Cem YILDIRIM
Bir gün gelecek herkes Bodrum’u tanıyacak... diyerek kentin dünya markası olmasında önemli yere sahip bulunan “Halikarnas Balıkçısı” Cevat Şakir Kabaağaçlı, 131 yaşına bastı. Cevat Şakir’in hayata veda edişinin üzerinden de 48 yıl geçti. 1890-1973 yılları arasında yaşayan ve 13 Ekim 1973 günü kaybettiğimiz Cevat Şakir Kabaağaçlı, ölümünün 48. yıl dönümünde Bodrum'da törenlerle anılacak.
Halikarnas Balıkçısı’nın mezarı vasiyetine uygun yapıldı. Sadece bir taş, şatafattan uzak!
Cevat Şakir, 17 Nisan 1890’de, Osmanlı'nın Şakir Paşa ailesine mensup olarak Girit Adası‘nda dünyaya geldi. Babası Vali Mehmet Şakir Paşa, amcası ise II. Abdülhamid devri Sadrazamı Ahmed Cevad Paşa’ydı. Tüm aile sanata meraklıydı, çocuklar edebiyatçı, ressam ve gravür sanatçısı olarak yetişti. Cevat Şakir, çocukluğunu babası Şakir Paşa’nın elçi olarak bulunduğu Atina’da geçirdi. İlköğrenimini Büyükada'da, orta ve liseyi Robert Kolej'de tamamladı. Oxford Üniversitesi’nde tarih öğrenimi gördü.
Cevat Şakir, koyları tekneyle gezerdi.
1913 yılında İtalyan eşi ile evlenip Roma’ya yerleşti İstanbul'a döndüğünde ise gazete ve dergilerde yazılar yayınlamaya başladı. Babası ile aralarında anlaşmazlık vardı ve bir tartışmada silahından çıkan kurşun ile babasının ölümüne yol açtı. 15 yıl kürek cezasına mahkum oldu, cezasını tamamladıktan sonra haftalık dergilerde yazı yazıp, karikatürler çizmeye başladı.
Halikarnas Balıkçısı. Mavi Sürgün’de sürgün yıllarını anlattı.
Dört asker kaçağının hayatını anlatan öyküsünden dolayı İstiklal Mahkemesi'nde yargılandı ve “Askeri isyana teşvik” gerekçesiyle Bodrum'a sürgün edildi. Bu sürgün Cevat Şakir’i Bodrum aşığı yaptı ve 3 yıllık cezasının bitmesinden sonra da Bodrum’a yerleşti. Bodrum'un antik adını kendisine takma isim olarak benimsedi ve “Halikarnas Balıkçısı” adını aldı. Cevat Şakir Kabaağaçlı, denizi konu alan eserlerini de Bodrum’da yazdı. Üç kez daha evlendi ve toplam 5 çocuğu oldu.
Balıkçıya bir merhaba yaraşır!
Halikarnas Balıkçısı, 13 Ekim 1973 yılında İzmir’in Hatay semtindeki Merhaba Apartmanı’nda kemik kanserinden hayata gözlerini yumdu. Vasiyeti üzerine Bodrum'a defnedildi: “Bodrum’a gömülmek istiyorum. Orayı çok severim. Mindos Kapısı tarafında bir yere gömsünler beni, yanımda Hatice’ye de bir yer ayırsınlar. Sakın mermer, beton filan istemem ha. Bir taş bulun, uzunca bir taş, yazısız. Onu dikin mezarımın başına. Eh benim tekne su almaya başladı. Şatafatı da sevmem, deniz gören yerlere gömülmem şart değil. Nasıl olsa yattığım yerden denizi seyredemem, denizi ruhumda yaşatıyor, gönül gözüyle her zaman görüyorum. Zaten ben saygı duruşu isteyecek değilim ya. Balıkçıya bir merhaba yaraşır.”
Mavi Sürgün sahnelenecek
Cevat Şakir 12-13 Ekim günü ölümünün 48. yıl dönümünde etkinliklerle anılacak. 12 Ekim günü Kültür Bakanlığı sanatçısı Bora Uymaz tarafından bestelenen “Halikarnas Balıkçısı” adlı eser seslendirilecek. Etkinlikler 13 Ekim sabahı, Gönültepe’deki mezarı başında devam edecek. Balıkçı’nın Paris’ten Bodrum’a getirdiği “Bella Sombra ağacı tohumu” da mezarı başına ekilecek. Gönültepe’deki anma etkinliğinde sanatçı Özgür Kıyat da bir konser verecek.
Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras ve Bodrum Ticaret Odası Başkanı Serdar Kocadon’un da katılımıyla yazarlarla söyleşi yapılacak. Finalde ise 13 Ekim gecesi Bodrum Kalesi’nde “Mavi Sürgün Oratoryosu” interaktif video gösterisi eşliğinde sunulacak. Oratoryo, İstanbul’un işgalinden başlayarak Cumhuriyet’in ilk yıllarına kadar uzanan sürede varoluşunu sorgulayan bir Osmanlı asilzadesinin, balıkçıya dönüşümü ile Cevat Şakir’in hayatı ve yolculuğu anlatıyor.
Cevat Şakir her yerde elinde kağıt kalem yazı yazardı. Yüzüstü teknede uzanırken de…
Mavi yolculuk onun fikriydi
Cevat Şakir Kabaağaçlı deniz tutkunuydu. Cezası bittikten sonra, biriktirdiği parayla küçük bir tekne aldı. Bodrum’un koylarını tek tek gezmeye başladı. Ardından daha büyük, yedi metrelik bir tekne alıp adını da ‘Yatağan’ koydu. Tüm Bodrum’u ‘Yatağan’la keşfetti. Halikarnas Balıkçısı artık sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir çiftçi, öğretmen, balıkçı ve rehberdir…
Bodrum’a gelenleri Halikarnas Balıkçısı Cevat Şakir Kabaağaçlı ve onun kenti anlatan bu sözü karşılıyor.
Bodrum için yurt dışından tarım kitapları ve bölgenin iklimine uygun tohumlar getirtti. Turunçgiller konusunda 300 sayfaya yakın el yazısı bir kitap yazdı. Kitap elden ele dolaştı. Cevat Şakir, tarih ve felsefe üzerine de çalışma yaptı. Tarihi eserleri korumak için çaba harcadı. Yaşamını turist rehberliği ile sürdürdü. “Mavi Yolculuk” geleneği de onun fikri ile doğdu.
