebilir:
Bakteriyel Enfeksiyonlar: Salmonelloz ya da shigellosis gibi durumlar.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS): Mukus hipersekresyonuyla birlikte görülebilir.
İnflamatuar Hastalıklar: Aktif aşamada olan Crohn ya da ülseratif kolit gibi patolojiler.
Dışkı şeklinde değişiklikler: Kolorektal kanser belirtisi olabilir
Dışkının çapının aniden daralması, kolon ya da rektumdaki bir tümörün ilk belirtilerinden biri olabilir. Bu duruma genellikle şu şikayetler eşlik eder:
Tuvalet ihtiyacı hissinde artış;
Bağırsak hareketlerinin tamamlanmamış olduğu hissi;
Açıklanamayan ishal ya da kabızlık değişimleri.
Anormal Renkler: Sindirim Sistemi Sorunlarına İşaret
Dışkının rengi, sindirim sistemi sağlığı hakkında bilgi verebilir:
Siyah (Melena): Üst sindirim sisteminde kanama.
Beyazımsı: Safra yolunun tıkanması.
Parlak Kırmızı: Alt sindirim sisteminde kanama.
Parlak Sarı: Paraziter enfeksiyonlar ya da bilirubin fazlalığı.
Ne zaman bir uzman görüşüne başvurulmalı?
Eğer belirtiler 2 haftadan uzun sürüyorsa veya şu belirtilerle birlikte görülüyorsa bir uzmana başvurmak gereklidir:
İstemsiz kilo kaybı;
Sürekli ateş;
Sindirim sistemi kanseri aile öyküsü;
50 yaşın üzerinde olmak (kolorektal tarama önerilir).
Kolonoskopi, gizli kan testi ve pankreas değerlendirmesi gibi tetkiklerin, erken teşhis açısından kritik olduğu belirtiliyor. Özellikle kolorektal kanserde erken teşhis edilen vakaların %90’ı tedavi edilebilir. Bu nedenle, sindirim sağlığına dair belirtiler göz ardı edilmemelidir. Şüphe durumunda mutlaka bir sağlık profesyoneline danışılmalıdır.
