Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu var. Bunlar isteseniz de istemeseniz de müşterileri için ülkeleri değerlendiriyorlar. Müşterileri de bu değerlendirmelere bakıp paralarını yatırdıkları yerin riskini öğrenebiliyorlar.
Bunlardan Moody’s dün gece yarısı notumuzu açıklayacaktı. Yükselteceği aşikar da bir basamak mı, iki basamak mı? Nitekim kaale aldığımız diğer iki kredi derecelendirme şirketi S&P ve Fitch’in iki basamak altında kendisi...
★★★
“Çok spekülatif” sınıfı içerisinde nota sahip olan Türkiye’nin yine çok spekülatif olarak kalacak. Ancak Uganda seviyesine mi yoksa Angola seviyesine mi yükseldik, o anlaşılacak. Bu arada iyi olanı Angola... Bizden iki kademe yukarıda... Oradan pay biç notun durumuna...
Diğer yandan kredi derecelendirme kuruluşlarının, finans dünyasında taşıdıkları etki tartışılmaz. Bu kuruluşlar, devletlerin ve şirketlerin borçlanma maliyetlerini doğrudan etkileyebilen kredi notlarını belirleyerek global ekonomide kilit bir role sahiptirler...
Türkçesi, kredi notları, bir ülkeye yatırım yapacak sermaye için baraj niteliği taşıyor. Yabancı fonlar bir ülkeye yatırım yapacakları zaman o ülkenin kredi notuna dikkat ediyor. Çok düşükse bulaşmıyor. Haliyle Türkiye’ye yatırım gelmiyor.
Yurt dışından para yollayan parasını kazancıyla beraber geri alıp alamayacağına bakar... Halkı fakirleşiyormuş, sürünüyormuş onu ne ırgalar?
Nitekim notumuzu düşürürken “Sen kimsin yaa?” demekle yürümüyor işler. Sahi kimdi bunlar? Bilindik dış güçler... Faiz lobisi... Ajanlar... Provokatörler...
Hadi bir tanesi hakkımızda kötü konuşsaydı eyvallah... Diyeceğim ki Türkiye’ye gıcığı var. Hepsi “Türkiye yatırım yapılamaz hale geldi” dedi... Elin Japon’u bile uyardı, “kötü gidiyor sizin ekonomi!” Japon’un bizimle ne derdi olabilir ki?
Neyse artık notumuz arttı. Duruma göre dört veya beş kere daha artırılırlarsa Türkiye “yatırım yapılabilir” ülke payesi alacak.
★★★
Lakin çıkıp biri “Bu millet kendi notunu kendi verir” diyecek, milletin alkıştan elleri şişecek. Bi dakika yahu... Onu da yaptı! Alkışı aldı. Maalesef milletin verdiği notu hiçbir yatırımcı takmamış olacak ki, beş cent yollamadı.
“Hans’ın Corç’un ağzına bakmayız, Türkiye’yi faiz belasından kurtaracağız...” da demişti. Hans Corç borç versin diye faizi artırdık iyi mi?
★★★
Diğer yandan devlet harcadıkça harcıyor. Daha çok borçlanıyor. “Yap” diyor, “işlet” diyor, “paran eksik kalırsa beni ara” modeliyle devam ediyor. Ülkeyi batırıyor!
Haliyle Türkiye’ye ne not versinler? Hiçbir şeyin garantisi yok ki, el alemin parasının garantisi olsun. “Daha kırk fırın ekmek yemelisiniz” tadında artırınca notu, benim de aklıma gelen “nasıl düştük oralara?” sorusu...