Merkez Bankası'nda (TCMB) Naci Ağbal'ın gece yarısı Cumhurbaşkanı Kararı ile görevden alınması, tüm dünyada geniş yankı buldu.

Ulusal ve uluslararası basında kararın olası gerekçeleri ve bundan sonra olabilecekler tartışılıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, piyasalarda oluşan olumsuz havayı dağıtmak için önümüzdeki günlerde hangi sürpriz adımları atacağı da merak ediliyor.

Ekonomistler Piotr Matys, Emrah Lafçı ve Cem Başlevent kararı sozcu.com.tr’ye değerlendirdi.

'YATIRIMCILAR ŞAŞKINA DÖNDÜ, ZARAR EDECEKLER'


Hollanda’nın en büyük bankası Rabobank’ın Gelişen Piyasalar Kur Stratejisti olan ve Türkiye’yi yakından takip eden Piotr Matys, yabancı yatırımların kararı nasıl karşıladıklarını ve önümüzdeki günlerde yaşanabilecekleri anlattı.

Matys, uluslararası yatırımcıların bu kararla şaşkına dönmüş durumda olduğunu ve önümüzdeki günlerde TL’nin çakılmasıyla muhtemelen büyük zarar edeceklerini belirtti.

Matys, Ağbal’ın çok kısa süren görev döneminde TCMB’nin güvenilirliğini kısmen geri kazandırdığını, bunu da enflasyon görünümünün daha fazla bozulmasını engellemek ve TL’yi istikrara kavuşturmak üzere politika faizini 875 baz puan artışla yüzde 19’a çekerek yaptığını belirti.

Ancak piyasa tarafından takdir edilen son 200 baz puanlık faiz artışının düşük faiz savunucusu Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından belli ki “çok fazla” olarak değerlendirildiğini belirten Matys, Şahap Kavcıoğlu’nun atanmasının piyasa tarafından muhtemelen eski politikalara dönüş olarak olarak değerlendirileceğini dile getirdi.

Piotr Matys

'KRİTİK SORU FAİZİN NE HIZLA DÜŞÜRÜLECEĞİ'


Eski politikaları “her ne pahasına olursa olsun ekonomik büyümeyi teşvik etmek” ve “Türkiye’nin negatif reel faiz için çok yüksek enflasyona sahip olduğu gerçeğini hesaba katmamak” sözleriyle tarif eden Matys, Kavcıoğlu’nun da Erdoğan gibi faizin enflasyona neden olduğu yönündeki alışılmamış görüşü paylaştığını haberlerden okuduklarını söyledi.

Şimdi kritik sorunun “Kavcıoğlu ne kadar hızlı şekilde selefinin kasımdan bu yana imza attığı 875 baz puanlık faiz artışını geri çevirmeyi deneyeceği” olduğunu belirten Matys, son 200 baz puanlık artışın bir sonraki TCMB toplantısı yapılır yapılmaz geri alınabileceğini varsayabileceklerini öne sürdü.

'PİYASA DOSTU OLMAYAN TEDBİRLER ALINABİLİR'


Mevcut enflasyonist riskler göz önüne alındığında böylesi bir adımın piyasalar tarafından onaylanmayacağını belirten Matys, Kavcıoğlu’nun gelecek aylarda faiz indirimlerine başlaması durumunda TL’nin çakılmasını engellemek için diğer araçları kullanmak zorunda kalabileceğini kaydetti.

TCMB’nin rezervlerinin tükenmiş durumda olduğunu ve TL’yi desteklemek için kullanılamayacağını hatırlatan Matys, faiz indirimlerini telafi etmek için piyasa dostu olmayan bir dizi önlemin alınmasının muhtemel olduğunu, bu tür adımların da büyük olasılıkla uluslararası yatırımcılar arasında Türkiye’nin itibarını daha da azaltacağını söyledi.

Emrah Lafçı

'SİNYALLER GELİYORDU'


Perşembe günü faiz kararının hemen ardından sozcu.com.tr’ye yaptığı açıklamada “yıl sonuna kadar ya Ağbal enflasyonu düşürür, ya da enflasyon Ağbal’ı götürür” diyen ekonomist Emrah Lafçı, görevden alma kararı için “Bu sürecin bir kırılmayla biteceği belliydi” dedi.

Cemil Ertem ve Yiğit Bulut gibi Cumhurbaşkanı danışmanlarının söylemleri ile hükümet yanlı medya kuruluşlarında çıkan haberlerden, Ağbal’a dönük memnuniyetsizliğin sinyallerinin verildiğini belirten Lafçı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile birlikte herhangi bir gerekçe gösterilmeden TCMB başkanlarının görevden alınması kapısının açıldığını, bu yapı değişmeden sorunların çözülmesinin de mümkün olmadığını vurguladı.

Ağbal’ın gidişin ardından Lütfi Elvan’ın kalıp kalmayacağının da takip edileceğini belirten Lafçı, ekonomide 6 Kasım öncesinde dönüşün sonuçlarının piyasalarda çok kötü olacağını dile getirdi.

Faiz kararının ardından TL’ye yatırım yapan yerli ve yabancı yatırımcıların şu an muhtemelen kafayı taşlara vurduğunu belirten Lafçı, bu saatten sonra yerlilerin TL’ye dönüşe ikna edilmesinin de yabancı yatırımcı çekmenin de hiç mümkün olmayacağını söyledi.

Cem Başlevent

'GÖRÜŞLERİNİ NE DERECE DEVAM ETTİRECEĞİNE BAĞLI'


Bilgi Üniversitesi Ekonomi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Cem Başlevent, “Kasım ayında Naci Ağbal'ın göreve getirilmesini biraz şaşırtıcı bulmuştum. Zira Ağbal gibi saygın bir ismin seçimlere yakın bir zamanda ön plana çıkarılacağını düşünmüştüm. Nitekim, geride kalan 4,5 ayda Ağbal ve ekibinin pek yanlış bir hamlesini görmedik” dedi.

Ağbal için “Önceki dönemin tartışmalı uygulamalarından dönmeleri ve yarattıkları imaj olumluydu. Eldeki olanaklarla yapabilecekleri de sınırlıydı. Ancak görevden alınması gelişinden daha da şaşırtıcı oldu” ifadelerini kullanan Başlevent, bundan sonrasında olabilecekleri şu sözlerle anlattı:

“Ağbal'ın görevden alınmasının yaratacağı güvensizlik ve kısa vadede faiz indirimi ve kur artışı olacağı beklentisi, perşembe günü yapılan faiz artışının ülkeye sıcak para girişi ve ters-dolarizasyon gibi olumlu etkilerini ortadan kaldıracak. Yüksek faiz ortamının olumsuzlarını yaşarken, olumlu etkilerinden önemli ölçüde mahrum kalmış olacağız.

Bundan sonra piyasalarda yaşanacaklar, yeni başkanın geçmişte dile getirdiği görüşlerini ne derece devam ettireceğine bağlı olacağı için, tahmin yapmak kolay değil. Ama bankadaki bu değişimin iktidar için çok riskli bir hamle olduğu kesin.”