Endokrinoloji Bölümü Uzman Dr. Yavuz Yalçın Diyabet yani halk arasında bilinen adıyla şeker hastalığı, son yıllarda sık görülen sağlık sorunlarının başında geliyor. Fakat hayatınızda yapacağınız bazı değişikliklerle bu hastalığa karşı önlem almanız mümkün… Çağın vebası olarak nitelendirilen diyabet, kontrol altına alınmadığı takdirde kalp hastalıkları, böbrek yetmezliği, sindirim sistemi sorunları ve görme kaybı gibi önemli problemlere yol açabiliyor. Şişli Memorial Hastanesi Endokrinoloji Bölümü’nden Uz. Dr. Yavuz Yalçın diyabete karşı alınması gereken önlemler hakkında bilgi veriyor.

Gizli şekeriniz olabilir

Günlük yaşama yönelik aktiviteleri sürdürebilmek için vücut ‘glikoz’ adı verilen bir tür şekere ihtiyaç duyar. Karbonhidratlı yiyeceklerden alınan glikoz, sindirim sisteminde emilerek kana karışır. Kandaki glikozun enerji olarak kullanılabilmesi için ise hücre içine girmesi gerekmektedir. Bunun için pankreas insülin salgılar. İnsülinin miktar veya fonksiyon açısından yetersizliği sonucu oluşan diyabet hastalığı tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de hızla artmaktadır. Hareketsiz yaşam, doğal gıdaları tüketmemek ve sağlıksız beslenme, obezite ve diyabet gibi iki önemli sağlık sorununu beraberinde getirir. Türkiye’de erişkinlerde diyabet yüzde 13-14 oranında görülmektedir. Bu orana ‘diyabet öncesi’ denen gizli şeker hastaları da eklendiğinde diyabet hastalığının görülme sıklığı yüzde 25’lere ulaşmaktadır.

Yaralarınız geç iyileşiyorsa dikkat!

İnsülin miktarının düşük ya da tamamen yok olmasıyla ortaya çıkan Tip 1 diyabet çok genç yaşlarda başlayabilir. Üretilen insülinin gerektiği gibi etki gösteremediği Tip 2 diyabet ise sıklıkla yetişkinlerde görülmektedir. Bu iki diyabet tipinin yanı sıra gebelikle birlikte ortaya çıkan diyabet de dikkate alınmalıdır. Diyabetin en yaygın belirtisi artan susuzluk hissi ve sık sık idrara çıkmaktır. Bununla birlikte, ağız ve cilt kuruluğu, ciltteki yaralarının geç iyileşmesi, vücutta sıkça enfeksiyon gelişmesi, uyuşma, bulanık görme bilinen belirtileridir.

İdeal kiloda kalmak önemli

Diyabet tedavisinde beslenme, ilaç tedavisi ve egzersiz ayrılmaz üçlüdür. Diyabet hastaları kendilerine uygun bir beslenme programı uygulamadır. Bu şekilde kan şekerini normal sınırlarda tutabilir ve ideal vücut ağırlıklarını koruyabilirler. Diyabetli bir kişinin tükettiği yiyecek çeşidine ve miktarına daha fazla özen göstermesi gerekir. Kan şekeri kontrolünün sağlanması için sebze, meyve, tahıl kaynaklarından zengin ve posalı yiyeceklerin bulunduğu bir beslenme programı uygulanmalıdır. Toz ya da kesme şeker, tatlı ve meyve suyu gibi basit şekerli besinlerden uzak durmaya özen gösterilmelidir.

Diyabet hastasıysanız sık sık yürüyün

Egzersiz yapmak, kandaki şeker seviyesini ve insülin ihtiyacını azaltır, vücut ağırlığının azalmasına yardımcı olur, kalp kasını kuvvetlenir, kasların ve eklemlerin kuvvetlenmesini sağlar ve kan yağlarının (kolesterol, trigliserid gibi) azalmasına yardımcı olur. Egzersiz sonrası kan şekerinin ölçülmesi çok önemlidir. Eğer kan şekeri normal veya düşükse biraz daha fazla yemek yenmelidir. Ağır bir egzersizden birkaç saat sonra da hipoglisemi gelişebileceği unutulmamalıdır.