İstanbul’da Anadolu Yakası’nın son yeşil alanlarından olan Üsküdar’daki Validebağ Korusu için sevindirici bir gelişme yaşandı. Yıllardır koruyu yapılaşma tehditlerine karşı koruyan Validebağ Gönüllüleri adına 2021 yılında onaylanan koruma amaçlı nazım imar planlarının iptali istemi ile açılan davada karar çıktı.

İBB, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na karşı açılan ve Üsküdar Belediyesi’nin de müdahil olduğu davada, Validebağ’ın doğal koru statüsündeki son kalan yeşil alanı olduğu, plan ile sit alanın statüsüne aykırı yapılaşma olacağı ifade edilerek planların iptali istenmişti.

“DOĞAL KURGUSUNU KAYBEDER”

İstanbul 6. İdare Mahkemesi, dava konusu planlarda şehircilik ilkelerine, planlama esasları ve tekniklerine, kamu yararına ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna vardı ve 7 Aralık 2022 tarihinde oybirliği ile planları iptal etti. Kararda, planlar ile Validebağ Korusu'nun doğal kurgusunu kaybedeceği, parçalanmış ekosistemlere sahip olacağı ve açık bir biçimde korunması gereken alanın tahribatına neden olacağına dikkat çekildi.

“EKOLOJİK ZENGİNLİĞİNİ KAYBEDER”

Kararda, planların yeterli sentez çalışmalarından yoksun olduğu da vurgulandı. Bazı plan notlarının belirsizlikler içerdiği, Millet Bahçesi peyzaj projesinin uygulanması durumunda Validebağ Korusu'nun "orman", "doğal nitelikli yeşil alan" ve "koruma alanı" vasıflarını yani ekolojik zenginliği  kaybederek “millet bahçesi – park”  kategorisine indirgeneceğinin altı çizildi.

“AMFİ TİYATRO, FİTNESS ALANI, FUTBOL SAHASI”

“1. Derece Doğal ve Tarihi Sit” alanı ilan edilen Validebağ Korusu'na ilişkin İBB  Park Bahçeler ve Yeşil Alanlar Daire Başkanlığı tarafından hazırlanan Validebağ Korusu Millet Bahçesi Projesi ile korunun ışıklandırılması, futbol sahası yanına amfi tiyatro yapılması, fitness alanları oluşturulması, gözlem kulesi, bisiklet parkuru, çocuk oyun alanlarının yapılması,  otopark zeminlerinin yenilenerek çim taşı yapılması, binaların kenarlarında bulunan zemin kaplamalarının değiştirilmesinin planlandığı kaydedildi. Bütün bunların  Validebağ Korusu'nun doğal kurgusunu kaybetmesine yol açacağı ifade edildi.

“ÇÖKÜŞE GİDEN SÜRECİN BAŞLANGICI OLABİLİR”

Validebağ Gönüllüleri Derneği’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na karşı açtığı davada 2018 tarihli koruma kurulu kararlarının iptali istenmişti. Dava kapsamında hazırlanan bilirkişi raporunda kurul kararlarında peyzaj projesinde verilen inşaatla ilgili metraj miktarlarında eksiklik olduğu, inşaat projesinin koru kavramına uymadığı, içerdiği çocuk oyun alanı, fitness alanı ve lüks kaplama malzemelerinin koruyu millet bahçesi veya park düzeyine düşüreceği vurgulanmıştı.

Yoğun inşaat sürecinin korudaki ekosistemi olumsuz yönde etkileyerek ve sonunda kullanıcı sayısını artırarak çöküşüne neden olacağına dikkat çekilmişti. Raporda “Hazırlanan proje kapsamındaki fiili müdahalelerin koru özelliğini yitirmesine ve çöküşüne giden bir sürecin başlangıcı olabileceği endişesi oluşmuş olup ekosistemin devamlılığı bakımından dava konusu projenin uygulanmamasının yerinde olacağı kanaatine varılmaktadır” denilmişti.

“KAMU YARARI TAŞIMIYOR”

İstanbul 6. İdare Mahkemesi dosyayı 7 Aralık 2022 tarihinde karara bağlayarak dava konusu kurul kararlarını oy birliği ile iptal etti. Kararda bilirkişi raporu esas alındı. Kararda “Yoğun inşaat sürecinin korudaki ekosistemi olumsuz yönde etkileyerek ve sonunda kullanıcı sayısını artırarak çöküşüne neden olacağı, 1. Derece Doğal Sit Alanlarına yönelik olarak tanımlanan ‘müdahalede bulunulmaması gerektiği’ kıstasının yerine getirilmediği anlaşılmakla, dava konusu işlemlerde hukuka ve kamu yararına uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” denildi.