Corona virüsüne karşı bilim dünyasının ilaç ve aşı çalışmaları tüm hızıyla devam ediyor. Ancak virüs hâlâ gizemini koruyor ve her yeni araştırmada farklı bir özelliğiyle karşımıza çıkıyor. İşte SARS-CoV-2 (Covid-19) ile ilgili yeni bilgiler ve Biyolog Prof. Dr. Barbaros Çetin’in tespitleri...
Prof. Dr. Barbaros Çetin
İzlanda’da yapılan bir araştırmada Covid-19’un 40 farklı mutasyonu tespit edildi. 21 Nisan’da Çin’den yeni bir çalışmanın etkili sonuçları dünyaya duyuruldu.
Zhejiang Üniversitesi bu virüsün mutasyona uğramış 30 farklı türünü tespit ettiklerini ve bazı türlerin çok daha ölümcül olduğunu açıkladı. Virüsün dünyanın farklı coğrafik bölgelerinde her geçen gün yeni mutasyonları bilim insanları tarafından tespit ediliyor.
2 - DIŞKIYLA DA BULAŞIYOR
Çinli bilim insanları SARS-CoV-2 virüsünün “dışkı-ağız” yoluyla da bulaşabileceğini ispatladı. Daha tehlikeli nokta ise virüsün bağırsaklarda ciğerlerdeki enfeksiyon bittikten ve kişi iyileşmiş gibi göründükten sonra gerçekleşiyor. Bu çalışmanın korkutucu iki yanı bulunmakta.
Birincisi taburcu edilen hastaların bu yolla salgına yeni bir başlangıç oluşturabilme ihtimali, ikincisi ise solunum adına tüm tedbirler alınsa bile bulaş gıda gibi sebeplerle de hastalığı kapma ihtimali! Salgının yoğun olarak görüldüğü Tilburg kenti ile Amsterdam’daki kanalizasyon suyunda corona virüsüne rastlandı.
3 - EVCİL HAYVANLARA DİKKAT!
Amerika ve Hong Kong’da yapılan çalışmalar bu virüsün evcil hayvanlarda (kedi ve köpeklerde) da bulunduğunu ortaya koydu. İki hastanın evdeki kedi ve köpeğine virüsü bulaştırdığı tespit edildi.
Kedi veya köpekten insana bulaştığı henüz bilinmiyor. Yeni yapılan bir denemede virüsün enfekte kediden diğer bir kediye bulaştığı ispatlandı! Umarım evcil hayvanlardan insana bulaşmaz.
4 - AZI DA ÇOK TEHLİKELİ
Virüsün neden bu kadar tehlikeli olduğuna gelince; grip gibi değil, farklı bir virüs ailesine ait. Çok farklı semptomlara sahip. Kolay yayılıyor ve öldürüyor.
Şimdiye kadar insanları hasta eden sadece 6 üye içeriyordu. Bunlar OC43, NL63, HKU1, 229E, SARS ve MERS. 7’nci tür ise Covid-19. Bu virüs ‘SARS-Klasiğe’ göre ACE2 proteinine göre daha güçlü yapışıyor ve çok sıkı bağlandığı için çok az sayıda bile enfeksiyonu başlatıyor!
Hem üst hem de alt hava yollarını enfekte ediyor. Enfeksiyon ilerledikçe, akciğerler ölü hücreler ve sıvı ile tıkanıyor ve nefes alma zorlaşıyor. Bu sırada bağışıklık sistemi hücreleri vürüse saldırırken iltihap ve ateşe neden oluyor.
5 - SALGIN UZUN SÜRECEK
Aynı anda Kuzey ve Güney Yarım Küre ülkelerinde salgına neden olması, grip virüsleri gibi mevsimsel bir özellik taşımayacağını göstermekte.
Epidemiyelogların modellerine göre, bu enfeksiyon bugünden yarına ortadan kalkacak, kısa süreli bir sorun değil, uzun bir döneme yayılacak bir sürecin başındayız.
6 - EKOSİSTEMİN GERÇEĞİ
AIDS, EBOLA, SARS, MERS, LYME gibi zoonotik hastalıkların ortadan kaldırılması çok zordur. Bugüne kadar bin 400’den fazla insan patojenleri kataloglanmıştır ve bunların yaklaşık yüzde 60’ı insan olmayan türlerden insanlara geçmektedir.
Başka bir bilimsel çalışmaya göre, tüm yeni ortaya çıkarılan zoonotik patojenlerin yüzde 72’sinin yaban hayatından geldiği bulunmuştur.
7 - EHLİKENİN YENİ BOYUTU
Zika, Batı Nil virüsü, Chikungunya, Tularemia gibi tehlikeli virüsler sivrisinekler vasıtasıyla, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ensafalit virüsü gibi en az 38 virüs keneler vasıtasıyla yayılmaktadır. Bazıları insanlarda öldürücü derecede etkilidir. Umarım bir gün SARS-CoV-2 virüsü kene ve sivrisinekler vasıtasıyla insanlara bulaşacak hale gelmez!
