Aylardır corona virüsüyle savaşan Türkiye, 11 Mayıs’ta kademeli olarak normalleşme adına ilk adımı atıyor. Ancak tehlike geçmiş değil; risk devam ediyor.
“250 binden fazla insanın yaşamına mal olan bu virüs nasıl oluyor da bulaştığı bir o kadar kişiye etki etmedi” sorusu geçen sürede en çok merak edilen konuların başında geliyor. Ödüllü kanser savaşçısı Doç. Dr. Duygu Sağ, bu soruyu SÖZCÜ için yanıtladı, önemli bilgiler verdi.
Duygu Sağ, 2018’de ödülünü alırken muhabirimiz Hande Zeyrek de yanındaydı.
“Bağışıklık sistemimiz bizi 7/24 zararlı etkenlere karşı koruyan ordumuz. Milyarlarca hücrenin ahenk içinde çalıştığı muhteşem bir sistem. Biz farkına varmadan zararlı mikropları etkisiz hale getiriyor, minik tümörleri yok ediyor.
Aynı virüs kiminde hiçbir belirti göstermezken kimini öldürüyorsa, bu farkı yaratan tek şey bağışıklık sistemidir. Bizim corona virüsü karşısında çaresiz olmadığımızı gösteriyor. Tek yapmamız gereken kendi ordumuzun komutanı olmak!”
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNİ BOZMAYALIM YETER
“Herkesin aklındaki soru: Bağışıklık sistemimizi nasıl güçlendirebiliriz? Normal şartlarda zaten güçlü. Bizi korumaya programlanmış. Yeter ki normal fonksiyonunu bozmayalım.
Atalarımızı düşünelim. Yiyecek için her gün hareket ediyor, güneş ışığı alıyor, taze sebze ve etle besleniyor. ‘An’da yaşıyor, kısa süreli strese maruz kalıyor, mağarasına girip uyuyor.
Buna göre şekillenmiş bağışıklık sistemi, günümüze uyum sağlamakta zorlanıyor. Bağışıklık sistemimizin iyi çalışması için ‘öz’ümüze dönelim!
Taze besinlerle dengeli beslenelim, egzersiz yapalım, güneşin tadını çıkaralım, yeteri kadar uyuyalım, sigara içmeyelim. En önemlisi, stresle baş etmeyi öğrenelim.”
39 yaşındaki genç bilim insanı, zamanının büyük kısmını laboratuvarda geçiriyor.
“Bizi mikroplardan koruyan da kanserden koruyan da bağışıklık sistemimiz... Corona virüsü aşısı olduğumuzda aşının bizde nasıl çalışacağını belirleyen de olacak...
Bir gün bambaşka bir virüs çıktığında bizi koruyacak olan da bağışıklık sistemimiz. Depremin ne zaman ve hangi şiddette geleceğini bilemeyiz ama binamızı sağlam tutarsak hiçbir deprem bizi kolay kolay yıkamaz.”
DOÇ. DR. DUYGU SAĞ’DAN ‘MODERN DÜNYA’ TESPİTİ: AŞIRI STRES SiSTEMi BASKILAR
“Siz nasıl hissederseniz, bağışıklık sisteminiz de öyle hisseder. Stresimizi kontrol altına alamazsak kendimize zarar veririz.”
Bağışıklık
sistemi için gereken en önemli şeylerden biri de stres yönetimi. Doç. Dr. Duygu Sağ, “Virüslere karşı savaşan bağışıklık sistemi hücrelerini artıran aktiviteler nelerdir” sorusunu “Siz nasıl hissederseniz, bağışıklık sisteminiz de öyle hisseder” şeklinde yanıtlıyor.
Stresimizi uzun vadede kontrol altına alamaz ve kronikleşmesine izin verirsek bağışıklık sistemimizin baskılanacağına, bize zarar vereceğine dikkat çeken Sağ, stresle başa çıkma yöntemlerini ise şöyle anlatıyor:
Amerika’dayken ülkesine dönme hayali kurduğunu anlatan Duygu Sağ, bir Cumhuriyet kadını olarak gençlere örnek olmak istediğini söyledi.
“Stressiz hayat kontrolümüzde olmasa da strese verdiğimiz tepkileri kontrol etmek elimizde. Stresle başa çıkma yöntemlerini günlük hayatın parçası haline getirmek çok önemli. Meditasyon, yoga ve nefes teknikleri faydalı uygulamalar.
Bilimsel araştırmalar gösteriyor ki düzenli yapıldıklarında virüslere karşı savaşta bağışıklık sisteminin önemli hücreleri olan ‘NK Hücreleri’nin sayısı artıyor.
Ayrıca ruhumuzu doyuran her şey stresle baş etmeye yardımcı oluyor. Hobi, müzik, iyilik, şükretmek, iyimser bakış açısı ve bol bol gülümsemek, stres hormonu kortizol seviyesini düşürüyor, mutluluk hormonu serotonini artırıyor. Bu da bağışıklık sistemimizin normal çalışabilmesi ve hastalıklardan koruyabilmesi için çok önemli.”
TÜRKİYE’NİN GURURU OLMUŞTU
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi olan Doç. Dr. Duygu Sağ, Amerika’da 10 yılını bilimsel araştırmalarla geçirdikten sonra tersine beyin göçü programı ile Türkiye’ye dönen başarılı bir biliminsanı. İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi Araştırma Grup Lideri olan Sağ, kanserle savaşta bağışıklık sisteminin güçlendirilmesine yönelik çalışmalarıyla iki yıl önce Bilim Kadınlar İçin Programı’nda 117 ülkeden 275 proje arasından ‘Uluslararası Yükselen Yetenek’ ödülünü Paris’te almıştı.
