Üniversite öğrencilerinin konut ihtiyacı, evlenmeler, boşanmalar, iş amaçlı konut talepleri ve kentsel dönüşüm gibi faktörler nedeniyle kiralık ev talebi artarken, bozulan arz-talep dengesi ve fırsat zamları, kiralarda son dört yılda adeta zirveye ulaşılmasına neden oldu.
Pandemi dönemi ile birlikte son dört yıl içerisinde enflasyon yüzde 433 artarken, kiralardaki artış ise yüzde 570'i buldu. Bu oranlar, son üç yılda yüzde 502,53, son iki yılda ise yüzde 326,6 seviyesinde oldu.
KİRACI OLMAK GİT GİDE ZORLAŞIYOR
Gayrimenkul uzmanları, Türkiye'de yaklaşık 8 milyon kiracının bulunduğunu ve her yıl piyasaya 250 bin yeni kiracının girdiğini belirterek, konut erişimindeki zorlukların ev sahibi olmayı daha da güçleştirdiğine dikkat çekiyor ve “Bu durum, çoğu kişinin kiracı olarak kalmaya devam etmesinin zor olacağı anlamına geliyor” şeklinde ifade ediyorlar.
TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, konut kiralarındaki yüksek artış hızının azalmaya başlayacağını, ancak satılık konut fiyatlarında reel bir düşüşün bir süre daha devam edebileceğini belirtti. Maya, “Pandemiden itibaren konut 2020- 2022 yılları arasında konut fiyatları oldukça yüksek artış hızına sahip oldu. Hızlı yükselen fiyatlarla birlikte eskiden 20-25 yıla uzayan amortisman süreleri 15-16 yıla kadar düştü. Bence bu, geçtiğimiz iki yıldaki gibi kiraların artmayacağına yönelik öncü bir gösterge. Pandemiyle birlikte başlayan kira artışlarının sakinleyeceğini düşünüyorum. Çünkü satış rakamları da sakinledi. Kiralar birkaç ay daha enflasyonun üstünde gelebilir, sonrasında 2025 itibariyle enflasyon oranına yakınsamaya başlayacaktır” diye konuştu.
Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Ahmet Büyükduman, son 4 yılda enflasyonun yüzde 433, kiraların yüzde 570 arttığına işaret ederek, “Bu sürede kiralar reel olarak yüzde 26 artmış” dedi. Türkiye’de 8 milyon hanenin kiracı olduğunu söyleyen Büyükduman, “Her yıl kiralıklara talep üniversite öğrencilerinin ev talebi, evlilikler gibi nedenlerle artış gösteriyor. Her yıl bu piyasa yüzde 3 büyüyor, yani 250 bin kiracı daha havuza dahil oluyor. Konut fiyatları erişilebilir düzeyde değil, taksit ödemeleri de yüksek. Kiraya ayırdığınız bütçeniz yüzde 20 yerine, yüzde 40’a çıkmışsa bir ev almak için birikim yapmak zorlaşıyor demektir. Talep güçleniyorsa orada fiyatlar hızlı şekilde artacak demektir. Yani kira rayiçlerinin yukarı yönlü olacağını söyleyebiliriz kuvvetle muhtemelen. Kira artışlarını enflasyonun biraz üzerinde öngörüyorum. Aylık enflasyonun 1-2 puan üzerinde kira artışları bundan sonra muhtemeldir” dedi.
