Trabzon'da Ayasofya tepkisi: Bu tarihi bir cinayettir

Ayasofya Camisi’nin etrafını boydan boya saran ve geniş yapılan yürüyüş yolları ve bahçedeki yeşil alanın yok edilmesi vatandaşların tepkisini çekti. Trabzon Mimarlar Odası Başkanı Gürol Ustaömeroğlu'da yapılan resterasyon çalışmasını eleştirerek, "Mahkeme bu projeyi iptal etmişti. Ancak bu karara rağmen inşaat devam ediyor. Ayasofya’nın bahçesi betona teslim edilmiş durumda. Ayasofya’nın çevresinin yeşil alan olması için kentsel dönüşümler yapılmıştı ama şimdi bahçeye beton kaldırımlar döküldü. Önceden kaldırım az, yeşil alan ise çoktu. Nesi rahatsız etti de bu durum meydana geldi acaba merak ediyorum ve anlam veremiyorum. Tarihi bir mekânın özelliği neyse o şekilde kalmalıydı" dedi.

BU TARİHİ BİR CİNAYETTİR

CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya'da Ayasofya'da yapılan çalışmaları inceledi. Çalışmaların tarihi dokuya uygun şekilde yapılmadığını dile getiren Kaya, "Corona günlerinde insanlara evinizde kalın diyenler, insanların evlerinde kalmasını fırsata dönüştürerek; Trabzon’un tarihini, Ayasofya’yı ve insanlık mirasını katlediyorlar. O güzelim çimler gitmiş her yer beton, 6,7 metre genişliğinde beton yollara boğulmuş. Araç trafiğine mi açacaksınız bu tarihi yeri, bu dünya mirasını, bu ne rezilliktir? Ayasofya tarihi özelliğinden koparılmış, burada resmen bir cinayet işlenmiştir. Bu çok büyük bir akılsızlıktır, şehrimize, tarihe ve turizme yapılan çok ciddi bir kötülüktür, cehalettir ve cinayettir" dedi.

MAHKEME KARARI YOK SAYILDI

Herkesin gelip görmek istediği Ayasofya Müzesi’nde bir tarih katliamı yapıldığını ifade eden Kaya, "İnsanlık mirası dediğimiz Ayasofya müzesinin yeşil alanları, tahrip edilerek betonlaştırılıyor. Çalışan arkadaşlar işin ehli değil. Bütün şehir bu konuda tepkisini koymuş durumdadır. Yapılan işlemin durdurulması için mahkeme kararı vardı. Mahkeme kararı yok sayılarak Trabzon’a ihanet edercesine işler yapılmaktadır. Bu tarihi bina aslından koparılıyor ve binanın etrafındaki bütün doğal güzellikler yok edilerek taşa ve betona hapsediliyor" diye konşarak bu konu hakkında Kültür Bakanlığına soru önergesi vereceğini ifade etti.

VALİLİK PROJE TİTİZLİKLE UYGULANIYOR

Trabzon Valiliği resmi internet sitesinden yapılan açıklamada ise dile getirilen iddiaların gerçek olmadığı belirtilerek, "Beton”dan yapıldığı iddia edilen yürüme yolları, doğal taş malzemeden yapılmakta olup bu malzeme dünyanın her yerindeki restorasyonlarda kullanılmaktadır. Bununla birlikte Ayasofya çevresindeki yürüyüş yolları sadece 90 m2 lik bir metraj fazlasıyla yeniden düzenlenmektedir. Restorasyonla Ayasofya Camii çevresindeki yeşil alanların yok edildiği iddiası ise doğru değildir. Ayasofya çevresindeki yeşil alanlar korunmakta olup proje sonundaki bitkilendirme çalışmasıyla gerçek görüntü ortaya çıkmış olacaktır. Restorasyonla yapıda özgün cami kullanımı yeniden sağlanırken önceki dönem izlerini barındıran tüm detaylar azami dikkatle korunmaktadır. Proje ve uygulaması Vakıflar Genel Müdürlüğünce alanının yetkin uzmanlarından oluşan danışma ve bilim kurullarının denetimi ve Trabzon Koruma Kurulunun onayı ile titizlikle sürdürülmektedir" denildi.

VALİLİK AÇIKLAMASI DA TEPKİ ÇEKTİ

Eğitim-İş Trabzon Şube Başkanı Tamer Özlü valilikten yapılan açıklamayla ilgili olarak, "Ayasofya'yı beton yığınına çevirenleri onaylarcasına yapılan açıklama abesle iştigaldir. Halktan gelen tepkileri göz ardı edip; insanların akıllarıyla dalga geçmeyin! Yemyeşil Ayasofya beton yığınına dönmüş durumdadır. Bunu yapan, yaptıran, göz yuman her kimse kamuoyu vicdanı önünde hesap vermelidir" dedi.

AYASOFYA'NIN TARİHİ

Trabzon İmparatorluğu’nu kuran Komnenos ailesinden Kral I. Manuel tarafından 1250-1260 yılları arasında yaptırıldı. Bir manastır kilisesi olan ve ’Kutsal Bilgelik’ anlamına gelen Ayasofya, Fatih Sultan Mehmet Han’ın 1461 yılında Trabzon’u fethinden sonra bir minber ve müezzin mahfili eklenerek camiye dönüştürüldü. I. Dünya Savaşı sırasında Trabzon’u işgal eden Rus ordusu tarafından depo ve askeri hastane olarak kullanılan yapı, savaş sonrasından 1959 yılına dek cami olarak kullanıldı. 1959-1964 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Edinburgh Üniversitesinin ortak çalışmalarıyla restore edilen tarihi yapının freskleri ortaya çıkartıldı. 1964 yılında müze haline getirilen Ayasofya, 3 Haziran 2013 tarihinde Kültür Bakanlığı tarafından Vakıflar Genel Müdürlüğüne teslim edildi. Ardından mahkeme kararları ve vakıf kaydı dolayısıyla Ayasofya, 28 Haziran 2013 Cuma günü 49 yıl sonra yeniden müslümanların ibadetine açıldı.