DERLEYEN: Tarık ERYİĞİT | Uluslararası Af Örgütü (Amnesty International), FIFA'ya 2022 Dünya Kupası'nı düzenleyecek olan Katar hakkında sert bir uyarılarda bulundu. FIFA Başkanı Gianni Infantino'ya, Dünya Kupası çalışmalarında yaşanan insan haklarını ihlallerinin giderilmesi gerektiğini belirten bir rapor gönderildi. Katar'ın Dünya Kupası hazırlıkları kapsamında yapılan stadyum inşaatlarında göçmenlerin insanlık dışı koşullarda çalışıldığının altının çizildiği dört sayfalık mektupta "Bu durumun giderilmesi için acil ve somut adım atılmalı" uyarısında bulundu. The Guardian'ın 2012 yılında başlayan stadyum inşası çalışmalarında şimdiye kadar 6 bin 500 göçmenin hayatını kaybettiği şeklindeki haberinin ardından yazılan mektupta "Ölümler dışında çalışma koşulları insanlık onurunu zedeleyecek düzeyde... Katar, göçmen işçilerin çalışma koşullarını düzelteceği şeklindeki verdiği sözlere sadık kalmadı. Bu durum kabul edilemez" denildi. Yüksek sıcaklık altında (45 derece), günde 10 saat insanlık dışı koşullarda çalıştırılan işçilerin, kalp ve damar sorunları yaşadığı belirtildi. Özellikle 25-35 yaş arasındaki işçileri etkileyen aşırı sıcak altında çalışmada hayatlarını kaybedenlerin, Katar tarafından 'Doğal ölüm' olarak gösterildiği kaydedildi.

Beş ülkeden gelen göçmen işçiler can verdi

The Guardian'da yer alan habere göre, 2022 Dünya Kupası için inşa edilen stadyumlarda çalışmak üzere gelen göçmen işçilerden şimdiye kadar Hindistan'dan 2711, Nepal'den 1641, Bangladeş'ten 1018, Pakistan'dan 824 ve Sri Lanka'dan 557 işçi, çalışmalar sırasında hayatlarını kaybetti. Filipinler ve Kenya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeden gelen göçmen işçilerin kayıtlara geçirilmediği Katar'da, kayıt dışı ülkelerden gelen işçilerin ölümleri de eklendiğinde, sayının çok daha fazla olacağı vurgulandı. Katar'da 2022 Dünya Kupası hazırlıkları kapsamında 8 yeni stadyum, yeni yollar, oteller, metrolar ve hızlı tren sistemleri inşaları yapılıyor. Altyapıya 100 milyar dolar, stadyumlar için 3 milyar dolar, metro ve hızlı tren için ise 24 milyar dolar harcayacak olan Katar, tarihin gelmiş geçmiş en maliyetli Dünya Kupası’na ev sahipliği yapmaya hazırlanıyor.

FIFA: Kaza sıklığı benzer büyük projelere göre düşük"

Uluslararası Af Örgütü yöneticilerinden Steve Cockburn, konu ile ilgili yaptığı açıklamada "Dünya Kupası'nı düzenleyen organizasyon olarak FIFA, hazırlıkların yapıldığı sırada göçmen işçilerin uluslararası standartlarda çalıştırılmasını sağlamakla sorumlu... Buna sadece stadyum inşası değil, altyapı ve otel inşaatları da dahil... Bu 2022 Dünya Kupası'nın emek sömürüsü yerine gururla anılması için gerekli... FIFA'nın, Katar'daki göçmen işçilerin insani koşullarda çalışmasını sağlayacak imkanı var. Ancak zaman daralıyor" ifadelerini kullandı. FIFA ise geçtiğimiz şubat ayında, doğrudan stadyum inşası nedeniyle meydana gelen 37 göçmen işçinin hayatını kaybetmesi ile ilgili "Dünya Kupası şantiyelerinde yaşanan kaza sıklığı, dünyada yapılan diğer benzer büyük inşaat projelerine göre düşük" değerlendirmesini yapmıştı.

"Dünya Kupası sömürülen işçilerin sırtından gerçekleşmemeli"

Katar'da Dünya Kupası hazırlıklarında çalışan göçmen işçilerin yaşadıkları hak ihlalleri, İnsan Hakları İzleme Örgütü tarafından da çalışmaların başladığı zamandan bu yana yakından takip ediliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü Orta Doğu Direktörü Sarah Leah Whitson, çalışmaların yeni başladığı 2012 yılının Haziran ayında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullanmıştı: “Stadyumların inşasında çalışan göçmen işçilerin, Katar’daki kefillik sistemini sona erdireceği şeklindeki düşünce yanlış... Bunun hayata geçebilmesi için işçilerin, Dünya Kupası hazırlıkları için ne kadar süre çalışacaklarının belirlenmesi lazım... Katar'ın, Dünya Kupası için yüksek teknoloji stadyumları inşa ederken, işçilerin sömürülmemesi ve hak ihlali yaşamamaları garanti etmeli... Dünya Kupası, sömürülen işçilerin sırtından gerçekleşmemeli.” [special_article_template title="Kefillik sistemi" desc="İşçiler, kendi ülkelerinde bulunan aracılara başvurarak Katar’daki inşaat firmalarında iş istiyor. Aracı, işçilere inşaat şirketinde iş bulmak için 3 bin dolara yakın bir para talep ediyor. Ardından aracı, inşaat şirketinin onlara iyi bir gelecek vaat ettiğini, dolgun bir maaş ile çalışacakları hakkında vaatlerde bulunuyor. Çalışmak için para veren işçiler bir uçakla Katar’a gidiyor, inşaat şirketi çalışanları havalimanında gelenleri karşılarken, yurtdışından gelen işçilerin pasaportuna el konuyor." who="Kefillik sistemi"] Ancak gelinen noktada hem FIFA'nın, hem de Katar'ın göçmen işçilerin çalışma standartlarını yüksettiği ve insani koşullarda çalışmalarını sağladığını söylemek güç...

Corona virüsü pandemisinde göçmen işçiler hakkındaki karar da tartışılmıştı

Katar, corona virüsü pandemisi sırasında 2022 Dünya Kupası için yapılan hazırlıklarda çalışan işçiler ile ilgili alınan karar, tartışmalara yol açmıştı. Ülkede Nisan 2020 tarihinde çıkarılan kararname sonrası işverenlerin, corona virüsü pandemisi nedeniyle işçilerini ücretsiz izne çıkarmasına imkan tanınmıştı. Bunun üzerine birçok işçi işinden olmuş, ülkelerine de dönemedikleri için büyük mağduriyet yaşamışlardı. İşçilerin kalacak yer ve gıda ihtiyacının şirketler tarafından karşılanmasını da öngören kararnameye rağmen, uygulamanın bu yönde olmadığı ortaya çıkmıştı. Sokakta kalan işçilerin, işverenlerden ya da yardım kuruluşlarından yemek dilenecek duruma geldiği belirtilmişti. Katar, kişi başında düşen 104 bin dolar milli gelirle dünyanın en zengin ülkeleri arasında...