İstanbul’da doğup büyüyen 37 yaşındaki Ayfer Göl Çukurova Üniversitesi Biyoloji bölümünden biyolog olarak mezun olduğunda hayali akademik alanda çalışan bir bilim insanı olmaktı. 6 yıl boyunca özel eğitim kurumlarında öğretmenlik yaptı. Sonraki 3 yıl sağlık sektöründe ürün sorumlusu olarak devam etti. Ancak içinde sürekli olarak “Kendi hayatımı yaşamıyorum” dürtüsü vardı. Oğlu Ateş dünyaya geldikten sonra kırsala dönüş isteği giderek artan Göl çocukken kurduğu “köyde yaşam” hayalini hatırladı. 2013’te oğlu henüz 8 aylıkken İstanbul’dan Çanakkale’nin Bayramiç ilçesine göç etti. Biyolog kimliğinin yanı sıra arıcılık, doğal tarım, tıbbi aromatik bitki yetiştiriciliği eğitimleri alıp çalışmaya koyuldu. İLAÇSIZ TEMİZ TARIM Kendisi gibi kentten kırsala göç eden arkadaşlarıyla el ele verdi. 7 yıldır ekip üretiyor. İlaçsız, kimyasalsız tarım yaptı. Son 2 yıldır ise doğal kozmetik üzerine ve aromatik bitkilerden yağlar üzerinde çalışıyor. Kendi gibi diğer göç eden kadınlarla birlikte Bayramiç’in köylerindeki kadınların üretime katılmalarına, ürünlerini satmalarına destek oluyorlar. Son birkaç aydır ise Bayramiç Kadın Kooperatifi Girişimi ile kooperatifi hayata geçirmeye çalışıyorlar. DAHA ÇOK KADIN 6 yaşındaki oğlu Ateş’le “birlikte çok güzel bir var olma hikayesi yaşıyoruz” diyen Ayfer Göl’ün hedefi Bayramiç köylerinde kullanılmayan tarım alanlarını doğal tarıma açmak. Daha çok kadını üretime katmak. Hayatında pek çok şeyin değiştiğini anlatan Göl “Yaşamınız değiştikçe fiziksel ve ruhsal olarak siz de değişiyorsunuz. Mide ve baş ağrılarım vardı. Geçip gitti. 7 yılda iki ya da üç kez grip oldum. Doğa sizin cinsiyetinize değil ne kadar ürettiğinize bakıyor. Üretme becerisi kazanıyorsunuz ve bunun değeri ölçülemez“ diye konuştu.
Sebzeler hiçbir kimyasal kullanmadan üretiliyor.
İSVEÇ’TE YAŞADI Ayşe Gökçe Bor ise 35 yaşında. Ankara’da doğup büyüdü. ODTÜ Metalurji ve Malzeme Mühendisliği’ni bitirdi. Türk Havacılık ve Uzay Sanayi’nin uçak fabrikasında çalışmaya başladı. Boş vakitlerinde kırsala dönüş hikayelerini okuyordu. 1 sene sonunda işini bıraktı. Ya çocukluk hayali olan tasarım okuyacaktı ya da kırsala göç edecekti. İsveç Umea Üniversitesi’nde Etkileşim Tasarımı yüksek lisansını tamamladı. 10 yıl İsveç’te yaşadı. Ama kırsala dönüş isteği de hep içindeydi. Doğa dostu sürdürülebilir tasarımlar çalıştı. 2017 yılında Sakarya, Pamukova’daki Yeryüzü Eko Köy Girişimi’den eğitim için mail aldı. Orada gönüllülerle doğal yaşamı gördü. Topluluğun kendilerine yetecek tarım ürünlerini üretip fazlasını kooperatiflere yollayarak geçim kaynağı yarattığını gördü. Tüm hayatını değiştiren o adımı şöyle anlattı Ayşe Gökçe Bor: “Sakarya’dan Ankara’ya döndükten sonra dayanamadım ve yeniden Pamukova’ya dönüp orada yaşamaya başladım.   Oradaki topluluk Kazdağları’na göç edince ben de 2018 yılından beri Çanakkale Bayramiç’te, doğayla birlikte üretim ve toprak koruculuğu niyetleriyle öğrenmeye, gözlemlemeye, denemeye ve keşfetmeye devam ediyorum. Farklı köylerdeyiz ama çok güzel bir dayanışma içindeyiz. Bir çatı altında yaşamasak da bir göğün altında yaşıyoruz.”
Ayşe Gökçe Bor ikinci baharını yaşıyor.
HERKES ŞAŞIRDI “Bir savaş uçağı fabrikasında savaş uçağı üretiyor olmam toplumsal olarak çok normal karşılanırken toprağı ve hayatı beslemek, insanları ve kendimi beslemek için çıktığım yol ilk başta şaşırtıcı karşılanmıştı. Seneler geçti zaman değişti. 2009’da işi bıraktım. O günden bugüne toprağın değeri biraz daha anlaşıldı. Lavanta üretiyoruz. Bostan yapıyoruz. 500 metrekarelik bir bahçedeyiz. Tıbbi bitkiler yetiştiriyoruz. Toprağın neye ihtiyacı var, neler veriyor bize onlara bakıyoruz. Bir yol çizmeye çalışıyoruz.” NESİLLER DEĞİŞİR “Kazdağları’nın eteklerine kurulan köylerde yoğun bir talan tehdidi olduğuna dikkat çeken Ayşe Gökçe Bor, köydeki kadınların üretime katılmalarının önemini ise şöyle anlattı: “Burada çok yoğun bir talan tehdidi var. Maden nedeniyle köylerini kaybetme riski olan kadınlara, oğullarını kocalarını madene göndermek yerine üretime kazandırmaya çabalıyoruz. Amacımız kadınları bilinçlendirmek. Kadın bilinçlenirse nesil bilinçlenir. Ürettiklerini satmaları gerek. Böylece toprakla bağları güçleniyor.” 9 KADIN ÇALIŞIYOR Bayramiç’te farklı kentlerden kırsala göç eden 9 kadın var. Bu kadınlar Bayramiç’teki köylerde yaşayan kadınların üretime katılmaları için Bayramiç Kadın Kooperatifi Girişimi projesini başlattı. Kadınlar Kaz Dağları’nın eteklerindeki köylerin üretim havzalarında, yaşamı çoğaltan kadınlar ile tarım arazilerinin tanınması, ekolojik değerlerin korunması ve yeniden üretime kazandırılması için çalışıyorlar. Yerel yöneticilerin de destek verdiği kadınlar, şimdiden kendi köylerinde ayrı ayrı başarı hikayeleri yazmaya başladılar. Devletten bekledikleri ise sorun çıkarmak yerine kendilerine yardımcı olunması.