Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), hipertiroidizm veya çok fazla tiroid hormonu, beyin bozuklukları, sinir sistemi bozuklukları ve psikolojik bozukluklar gibi faktörler hiperaktiviteye yol açar. Peki, hiperaktivite belirtileri nelerdir? Hiperaktivite tedavisi ile ilgili bilinmesi gerekenleri haberimizde sizler için derledik. HİPERAKTİVİTE HAKKINDA Hiperaktivite, olağan dışı veya anormal olarak aktif olma durumudur. Öğretmenler, işverenler ve ebeveynler için hiperaktif olan kişileri yönetmek genellikle zordur. Okul öncesi dönemde hareketlilik ile hiperaktiviteyi ayırt etmek zor iken, özellikle ilkokul döneminde yaşanan zorluklarla Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) belirgin şekilde kendini göstermeye başlar. DEHB, aşırı aktif, dikkatsiz ve dürtüsel olmanıza neden olan psikiyatrik bir bozukluktur. Bu durum genellikle genç yaşta teşhis edilir, ancak bazı kişilerde DEHB yetişkin zamanlarda görülür. HİPERAKTİVİTE BELİRTİLERİ Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) belirtileri 2 tip davranış problemi şeklinde görülür. Bunlar: Dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik. DEHB olan çoğu insanın bu iki kategoriye de giren davranış problemleri vardır, ancak bu her zaman böyle değildir. Hiperaktif insanlar genellikle durumlarından ve insanların bunlara nasıl tepki verdiğinden dolayı endişeli veya depresif hale gelir. Hiperaktif olan çocuklarda, konsantrasyon eksikliği nedeniyle başka problemler görülebilir. Halk arasında, enerjisi yüksek ve çok hareketli çocuklar için bazen “hiperaktif çocuk” ifadesi kullanılır. Ancak şunu bilmekte fayda var; bazı çocuklar, sadece enerjisi yüksek olduğu için hareketlidirler.
Foto: shutterstock
Hiperaktivite ilgili belirtiler şunlardır: Dikkatsizlik: Çocuğunuzda, aşırı hareketliliğin yanında dikkat bozukluğu da gözlemliyorsanız, bu durum hiperaktivite belirtisi olabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çoğu kez bir arada görülür. Çabuk Sıkılma: Hiperaktif çocuklar, meşgul oldukları işlerden çok çabuk sıkılırlar. Bir işten diğer bir işe anında geçiş yapabilirler. Sabit Duramama: Oturduğu yerde veya herhangi bir bekleme alanında sabit duramama davranışı hiperaktivite belirtileri arasında sayılabilir. Kurallara Uymama: Hiperaktif çocuklar genellikle var olan kurallara uymakta zorlanırlar. Söz Kesme: Sürekli birilerinin sözünü kesme. Dürtüsellik: Hiperaktif çocuklarda görülen en belirgin en güçlü belirti dürtüselliktir. Dürtüsellik; aklına geleni hemen yapma, tehlikeyi görememe, sonuçlarını düşünmeme gibi davranışlarla özetlenebilir. Rahatsız Edici Olma: Hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar sıklıkla başkalarını rahatsız etme veya işinden alıkoyma eğilimindedir. Saldırganlık: Uyumsuz ve saldırgan davranışlar görülebilir. HİPERAKTİVİTE TEDAVİSİ Tedavi için öncelikle klinik olarak hiperaktivite tanısının konulması gerekir. Tanı koyabilmek için çocuğun diğer ortamlarda nasıl davrandığı da değerlendirilmelidir. Bu nedenle, anne-baba ile birlikte çocuğun eğitimine katkıda bulunan diğer kişilerin de gözlemleri değerlendirilmelidir. Çocuk ruh sağlığı uzmanları, bu verileri bir arada değerlendirmek için çeşitli testler ve ölçekler kullanırlar. Hiperaktivite tedavisinde en sık tercih edilen yöntem, ilaçlı ve ilaçsız tedavilerin bir arada kullanıldığı kombine yöntemlerdir. İlaç tedavisi Birçok insan için DEHB ilaçları hiperaktiviteyi ve dürtüselliği azaltır ve odaklanma, çalışma ve öğrenme yeteneklerini geliştirir. İlaçlar ayrıca fiziksel koordinasyonu geliştirebilir. Bazen belirli bir kişi için uygun olanı bulmadan önce birkaç farklı ilaç veya dozaj denenmelidir. İlaç alan herkes reçete yazan doktorları tarafından yakından ve dikkatle izlenmelidir. Psikoterapi Bazı durumlarda ilaçsız tedavi, yani psikoterapi yöntemi uygulanır. Davranışçı terapi ile çocuğa doğru davranış alışkanlıkları kazandırılması hedeflenir. Hiperaktif çocuklarda sıkça gözlemlenen aşırı enerjinin doğru faaliyetlere yönlendirilmesi, saldırganlık gibi tutumların ortadan kaldırılması, plansız hareket etme yerine planlama becerisi kazandırılması ve benzeri davranış değişikliği adımları atılır.