Türkiye ile birlikte Fransa, İspanya Portekiz Tunus İtalya ve Yunanistan’dan 9 paydaş ile yürütülen “Deniz Kaplumbağaları ve Biyota üzerinde Denizel Atık Göstergelerinin Bölgesel Deniz Anlaşmaları ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi Alanlarında Uygulanması” (INDICIT) projesi deniz kaplumbağalarının en çok yedikleri plastik maddelerinden öldüğünü ortaya çıkardı. Projede Türkiye’yi Deniz Kaplumbağaları Araştırma, Kurtarma ve Rehabilitasyon Merkezi (DEKAMER) yürütüyor. DEKAMER sorumlusu Prof. Dr. Yakup Kaska “Şu ana kadar elde ettiğimiz ön veriler ölü kaplumbağaların yarısına yakınının bağırsak ve midelerinden plastik çıkıyor” dedi.
Avrupa Birliği tarafından finanse edilen Implementation Of Indicators Of Marine Litrer On Sea Turtles And Biota (Deniz Kaplumbağaları ve Biyota üzerinde Denizel Atık Göstergelerinin Bölgesel Deniz Anlaşmaları ve Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi Alanlarında Uygulanması) kısa adıyla INDICIT’te sona gelindi. AB tarafından Şubat 2017 - Şubat 2019 tarihleri arasında iki yıllık olarak belirlenen proje, Türkiye ile birlikte Fransa, İspanya Portekiz Tunus İtalya ve Yunanistan’dan 9 paydaş ile yürütüldü.
DENİZLERDEKİ PLASTİK ATIK VE ETKİSİ ARAŞTIRILIYOR
PAÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve DEKAMER sorumlusu Prof. Dr. Yakup Kaska, dünya denizleri ve okyanuslar, denizel canlılar üzerinde olumsuz etkileri olan denizel atıklar ile kirletildiğini belirterek “Deniz canlıları, yöneticilere iyileştirme önlemlerinin etkinliğini değerlendirmede yardımcı olabilir; deniz kaplumbağası gibi bu canlıların bazıları, ‘Gösterge tür’ olarak rol oynuyor. Avrupa ve bölgesel deniz anlaşmaları, denizlerin durumunu iyileştirmek ve eski haline getirmek için yönetim önlemleri almaya çalışıyor. INDICIT ortakları, Avrupa Birliği’ne üye 5 ülkenin (Fransa, İspanya, Portekiz, İtalya, Yunanistan) ve 2 Akdeniz ülkesinin (Türkiye ve Tunus) bilimsel araştırma merkezlerinden oluşuyor. INDICIT, Bölgesel Deniz Anlaşmaları (RSC) ve Avrupa Deniz Sularını ilgilendiren Atlantik, Kuzey Denizi ve Akdeniz denizel alt bölgeleri havzaları ve kıyısal alanlarında çalışıyor” dedi. Kaska şöyle devam etti:
DENİZEL ORTAM ÜZERİNDE ATIKLARIN ETKİSİ
“Avrupa Deniz Stratejisi Çerçeve Direktifi (MSFD), 2020'de Deniz Suları için İyi Çevresel Durumun sağlanmasını amaçlıyor. Bu amacın göstergelerinden ikisi, denizel atıkların etkisini ilgilendiriyor. INDICIT projesinde 3 tip atık etkisi göstergesi üzerinde yoğunlaştık. 1. Deniz kaplumbağalarının denizdeki çöpleri yemesi, 2. Deniz kaplumbağaları ve balıklar tarafından Mikro atıkların yenmesi, 3. tüm denizel fauna elemanlarının Atıklara takılarak zarar görmesi.
Biz de DEKAMER olarak Türkiye’deki denizlerimizde ne kadar plastik çıkıyor ve bu plastiğin etkisinin ne olduğunu araştırdık ve hala da araştırıyoruz. Şu ana kadar elde ettiğimiz ön veriler ölü kaplumbağaların yarısına yakınının bağırsak ve midelerinden plastik çıkıyor. Bu da plastikten zehirlendiklerini ortaya koyuyor”
DEKAMER’DE 10 YILDA 170 CARETTA İYİLEŞTİRİLDİ
Kaska Dekamer hakkında da bilgi verdi. DEKAMER’de görev yapanlarca yaralı kaplumbağaların tedavi, bakım ve rehabilitasyonlarının özenle yerine getirildiğini belirterek “Merkeze gelen yerli ve yabancı turistler, caretta carettalar ile diğer deniz kaplumbağaları hakkında bilgi alıyor. Kurulduğu 2008'den bu yana 300 yaralı deniz kaplumbağası merkezimize getirildi. Bunlardan 170'i iyileştirilerek denize bırakıldı. 125 tanesi kurtarılamazken 5 tanenin tedavisi de devam ediyor. DEKAMER’e getirilen yaralı hayvanların genelde kasıtlı olanlar hariç farkına varmadan insan kaynaklı zarar görenler çoğunlukta. Merkezde rehabilitasyona alınan 300 deniz kaplumbağasından 235’i Caretta caretta, 55'i yeşil deniz kaplumbağası 10 tanesi de Nil Kaplumbağası. En çok yaralanma 214 ile Muğla'da gerçekleşti. Muğla'yı Antalya, Aydın, Balıkesir, Çanakkale, İzmir ve Mersin izledi” diye konuştu.
