Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken veya uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları veya deneyimleri içeren bir grup uyku bozukluğudur. Tipik bir gece terörü atağında çocuk oldukça ürkmüş şekilde yatağa oturarak aniden çığlık atar, ardından inilti benzeri hafif sesler çıkararak belirgin korku ifadesi, hızlı nefes alıp verme, terleme gibi belirtiler gösterir. Peki, gece terörü hastalığı neden olur? Bilinmesi gerekenleri haberimizde bulabilirsiniz. GECE TERÖRÜ (PARASOMNİA) HAKKINDA Sağlıklı bir uyku REM (Rapid Eye Movement) uykusu ve REM dışı uyku olarak iki farklı bölümde gerçekleşir. REM, hızlı göz hareketleri anlamına gelir. REM uykusunda göz bebeği çok hızlı hareket eder ve bu dönemde görülen rüyalar çoğunlukla hatırlanır. REM uykusunda bireyin vücudu hareketsizdir ve solunum ile kalp atışı oldukça hızlıdır. Uyku süresince REM 4-6 defa ortaya çıkar ve uykunun sonuna doğru süresi ve sıklığı artar. REM dışı uyku ise derin REM dışı uyku ve yüzeysel REM dışı uyku olarak ikiye ayrılır. Derin REM dışı uyku, uykunun en derin evresidir. Bu evrede solunum ve kalp atışı yavaş ve düzenlidir, göz hareketi neredeyse yoktur. Bu evrede uykudan uyanmak oldukça zordur. Yüzeysel REM dışı uykudan uyanmak kolaydır, uykunun başlangıcında bu dönemden sonra derin uykuya geçilir. Gece terörü hastalığı derin REM dışı uyku döneminde ortaya çıkar. Rüyalardan farklı olarak gece terörü bir dönemden diğer döneme geçişlerde ani korku veya uykudan uyanma ile ortaya çıkar. Bir başka deyişle; Gece terörü, uykuya daldığınızda, uyurken veya uyanırken meydana gelen istenmeyen olayları veya deneyimleri içeren bir grup uyku bozukluğudur.
Foto: shutterstock
Gece teröründe hasta, uykudan korkuyla uyanıp boş gözlerle etrafa bakarak bağırmaya ya da çığlık atmaya başlar. Beraberinde genellikle çarpıntı, hızlı soluma, ciltte kızarıklık, terleme, kas kasılmaları da olur. Gece terörü atağı anormal hareketleri, davranışları, duyguları, algıları veya hayalleri içerebilir. Davranışlar karmaşık olabilir ve başkalarına karşı normal görünse de, olay sırasında uykuda kalırlar ve çoğu zaman bunun gerçekleştiğine dair bir hafızaları olmaz. Yapılan araştırmalar beş ay ile altı yaş arasındaki çocukların %88'lik kısmında en az bir kez parasomnia hastalığının görüldüğü tespit edilmiştir. Gece terörü hastalığı ergenlik çağından sonra azalma eğilimi gösterir. Ergenlik çağında ve sonrasında parasomnia ortaya çıkan bireylerin birçoğunda çocukluk döneminde de bu hastalığın görüldüğü tespit edilmiştir. REM uykusu dışında gözlenen parasomnia, uykuda yürüme (uyurgezerlik) ile ortaya çıkarken REM uykusunda ise kabuslar ve uyku felçleri olarak kendini gösterir. GECE TERÖRÜ HASTALIĞI NEDENLERİ Gece terörü hastalığının en temel nedenlerinden biri psikolojik sorunlardır. Pek az hastada rastlansa da genetik eğilimden de söz edilebilir. Genetik sebeplerden bahsedilebilmesi için hastanın öyküsü de oldukça önemlidir. Eğer ebeveynlerde hayatlarının bir döneminde uyku problemleri yaşanmış ise bunun genetik olarak aktarılmış olma ihtimali olabilir. Gece terörü ayrıca obstrüktif uyku apnesi ve çeşitli ilaçlar ile diğer uyku bozuklukları tarafından tetiklenebilir.