Aydın'da kazı çalışması ve yüzey araştırması yapılan 14 tarihi yerleşim yerinden biri olan Magnesia Antik Kenti'nde kazı çalışmaları Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Görkem Kökdemir'in başkanlığında sürüyor. Kazı çalışmaları 36 yıldır devam eden tarihi şehirde 2021 yılı çalışmalarında bir caminin mihrabı ve zemini ortaya çıkarıldı. 2 bin yıl önce yapıldığı değerlendirilen ve ilk olarak çok dinli toplumlarda tapınak olarak kullanılan yapının 15'inci yüzyılda camiye, Yunan işgaliyle de kiliseye çevrildiği üzerinde duruluyor. Araştırmalarda caminin Çerkez Musa Camisi olduğu belirlendi. [caption id="attachment_6590789" align="alignnone" width="639"] Çerkez Musa Camii'nin eski hali.[/caption] "CAMİ OLMADAN ÖNCE VE SONRAKİ EVRESİ" Kazı Başkanı Doç. Dr. Görkem Kökdemir, "Henüz erken ama caminin 15'inci yüzyılda inşa edildiğini biliyoruz. Ama caminin inşaatından önce burada bugüne kadar hiç bilinmeyen Roma dönemine ait bir tapınakla karşı karşıya olabiliriz. Yapılan araştırmalar bunu gösteriyor. Bu cami kullanımdan çıkartılıp başka bir yapıya çevrilmiş. Bir caminin başka bir yapıya dönüştürüldüğünü düşündüğümüzde depo, cephanelik veya ağıl gibi şeylerin imkansız olduğunu düşünüyoruz. Tek olabilecek şey yine bir dini yapıdır. Yunan işgalinde bu cami Yunanlılar veya o zamanki bir cemaat tarafından kiliseye çevrildiğini değerlendiriliyoruz. Bütün caminin tabanı yeniden döşenmiş. Caminin ana unsuru olan mihrap örülerek kullanımdan çıkartılmış. Bu bize şunu gösteriyor; Magnesia'daki Çerkez Musa Camii'nin cami olmadan önceki evresi ve camiden sonra da bir evresi olduğunu tespit etmiş oluyoruz. Eğer camiden önceki tahmin ettiğimiz gibi bir tapınak evresiyse Pagan kültürüne, yani çok tanrılı inanca ait 2 bin yıllık bir tarihe sahip" dedi. "BİZİ HEM HEYECANLANDIRDI HEM DE SEVİNDİRDİ" Aydın İl Kültür ve Turizm Müdürü Umut Tuncer de "Bu mekan, hem kutsal alan olması bağlamında hem de geçirdiği dönüşümler bağlamında özgün bir hikayeye sahip. Tapınak, kilise ve cami olarak kullanılmış bir alandayız. Buranın kazı çalışmalarıyla net bir şekilde tarihini anlamayı, hem de gerekli restorasyon projeleriyle yapıyı daha görünür hale getirmeyi hedefliyoruz. Gerekli çalışmayı yaptıktan sonra hem Aydın hem de dünya turizmine kazandırmak için çalışmalarımızı hızlıca yürütüyoruz. Antik kentin içerisinde ilk defa cami karşımıza çıktı. Bu açıkçası bizi hem heyecanlandırdı hem de sevindirdi" diye konuştu. Aydın Arkeoloji Müzesi Müdürü Abdulbari Yıldız ise, "Magnesia, antik dönemde 50 bin nüfuslu bir festival kentiydi. Bu kentte çok büyük kutsal alanlar mevcut. İnanç turizmi açısından da çok büyük bir potansiyele sahip Magnesia Antik Kenti'ni bu kazı çalışmaları neticesinde turizme kazandırmayı hedefliyoruz" dedi. (DHA)