Yapay zeka kullananlar dikkat! Beyne etkisi sanıldığından daha fazla
Yapay zeka (AI) teknolojilerinin günlük yaşamda ve eğitimde yaygınlaşması, bazı uzmanları endişelendiriyor. Özellikle zihinsel becerilerin giderek daha az kullanılması, "Beynimizi tembelleştiriyor muyuz?" sorusunu gündeme taşıdı.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yapılan bir araştırma, ChatGPT gibi yapay zeka araçlarıyla kompozisyon yazan kişilerin beyinlerindeki bilişsel ağların daha düşük aktivite gösterdiğini ortaya koydu. EEG cihazlarıyla ölçülen beyin sinyalleri, AI kullanmayanlara kıyasla daha az zihinsel çaba harcandığını gösterdi.
Çalışmaya katılanlar, yazı yazarken AI'dan özetleme, kaynak bulma, dil bilgisi düzeltme ve fikir üretme gibi konularda yardım aldı. Ancak bazı kullanıcılar, fikir geliştirme ve ifade etme konusunda yapay zekanın yetersiz kaldığını belirtti.
BBC’nin aktardığına göre Carnegie Mellon Üniversitesi ile Microsoft tarafından yapılan bir diğer araştırma da benzer sonuçlar sundu. Haftada en az bir kez yapay zeka kullanan 319 çalışanla yapılan anket, yapay zekaya güven arttıkça eleştirel düşünme çabasının azaldığını gösterdi.
Bu çalışmada analiz edilen 900 görev örneği, üretken yapay zekanın verimliliği artırsa da işle kurulan zihinsel bağları zayıflatabileceğini ve uzun vadede bağımsız problem çözme becerilerini köreltebileceğini öne sürüyor.
İngiltere'de yayımlanan Oxford University Press araştırmasına göre ise okul çağındaki çocukların onda altısı, yapay zekanın okul performanslarını olumsuz etkilediğini düşündüğünü ifade etti. Buna karşın öğrencilerin yüzde 90'ı yapay zekanın en az bir bilişsel becerilerini geliştirdiğini söyledi. Bu da tabloyu karmaşık hale getiriyor.
UCL’den Prof. Wayne Holmes ise "ürünlerin daha iyi olmasının" öğrenmenin daha iyi olduğu anlamına gelmediğini savunuyor. Holmes, yapay zekaya fazla bağımlı hale gelen öğrencilerin temel becerileri geliştirmekte zorlanabileceğini ve öğrenme kalitesinin düşebileceğini söylüyor.
Harvard Tıp Fakültesi’nin bir çalışması da bu görüşü destekler nitelikte. Röntgenleri yorumlamak için yapay zeka kullanan doktorların bir kısmı daha iyi performans gösterirken, bir kısmında ise gerileme tespit edildi.
OpenAI’de uluslararası eğitimden sorumlu Jayna Devani ise öğrencilerin ChatGPT’yi bir “öğretmen” gibi kullanması gerektiğini vurguluyor. Devani’ye göre amaç, soruları doğrudan çözmek değil, öğrencinin öğrenme sürecine katkı sağlamak olmalı.
Sonuç olarak uzmanlar, yapay zekadan tamamen uzak durmak yerine bu araçların nasıl çalıştığını anlamak, sonuçları kontrol etmek ve bilinçli kullanım yollarını öğrenmek gerektiğini belirtiyor. Çünkü bu sadece bir hesap makinesi değil; çok daha derin etkileri olan bir teknoloji.