Denizlerimizde petrol ve doğalgaz aramak amacıyla 180 milyon dolara alınan Abdülhamid Han sondaj gemisi, Karadeniz’e çıkamıyor. Geminin kule uzunluğu 60 metre, geminin denizden yüksekliği ise 64 metre. Boğazlar Deniz Trafik yönetmeliğine göre yüksekliği 58 metreden fazla olan gemilerin İstanbul Boğazı’ndan geçişine izin verilmiyor. Ayrıca bu yükseklikteki geminin Boğaz köprülerinin altından geçmesi de riskli. Konuyu gündeme getiren İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez, “Abdülhamid Han Gemisi yüksekliği nedeniyle boğazdan geçip Karadeniz’de sondaj yapamıyor. Gemiyi satın alanlar, köprü yüksekliği ve yasaları neden hesaba katmadı?’’ sorusunu yönelterek şunları söyledi:
BOĞAZ’DAN GEÇEMEZ
“Mavi Vatan artık konuşulmaz oldu. Avrupa Birliği de Mavi Vatanı reddediyor. Bizim deniz yetki alanlarımızın, Yunanistan’a ait olduğunu öne sürüyor. Sondaj gemilerini satın alan Türkiye, teknik personel ve cihazların işletmesini taşerona verdi. Bundan dolayı da 100 milyonlarca dolar zarar ediyoruz. Sondaj gemimizi Karadeniz’de de kullanamıyoruz. Abdülhamid Han sondaj gemisinin kule yüksekliği 60 metre, bu nedenle Boğazları geçme şansı bulunmuyor.”
KURAL ESNETİLEBİLİR Mİ?
1993’te Rusya’da imal edilip Karadeniz üzerinden Çin’e giden uçak gemisi Varyag’ı, meslektaşı Saim Oğuz ile birlikte boğaz köprülerinin altından ustalıkla geçiren Kılavuz Kaptan Sedat Tenker de Abdülhamid Han gemisinin durumunu şöyle anlattı:
“Türk Boğazları tüzüğü ve yönergesi uyarınca hava çekimi 58 metre ve daha yüksek olan gemiler İstanbul Boğazı’ndan geçemez. Bu kural esnetilirse sakin bir havada özel tedbirlerle geçiş yapılabilir ama köprülerin tam ortasından geçmek gerekir. Köprülerin orta açıklıkta denizden yüksekliği 64 metre ve yanlarda ise daha düşüktür.’’
Türkiye, gemiye 180 milyon dolara ödedi
Güney Kore’de 2013 yılında imal edilen ve ‘Cobalt Explorer’ adı verilen gemi, Türkiye tarafından 180 milyon dolara satın alındı. 19 Mayıs 2022’de Türkiye’ye getirilen ve “Abdülhamid Han’’ adı verilen gemi Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından denizde petrol ve doğalgaz sondajı yapmak amacıyla kullanılıyor. Bugüne kadar sadece Akdeniz’de sondaj çalışması yapan gemi, 7. nesil modern bir teknolojiye sahip. 238 metre uzunlukta, 42 metre genişlikte ve 62 bin groston ağırlığında olan gemi; Fatih, Kanuni ve Yavuz’un ardından Türkiye’nin dördüncü sondaj gemisi olma özelliğini taşıyor. Çift kule ile aktif konumlandırma sistemine sahip olan gemi, 200 mürettebat kapasiteli geminin, 12 bin 200 metreye kadar sondaj yapabilme yeteneği bulunuyor.
Yönetmelik ne diyor?
Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Yönetmeliğinin 33. maddesinde “Hava çekimi 58 metre ve daha yüksek olan gemiler İstanbul Boğazından, hava çekimi 70 metre ve daha yüksek olan gemiler Çanakkale Boğazı’ndan geçmeyecektir. İstanbul Boğazı için hava çekimi 54 metre ile 58 metre arasında olan gemilere, Çanakkale Boğazı için 66 metre ile 70 metre arasında olan gemilere, rotalarını korumaları için Bakanlığın/ İdarenin gerekli gördüğü sayıda ve güçte römorkör eşlik edecektir’’ deniliyor.
