Türkiye’nin en yüksek zirvesi olan 5.137 metrelik Ağrı Dağı, küresel ısınmanın etkilerini en net şekilde gözlemleyebileceğimiz doğal alanlardan biri haline geldi. Dağın zirvesinde yer alan takke buzulu, her geçen yıl biraz daha küçülüyor. Yapılan son araştırmalar, bu endişe verici süreci rakamlarla da ortaya koyuyor.
37 YILDA YÜZDE 41 KÜÇÜLDÜ
Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi (AİÇÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alperen Kayserili’nin yürüttüğü analizlere göre, takke buzulunun yüzey alanı son 37 yılda yaklaşık yüzde 41 oranında küçüldü.
Uydu görüntüleri üzerinden yapılan değerlendirmelerde, 1987 yılında yaklaşık 8.042 kilometrekarelik alanı kaplayan buzulun 2024 itibarıyla 4.095 kilometrekareye kadar gerilediği tespit edildi.
Bu ciddi daralma, sadece sayısal değil, aynı zamanda gözle görülür bir değişimi de ortaya koyuyor. Kayserili, 1975 yılında çekilen “Ağrı Dağı Efsanesi” filmindeki yaz manzaralarında buzulların 3.500 metre seviyelerine kadar indiğini hatırlatarak, bugün bu sınırın 4.000 metrenin üzerine çekildiğini belirtti. Bu yükselme, küresel ısınmanın bölge üzerindeki doğrudan etkisini gösteriyor.
50 YIL İÇİNDE TAMAMI YOK OLABİLİR
Araştırmalara göre, 1987-2024 yılları arasında buzullarda yıllık ortalama 0,0938 kilometrekarelik bir kayıp yaşandı. Bu oran sabit kalırsa, önümüzdeki 50 yıl içinde Türkiye’nin en büyük takke buzulunun büyük bölümünün yok olabileceği öngörülüyor.
Kayserili, Afrika kıtasındaki 5.895 metrelik Kilimanjaro Dağı’nda buzulların neredeyse tamamen yok olduğunu hatırlatarak, benzer bir sürecin Ağrı Dağı’nda da yaşanabileceğini ifade etti. Kayserili, “Eğer bu süreç devam ederse, yakın gelecekte bu dev zirvede yalnızca volkanik kayaçlarla karşılaşmamız muhtemeldir” dedi.
Uzmanlar bu durumu yalnızca doğal değil, aynı zamanda çevresel bir kayıp olarak değerlendiriyor. Buzulların kaybı, ekolojik dengeyi bozabileceği gibi, bölgedeki hidrolojik kaynakları da olumsuz etkileyebilir. Bu da içme suyu kaynaklarından tarıma kadar geniş bir yelpazede sorunlara yol açabilir.
