Mercanları tüketen balıklar ‘Su altı kapı zili’ ile yakalandı
Florida’da mercan resiflerini restore etmeye çalışan deniz bilimcileri, yenilikçi bir su altı izleme sistemi kullanarak mercanları tüketen balıkları tespit etti. C-Bruvs (coral-baited remote underwater video system - Mercan yemli uzaktan kumandalı su altı video sistemi) adı verilen bu özel kamera sistemi, bilim insanlarına mercan kayıplarının nedenlerini daha iyi anlamada önemli bir avantaj sağladı.
Miami açıklarında yürütülen altı haftalık araştırmada, mercan yemleri kullanılarak balıkların beslenme alışkanlıkları incelendi. Görüntü analizleri sonucunda, kırmızı bantlı papağan balığı, dört gözlü kelebek balığı ve stoplight papağan balığının, mercan tüketiminin yüzde 97’sinden sorumlu olduğu ortaya çıktı.
Florida’daki mercan örtüsü, 1970’lerden bu yana yüzde 90 oranında azaldı. Bu büyük kaybın en önemli nedenlerinden biri iklim değişikliği ve okyanus sıcaklıklarının rekor seviyelere ulaşması olarak gösteriliyor. Ancak araştırmacılar, mercan restorasyon çabalarının başka bir engelle karşı karşıya olduğunu belirtiyor: Mercanları yiyen balıklar.
Miami Üniversitesi Rosenstiel Deniz, Atmosfer ve Yer Bilimleri Fakültesi'nden Diego Lirman, çalışmanın ana hedefinin, mercan ekim alanlarını tehdit eden balık türlerini belirlemek olduğunu söyledi. Lirman, “Hangi türlerin mercanları hedef aldığını bilmek, ekim yapılacak alanları ve uygun mercan türlerini seçmede büyük avantaj sağlayabilir” dedi.
Florida Balık ve Yaban Hayatı Vakfı tarafından finanse edilen projede, bilim insanları GoPro kameralarla donatılmış su geçirmez kayıt cihazları tasarladı. PVC çerçevelere yerleştirilen bu kameralar, mercanlarla balıkların etkileşimini kaydederek verileri topladı. Ancak bazı teknik zorluklar yaşandı. Kameraların aşırı ısınması, pil sorunları ve hatta cihazlardan birinin çalınması süreci zorlaştırdı.
Araştırma sonunda kırmızı bantlı papağan balığı yüzde 56,3, dört gözlü kelebek balığı yüzde 36,9, stoplight papağan balığı ise %4 oranında mercan tüketimiyle en büyük tehdit unsurları olarak belirlendi. Üç tür de belirli mercan türlerine daha fazla ilgi göstererek, toplam ısırıkların yüzde 65’ini belirli mercan türlerine yöneltti.
Kasım ayında Miami’de düzenlenen Reef Florida koruma sempozyumunda, araştırmanın sonuçları sunuldu. Lirman, elde edilen verilerin, mercan ekim projelerinde tahmin edilebilir zararları en aza indirerek daha başarılı sonuçlar alınmasını sağlayacağını ifade etti.
Gelecekteki çalışmalar için yapay zeka kullanımının da gündeme gelebileceğini belirten Lirman, video analiz sürecinin çok zaman aldığını ve AI destekli yazılımların balıkları otomatik olarak tespit edebileceğini söyledi.