BDDK verilerine göre, 2021’in ilk iki ayında 9,2 milyar TL olan bankaların net dönem kârı, 2022’nin ilk iki ayında 39 milyar TL’ye yükseldi. Net dönem kârında yıllık bazda artış oranı yüzde 323 oldu.
Bu dönemde kamu bankalarının net dönem kârı yüzde 539,4 artışla 12 milyar TL’ye yükselirken, yerli özel bankalarınki yüzde 337 artışla 15,4 milyar TL, yabancı sermayeli bankalarınınki yüzde 203 artışla 11,6 milyar TL’ye ulaştı.
2021’in ilk iki ayında yüzde 1,52 olan dönem net kârının özkaynağa oranı, bu sene aynı dönemde yüzde 5,22’ye yükseldi. Yıllık olarak bakıldığında ise özkaynak kârlılığı, eğilim olarak, yüzde 9,12'den yüzde 31,32'ye yükseldi.
Banka kârlarındaki artışı sozcu.com.tr’ye değerlendiren deneyimli bankacılar Kerim Rota ve Şenol Babuşçu, artışta iki temel faktörün etkili olduğuna işaret etti.
FAİZ MEVDUATTA DÜŞÜK KREDİDE YÜKSEK
İlk faktörün, bankaların yüksek faiz marjına sahip olmaları olduğuna işaret eden bankacılar, Merkez Bankası’nın politika faizinin yüzde 14 olduğuna ve bankaların yüzde 16-17 ile TL mevduat toplayıp yüzde 25’in üzerinde faizle kredi verdiğine dikkat çekti.
Nitekim, 2021’in ilk iki ayında 78,4 milyar TL olan bankaların faiz geliri, 2022’nin ilk iki ayında 142,9 milyar TL’ye yükseldi. Artış oranı yüzde 82 oldu.
Bu dönemde bankaların faiz gideri ise sadece yüzde 38 artışla 52,5 milyar TL’den 72,4 milyar TL’ye yükseldi.
Bankaların net faiz geliri yüzde 171’lik yüksek artışla 26 milyar TL’den 70,5 milyar TL’ye sıçradı.
Bu dönemde kredilerden alınan faizler yüzde 60 artışla 93 milyar TL’ye yükselirken, mevduata verilen faizler yüzde 40 artışla 46,9 milyar TL oldu.
KUR KORUMALI MEVDUAT BANKALARA YARADI
Rota ve Babuşçu, bankaların faiz marjlarının yüksek kalmasında kur korumalı mevduat (KKM) uygulamasının da etkili olduğuna işaret etti.
KKM öncesinde bankaların TL kaynak yaratmakta zorlandığını hatırlatan Rota, faiz tavanı yüzde 17'de sınırlanan KKM sayesinde bankaların düşük maliyetli TL kaynak yarattığını vurguladı.
21 Aralık 2021 tarihinde başlayan KKM’de 22 Mart 2022 tarihi itibarıyla 591 milyar TL bulunuyor.
ENFLASYON ARTIŞI DA KÂRLARI ARTIRIYOR
Bankaların kâr artışında işaret edilen ikinci temel faktör, enflasyonla birlikte Hazine'ye verdikleri borç karşılığında aldıkları faizlerin de hızla artması.
Enflasyondaki artışla birlikte bankaların son dönemde ağırlık verdiği enflasyona endeksli tahvillerin getirileri artıyor.
Nitekim, bankaların menkul değerlerden aldğı faiz geçen senenin ilk iki ayında 15,6 milyar TL iken, bu sene aynı dönemde 41,4 milyar TL’ye yükseldi.
YÜKSEK KÂRLAR DEVAM EDER Mİ?
Bankaların döviz alım satım farkını açmasının da kambiyo kârlarını artırdığına işaret eden Babuşçu, önümüzdeki aylarda da bankaların yüksek kâr rakamları elde etmeye devam etmesini beklediğini, Merkez Bankası’nın enflasyonu düşürmek için faiz artırmasının ise kârları düşürülebileceğini ancak böyle bir adım beklemediğini söyledi.
Rota da faiz marjı ve yüksek enflasyon sayesinde bankaların yüksek kâr yazmaya devam etmesini beklerken, enflasyonun beklentilerin altında kalmasının ve hükümetin KKM uygulamasından geri çekilmesinin banka kârlarını düşürebileceğini ancak bu iki ihtimalin de şu an pek mümkün görünmediğini dile getirdi.
Rota, banka kârları yüksek seyretse de özkaynak kârlılığının hâlâ enflasyonun çok altında olduğuna işaret etti.
BANKALARIN KURUMLAR VERGİSİ ORANI ARTACAK
Öte yandan, hükümet, bankalar için kurumlar vergisini artırmayı planlıyor. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülmeye başlanan torba yasada yer alan düzenlemeye göre, finans sektöründe kurumlar vergisinin kalıcı olarak yüzde 25'e çıkarılması öngörülüyor.
Reuters, bu düzenlemenin bütçeye yıllık 10 milyar TL katkı sağlayacağını aktardı.
Kurumlar vergisi oranı, bu yasa öncesinde 2022 için yüzde 23 olarak geçici belirlenmişti ve önümüzdeki yıl yüzde 20'ye düşecekti. Kurumlar vergisinin yüzde 25'e çıkarılmasının 2022'de bütçeye 3 milyar TL ek gelir sağlaması bekleniyor.
Kısa süre içinde TBMM'den geçmesi beklenen yasa ile bundan sonra bankalar, faktoring ve finansal kiralama şirketleri, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ile emeklilik şirketlerinde kurumlar vergisi yüzde 20'den yüzde 25'e çıkarılacak.
Yasanın hafta bitmeden komisyondan geçmesi önümüzdeki hafta ise TBMM Genel Kurulu'na gelmesi sağlanacak.
[old_news_related_template title="Altın ve petrolde müzakere etkisi" desc="Rusya ve Ukrayna arasında İstanbul'da gerçekleştirilen müzakerelerde Rus tarafının “Kiev ve Çernihiv’de operasyon önemli oranda azaltılacak” açıklaması piyasaların havasını değiştirdi. Petrol fiyatlarında geri çekilme yaşanırken altında sert dalgalanma görüldü." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/03/30/iecrop/shutterstock_1202683294-2_16_9_1648620348.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/altin-ve-petrolde-muzakere-etkisi-7042397/"]
[old_news_related_template title="Türk Lirası’ndaki kayıp bütçeyi ‘garanti’ zorlar" desc="Cumhurbaşkanı Erdoğan ‘sıfırlanacak’ dedi ama Dünya Bankası uyardı: “Türk Lirası’nın değer kaybı dolar garantili KÖİ projelerinin bütçeye yükünü öngörülenin çok üzerinde artıracak”." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/03/29/iecrop/garanti-zorlar-reuters-1_16_9_1648594007.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/turk-lirasindaki-kayip-butceyi-garanti-zorlar-7042182/"]
[old_news_related_template title="İlaçta bitmeyen yokluk" desc="Geçen ay tüm ilaçlara yapılan kur zammı sonrası hâlâ kanser, diyabet ve bazı tansiyon ilaçları bulunamıyor. Zam öncesi yüzde 20 olan ilaç yokluğu, zam sonrası ancak yüzde 15'e inebildi. Haziranda ilaçlara yapılacak yüzde 15-25 aralığındaki yeni bir zam beklentisinin, ilaç yokluğunu sürdürdüğü belirtildi. SGK'dan geri ödeme alabilmek için mahkemeye başvuran kanser hastalarının sayısının da arttığı tahmin ediliyor." image="https://sozcuo01.sozcucdn.com/wp-content/uploads/2022/03/30/iecrop/shutterstock_1281072733-2_16_9_1648623810.jpg" link="https://www.sozcu.com.tr/2022/ekonomi/ilacta-bitmeyen-yokluk-7042532/"]
