Duygusal zeka mı bilişsel zeka mı?
Duygusal zeka, duyguları anlama, düzenleme ve duyguların işaret ettiği bilgileri kullanma becerilerini içeren bir yetenektir. Bu yetenek hayatın her alanında kişiye avantaj sağlar. Günümüzde bu alandaki en büyük tartışma konularından biri de akademik başarı, iş performansı ve liderlik alanlarında duygusal zekanın bilişsel zekadan daha etkili olup olmadığıdır. Biz de işyerindeki başarıda duygusal zekanın önemi konusunda Doç. Dr. Selda Koydemir’e merak ettiklerimizi sorduk.
Duygu düzenleme stratejisi
Duygusal zekası yüksek kişiler;
- Duyguları ayırt etmekte başarılıdırlar.
- Duyguların insanları ne gibi davranışlara yönlendireceğini de bilirler.
- Duyguları düzenleyebilmeyi, düşünce ve davranışlarımızı şekillendirmede duygularımızı kullanabilmeyi başarır.
- Dikkat dağıtmak veya duyguları görmezden gelmek de birer duygu düzenleme stratejisidir. Ancak sürekli kullanıldığında uzun vadede psikoloji açısından faydalı değildir.
Başarı işin doğasına göre değişir
Pek çok uzman ve eğitimci, duygusal zekanın (EQ) başarıya bilişsel zekadan (IQ) daha fazla etki ettiğini söylese de araştırmalara göre bu ilişki göründüğü gibi basit değil. En önemlisi de bu ilişkinin sadece bazı meslekler için geçerli olduğu… Mesela pazarlama alanında çalışanlar için duygusal zekanın çok işe yarayacağını düşünebiliriz. Oysa bu alanda çalışanların başarısını belirleyen en önemli faktör bilişsel zeka. Buna karşın başkalarının duygularıyla ilgilenmeniz gereken bir işte çalışıyorsanız, o zaman duygusal zekanın size iş performansınızda katkısı olabilir.
Dikkat de dağıtabilir
Gününü istatistik analizi yaparak geçiren biri için duygular dikkat dağıtıcı bile olabilir. Bunun yanında duygusal zeka, zor ve duygusal açıdan yük getiren işlerde, stres verici iş ortamlarında daha da önem kazanır. Çağrı merkezi çalışanları buna iyi bir örnektir. Gün içinde çok farklı kişiler sorunlarının çözülmesi beklentisiyle aramayı yapan, ısrarcı, bazense öfkeli müşterilerle ilgilenmek hiç kolay değil. Bu tarz işlerde duygusal zeka, stresle başa çıkma konusunda da önem taşır.
Olumlu ilişkiler ve liderlik
- Duygusal zeka, iş arkadaşlarınızla daha rahat iletişimde bulunmanızı sağlayarak performansınızın artmasına dolaylı olarak destek sağlıyor.
- Liderler, yüksek duygusal zekaya sahip olduklarında, elemanları tarafından daha başarılı olarak algılanıyor.
- Duygusal zekası yüksek liderlerin çalışanları, iş yaşamlarından daha fazla doyum alıyor.
- Duygusal zeka liderliğe katkı sağlasa da bazen liderleri aşırı hassas da yapabildiği için olumsuz etkileri de olabilir.