Her şey Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrasında başladı. ABD'li sporcular Rusya'dan devlet çağrısıyla ayrılmaya başlayınca WNBA yıldızı Brittney Griner de yıllarca Avrupa sezonunda forma giydiği Ekaterinburg'a veda edip ülkesine dönmek için havalimanına geldi.
Şubat ayında Moskova'daki bir havalimanında, çantasındaki uyuşturucu madde ve kullanmaya yardımcı araçlar nedeniyle polis tarafından tutuklandı. Rusya, ülkeden ayrılan Amerikalı sporculardan sadece Griner'i serbest bırakmadı ve 10 yıl hapis istemiyle tutukladı.
BIDEN'A ÇAĞRI
Hem spor dünyası hem de dünya basını ABD'li basketbolcunun tutuklanmasını manşetlere taşıdı. ABD Başkanı Biden, Rusya ile aralarında yaşanan gerginlik nedeniyle durumu görmezden gelmekle suçlanıyor. Geçen hafta ülkede LGBT dahil düzinelerce grup, Brittney Griner'i güvenli bir şekilde ABD'ye getirmesi için Biden'e bir mektup gönderdi.
RUSYA, VIKTOR BOUT'U TAKASTA İSTİYOR
ABD'de bir WNBA oyuncusunun Rusya'da hapishanede kalması, kelepçeli olarak duruşmalara çıkması büyük tepki çekiyor. WNBA takımları ve yıldızları maçlarında Brittney Griner'i hatırlatıyor, tepkilerini gösterip kamuoyunun bilgilenmesini amaçlıyor.
Rusya'nın planı ise Brittney Griner'i verip, ABD'de 2008 yılından bu yana hapiste bulunan silah kaçakçısı Viktor Bout'u ülkeye getirmek.
Viktor Bout, 2008 yılında tutuklandı ve daha sonra 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Fotoğraf: Reuters
ESKİ BİR SOVYET SUBAYI
55 yaşında eski bir Sovyet askeri subayı olan Bout, küresel silah kaçakçılığından milyar dolarlar kazanmış birisi. 14 yıldır ABD'de hapis yatan Bout'u zaman zaman gündeme getiren Rusya, eski askerini yıllar sonra bile ülkesine döndürmeye çalışıyor.
Yakalanmasına 3 yıl kala, 2005 yılında vizyona giren Nicolas Cage'in canlandırdığı silah kaçakçısı karakterine dahi ilham veren Bout, Tacikistan'ın Duşanbe şehrinde doğup Rus askeri okulunda eğitim gördü.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Bout, kıtalar arasında kargo taşımacılığı yaparak para kazanmaya başladı. ABD'li yetkililer, Liberya ve Sierra Leone gibi savaşın parçaladığı Afrika ülkelerinde özellikle kazançlı bir iş ile Ilyushin nakliye uçaklarında eski Sovyet ordusundan silah taşıyan Bout'un kısa sürede dünyanın en büyük silah tüccarlarından biri haline geldiğini söylüyorlar. Bout, bilerek silah ticareti yaptığını reddediyor.
Bout'un dosyasının içerisinde olan eski bir ABD'li yetkili, Rus hükümetinin onun özgürlüğüne olan ilgisinin kişisel olduğunu ve Başkan Vladimir Putin'e yakın güçlü insanlarla bağları olduğunu söyledi.
ÖLÜM TACİRİ OLARAK BİLİNİYOR
DEA, Viktor Bout'u yakalamak için tıpkı filmlerdeki gibi suç dünyasına iki gizli ajan yerleştirdi. 3. dünya ülkelerine sattığı silahlar nedeniyle 'Ölüm Taciri' lakabını alan eski Rus asker, Bangkok'ta yakayı ele verdi.
Manhattan'da ABD vatandaşlarını ve yetkililerini öldürmek için komplo kurmak, uçaksavar füzelerini teslim etmek ve bir terör örgütüne yardım sağlamak suçlarından yargılanan Viktor Bout, ABD'nin Illinois eyaletindeki bir hapishanede cezasını çekiyor.
TAKAS İHTİMALİ GERÇEK OLABİLİR
Bout'un davasına bakan yargıç Shira A. Scheindlin, verdiği röportajda Griner ile Bout'un suçları göz önüne alındığında takasın uygunsuz olacağını belirtti.
ABD hükümeti ise artan baskı ve bir ABD vatandaşının yurt dışında hapiste yatmasını istememesi gerekçesiyle Rusya'dan gelen teklife sıcak bakıyor. WNBA yıldızının davasının tamamlanmasını bekleyip takas teklifinin kabul edebileceği ancak bunun muhtemelen birkaç ay sürmesi bekleniyor.
