Ayasofya’da Fatih’in iradesine uyulmadı
Ayasofya’yı cami yapan Fatih Sultan Mehmet’in mozaikleri kapatmadığını hatırlatan Sedat Bornovalı, “Bu konuda Fatih’in kararlarına neden uyulmadı bilmiyorum” dedi.
[imza_template desc="Batuhan SERİM,Mert ÖZ" arry="Batuhan SERİM,Mert ÖZ"][/imza_template]
Ayasofya, 24 Temmuz’da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı bir törenle 86 yıl sonra ibadete açıldı. İstanbul Rehberler Odası Yönetim Kurulu Başkanı ve sanat tarihçisi Yrd. Doç. Dr. Sedat Bornovalı, aradan geçen 3 ay içerisinde Ayasofya’da yaşanan dönüşümü SÖZCÜ HaftaSonu’na anlattı. Bornovalı, açılış sürecinde aceleci davranıldığını, usul ve esasların zor algılanır şekilde yürütüldüğünü savundu. Giriş çıkışlarda oluşan yoğunluğun yıpranma riskini artırmış olabileceğini ancak idarenin uygulamalarında kültür varlığına zarar verici olumsuzluk tespit etmediğine vurgu yapan Bornovalı, Ayasofya’da yapılan değişikliklerin detaylarını da tek tek yorumladı.
[caption id="attachment_6095558" align="alignnone" width="1200"] Ünlü İsa mozaikleri ip ve kumaş örtülerin bulunduğu bir mekanizma ile kapatılıyor.[/caption]
HALILAR: Ayasofya’nın zemin katında makine halıları tercih edildi. Aceleyle yürütülen çalışmada makine halılarının kullanılması kaçınılmazdı. Ancak bundan sonra, arşivlerdeki Osmanlı belgelerinden de netlikle bildiğimiz üzere Uşak’ta dokunmuş ve renkleri mevcut halılardan farklı el halılarının kullanılması daha tutarlı olacaktır.
RESTORASYON: Ayasofya’da mozaiklerin önemli örneklerinin bulunduğu üst kat, camiye dönüştürülmen önce devam eden restorasyon çalışmaları nedeniyle ziyarete kapalı. Yakın zamanda halka açılmasını bekliyoruz.
MOZAİKLER: Zemin katta, ibadet mekanının dışarısında kalan ve kapı üstünde yer alan iki kompozisyon, açılır kapanır sistem kurulmadığı için birkaç hafta kapalı kaldı. Mihrabın yukarısındaki Meryem Ana mozaiği ise namaz saatlerinde görüşe kapatılıyor. Fatih Sultan Mehmet tarafından Ayasofya’nın cami yapılmasından itibaren, Osmanlı İmparatorluğu’nun yükseliş dönemine kadar örtülmemiş. Belgeler 1710 yılına kadar açık olduğunu kanıtlıyor. Yeni uygulamayla namaz saatleri dışında bazı saatlerde görüşe açık kalıyor. Vakıf kurucusu olan Fatih Sultan Mehmet’in iradesine uymak amacıyla Ayasofya yeniden cami haline gelirken, bu mozaik konusunda neden Fatih’in kararlarına uymak yeğlenmedi bilemiyorum.