ACC, her saniye 173 milyon metreküp su taşıyarak Antarktika kıtasını çevreleyen kesintisiz bir döngü oluşturuyor. Ancak küresel sıcaklıkların artışıyla birlikte, Antarktika’daki buzulların hızla erimesi bu devasa akıntıyı zayıflatıyor.

Bu durum, buzulların daha hızlı erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesi ve küresel sıcaklıkların hızla artması gibi zincirleme bir felaket senaryosuna yol açabilir. Bilim insanlarına göre, ACC’nin yavaşlaması okyanusların karbon yutma kapasitesini de azaltarak küresel ısınmayı hızlandırabilir.

Avustralya’nın Melbourne Üniversitesi’nden araştırmacılar, süper bilgisayarlar kullanarak bu süreci modelledi. Dr. Bishakhdatta Gayen, ACC’nin bir çeşit okyanus motoru gibi çalıştığını ve bu motorun bozulmasının aşırı hava olaylarını artırarak küresel sıcaklık dengesini daha da bozacağını belirtti.

ACC’nin yavaşlaması, okyanusun en derin noktalarına oksijen ve besin taşınmasını engelleyebilir. Bu da küresel ekosistemi derinden etkileyerek balinalar, penguenler ve diğer deniz canlıları için büyük bir tehdit oluşturabilir.

Bu akıntının işleyişi, yoğun, soğuk ve tuzlu suyun okyanusun derinliklerine batmasıyla sağlanıyor. Ancak Antarktika’daki buzulların erimesi, okyanusa büyük miktarlarda tatlı su karışmasına neden oluyor. Bu tatlı su, yoğunluğu azalttığı için suyun okyanusun derinliklerine çökmesini engelliyor ve akıntının hızını kesiyor.

ABD Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi’nin (NSIDC) verilerine göre, 2025 yılı itibarıyla Antarktika’daki deniz buzu seviyesi rekor düşük seviyeye ulaştı. 1981-2010 yılları arasındaki ortalama seviyeye kıyasla, bu yıl  517 bin 997 kilometre kare daha az buz örtüsü olduğu tespit edildi.

Araştırmacılar, ACC’nin yavaşlamasının kıtalararası hava sistemlerini de etkileyebileceğini belirtiyor. ACC, okyanus ve atmosfer arasındaki ısı transferini düzenlediği için, yavaşlaması halinde daha fazla sıcak havanın Antarktika’ya ulaşmasına ve buzulların daha hızlı erimesine neden olabilir. Bu da iklimde bir kısır döngü yaratabilir.

ACC’nin çökmesi durumunda olabilecekler şunlar:

  • Deniz seviyeleri yükselecek: Antarktika’dan daha fazla buzun erimesiyle kıyı bölgeleri için büyük risk oluşacak.
  • Aşırı hava olayları artacak: Fırtına, sel ve kuraklık gibi hava olayları daha sık ve şiddetli hale gelecek.
  • Ekosistem zarar görecek: Antarktika kıtasına istilacı türler ulaşabilir ve hassas ekosistemler zarar görebilir.

Bilim insanları, bu süreci tersine çevirebilmenin tek yolunun küresel karbon emisyonlarını azaltmak olduğunu belirtiyor. Eğer erime oranı yavaşlatılabilirse, ACC’nin çöküşü engellenebilir.