Enflasyonda % 30 çabası
Kasım enflasyonu yüzde 0.87 ile son 2.5 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Ekonomistler TÜİK verilerini ‘şaşırtıcı’ bulurken, düşüşteki en etkili kalem negatif gıda enflasyonu oldu.
Belce Örü Erçin
Enflasyon, kasımda geçen ay olduğu gibi piyasa beklentilerinin altında gelerek yüzde 0.87 oranında artış gösterirken, yıllık enflasyon yüzde 31.07 olarak hesaplandı. Böylelikle tüketici fiyat endeksinde, aylık bazda mayıs 2023’ten bu yana en düşük artış gerçekleşti. Öte yandan üretici fiyat endeksi, aylık yüzde 0.84 artarken; yıllık yüzde 27.23 oldu.
ENAG YÜZDE 2.13
Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) verilerine göre, kasım ayında aylık enflasyon yüzde 2.13, yıllık enflasyon yüzde 63.23 oldu. İstanbul Ticaret Odası’na göre ise megakentte enflasyon kasımda aylık yüzde 1.19 arttı. Bazı ekonomistler, beklentilerin altında kalan TÜİK verileri için ‘şaşırtıcı’ değerlendirmesinde bulunurken, bazıları da yıl sonu enflasyonun yüzde 30’un altında tutulmaya çalışıldığını belirtti. Vatandaş ise enflasyonda çizilen olumlu havayı anlayamadı. Merkez Bankası son toplantısında 2025 yıl sonu enflasyon tahminini yüzde 27’den yüzde 32’ye yükseltmişti.
EĞLENCE VE KÜLTÜR ZİRVEDE
Kasımda fiyatı en çok artan ürünler ve hizmetler arasında evcil hayvanlarla ilgili ürünler yüzde 16.97 ile ilk sırada yer aldı. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, evcil hayvanlarla ilgili ürünlerdeki fiyat artışını 14.27 ile hava yoluyla yolcu taşımacılığı ve 12.79 ile paket turlar izledi.
TÜİK’e göre kasımda gıda grubunda negatif enflasyon görüldü. En yüksek ağırlığa sahip 3 ana harcama grubunun aylık değişimleri gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0.69 azalış, ulaştırmada yüzde 1.78 artış ve konutta yüzde 1.70 artış olarak gerçekleşti.
Kasım ayında TÜFE ana harcama gruplarındaki aylık fiyat değişiminde yüzde 3.33 ile eğlence ve kültür harcamaları zirvede yer aldı. Yıllık bazda ise fiyat artışında yüzde 66.17 ile eğitim yine ilk sırada yer aldı.
Şimşek’e göre ‘normalleşmiş’
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, enflasyon verisini “Kasımda yıllık enflasyon son dört yılın en düşük seviyesi olan yüzde 31.1’e geriledi ve 2024 yılı mayıs ayına göre iyileşme 44 puanı aştı. Ağustos-ekim aylarında uzun dönem ortalamasının oldukça üzerinde gerçekleşen gıda enflasyonu kasımda normalleşti. Aylık enflasyondaki ılımlı seyrin aralıkta devam etmesini bekliyoruz” ifadeleriyle değerlendirdi.
NE DEDİLER?
Mahfi Eğilmez: Çinli bilgeden not
“Yıl sonu enflasyonunu 30’un altına düşürme çabası devam ediyor. Tüketici Fiyat Endeksi kasım ayında 0.87 artmış. Ne diyor Çinli Bilge Sun Tzu: ‘Beni ilk kez aldattığında sana, ikinci kez aldattığında bana yazıklar olsun.’
Burcu Aydın: Şaşırtıcı sonuçlar içeriyor
“Kasım enflasyonu gıda fiyatlarındaki düşüş(?!) kaynaklı yavaşladı. Ulaştırma ve konut grubundaki artışlar da eğilimin oldukça altında. Öte yandan indirim sezonuna rağmen, giyim ve ayakkabı grubunda aylık enflasyon arttı. Enflasyon şaşırtıcı sonuçlar içeriyor.”
Haluk Bürümcekçi: Bir iyileşme yok
“Tüketici Fiyat Endeksi sonrası çok dolduruşa getirmeye çalışan var, bunlara kapılmayın, ana eğilim ve mevsimsellikten arındırılmış verilerde bir iyileşme yok önceki aya göre. Verilerin ayrıntılarına bakanların dediklerine kıymet verin.”
Ali Çufadar: Neymiş? Kur istikrarı
“Hayırlı olsun diyebilir miyiz? Türkiye İstatistik Kurumu kasım ayı enflasyonunu düşük açıkladı. Neymiş? Kur istikrarı. Tabii havalar da çok olumlu gitti; Abartmayalım...”
Kirada tavan zam %35.91
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan kasım ayı enflasyon verileri ile birlikte, aralık ayında kira sözleşmesi yenileyecek olan konut ve işyerleri için kira artış tavanı da belli oldu. Buna göre aralık ayında kira sözleşmelerinde uygulanabilecek tavan zam oranı yüzde 35.91 olarak hesaplandı.