Yabancı para birimleri ve emtialarda olağandışı hareketlerin yaşandığı şu günlerde birikimi olan insanlar neye yatırım yapacaklarını şaşırmış durumda. Bu noktada size alternatif bir yatırım modeli olan ‘eurobond’dan bahsedeceğiz.
Eurobond, devlet hazineleri ya da şirketler tarafından kaynak sağlamak amacıyla yabancı para cinsinden uluslararası piyasalarda satışa sunulur. Genellikle uzun vadeli borçlanma araçlarıdır ve dolar ile euro cinsinden ihraç edilir. Devlet hazineleri tarafından ihraç edilen eurobond, aksi belirtilmedikçe devlet garantisi altındadır.
Eurobond getirisi (faiz oranı), ihraç eden ülkenin veya kuruluşun mali ve ekonomik performansı, kredi notu ve risk priminin yanı sıra uluslararası finansal piyasalardaki gelişmelerden de etkilenir. İhraç edilen bazı ‘eurobond’lar, vadesi dolmadan geri çağrılma hakkına da sahiptir.
Eurobondlar kuponlu tahviller olup, üzerlerinde çoğunlukla sabit kupon faizi olan ve para cinsine göre yılda bir veya iki dönem kupon faizi ödeyen enstrümanlardır. Al-sat yapıp parasını riske atmak istemeyen ve “benim param belli bir döviz kurunda uzun vadeli olarak dursun” diyenler açısından oldukça elverişlidir. Sonuç olarak Eurobond, birikimlerini yabancı para cinsinden yatırım araçlarında değerlendirmeyi tercih eden ve uzun vadeli yatırım yapmayı düşünen kişi ve kuruluşlara yönelik enstrümanlardır.
•Başta ABD doları olmak üzere euro, Japon yeni, İsviçre frankı gibi farklı para birimi üzerinden ihraç edilebilirler.
•Eurobond kupon oranları aksi belirtilmediği taktirde sabittir, değişken kuponlu olanları da mevcuttur.
•Aksi belirtilmedikçe ABD doları tahviller altı ayda bir, euro tahviller ise yılda bir kupon ödemelidir. Kuponların faizleri yıllık basit faiz olarak ifade edilir.
•Kupon faizi ile yatırımcıya düzenli bir nakit akışı sağlanır. Anapara ve kupon ödemeleri ihraç edildiği döviz cinsi üzerinden yapılır. Ayrıca alım/satım fiyat farkı nedeniyle değer artış kazancı elde etme imkânı da bulunmaktadır.
•Vade sonunu beklemeden ikincil piyasada alım/satım yapabilme imkânı mevcuttur. İşlem yapılacak tarihteki piyasa koşullarına göre nakde dönüş sağlanabilir. Vadesinden önce nakde dönülmek istenirse, piyasada geçerli fiyatlardan satış yapılacağı için beklenenden fazla getiri elde edilebilir. Koşullara göre beklenenden daha az getiri de elde edilebilir. Likidite riski, ihraç büyüklüğü ve yatırımcıların çeşitliliğine göre değişkenlik gösterir.
•Eurobond kupon ödemeleri üzerinden stopaj kesintisi olmamaktadır. Ancak yatırımcıların vergilendirilmesi ile ilgili kendi vergi danışmanları ile görüşmeleri gerekmektedir.
•Kupon faiz oranı ile getiri kavramları birbirinden farklıdır. Kupon faiz oranı, vade sonuna kadar (değişken faizli değil ise) değişmemektedir. Ancak piyasada faiz oranı ve satış fiyatı değiştiğinde, kıymetin getirisi de satış fiyatına göre değişiklik gösterecektir. Faizlerin düştüğü bir piyasada beklenenden fazla getiri elde edilebilirken, faiz oranlarının yükselmesi durumunda daha az getiri elde edilmesi, zarar edilmesi dahi söz konusu olabilir.
•Eurobond alım-satım işlemleri birikmiş faizli değer üzerinden yapılır.
•Uluslararası piyasalarda ‘eurobond’ların alım/satım değerini gösteren fiyata “temiz fiyat” denir.
•Alım/satım işlemleri sonucu yatırımcının ödemekle yükümlü olduğu fiyata ise “kirli fiyat” denir. Kirli fiyat, temiz fiyat ile birikmiş faizin toplamıdır.
•Birikmiş faiz, ‘eurobond’ların ihraç gününden/son kupon ödeme tarihinden başlar ve gelecek kupon faiz ödeme gününe kadar sürer. Satın alınan ya da satılan her eurobond için birikmiş faiz ödenir ya da geri alınır.
•Yatırımcı, aldığı nominal değer için bir anapara ve birikmiş faiz ödemekle yükümlüdür. Satış işleminde de geri alış fiyatı üzerinden aldığı nominal tutar karşılığında bir anapara ve birikmiş faize hak kazanacaktır.
•Vade sonuna kadar elde tutulan ‘eurobond’lar için getiri sabitlenmiş olup her kupon dönemi için alınacak faiz miktarı net olarak görülmüş olur.
•‘Eurobond’u vadesinden önce elinden çıkaran yatırımcı anapara fiyat riskini almış sayılır. Bu yüzden anaparasından kâr veya zarar etme ihtimali oluşur. Birikmiş faiz tarafında ise (tuttuğu gün kadar) bir kaybı olmayacaktır.
