Aort yırtılması nedir? Aort damarı nerededir, patlayınca ne olur? Belirtileri ve tedavisi nasıldır

Aort yırtılması, vücudun en büyük atardamarı olan aortun iç katmalarından oluşan yırtıktır. Kalpten çıkan en büyük damardır. Ve hayati tehlike taşır. Bu yırtıktan dolayı kan, damar duvarı katmanları arasından ilerleyerek damarın tamamen yırtılmasına neden olur. Hızlı müdahaleyle hasta hayata tutunabilir.

AORT DAMARI VE VÜCUTTAKİ NEDİR?

Aort damarı, kalpten çıkan ve tüm vücuda oksijen açısından zengin kanı taşıyan, baston şeklindeki ana atardamardır. Kalbin sol karıncığından başlayarak göğüs boşluğu üzerinden geçer ve karın bölgesine kadar uzanır. Beyin, kaslar ve hayati organlar dahil olmak üzere tüm dokulara gerekli oksijenli kanı ulaştırmakla görevlidir.

AORT YIRTILMASI NASIL GELİŞİR?

Aort yırtılması, aort duvarında bulunan iç katmanın yırtılması ile başlar. Bu yırtık bölgeden sızan kan, orta ve dış katmanları ayırarak damar boyunca ilerler. Bu durum, kan akışının yavaşlamasına ya da tamamen durmasına neden olabilir. Aortun tamamen yırtılması halinde ise iç kanama meydana gelir ve durum çok kısa sürede ölümcül olur.

Aort yırtılmasına yol açan temel nedenler:

Yüksek tansiyon (hipertansiyon)

Marfan sendromu ve diğer genetik bağ dokusu hastalıkları

Aort anevrizması (aortun genişlemesi)

Vaskülit gibi damar iltihapları

Travmatik yaralanmalar (trafik kazaları, yüksekten düşmeler)

Aort duvarında yaşla birlikte gelişen zayıflık

AORT YIRTILMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?

Aort yırtılması genellikle ani başlar ve şiddetli belirtilerle kendini gösterir. En sık rastlanan semptomlar ise şunlardır:

Göğüs ya da sırt bölgesinde bıçak saplanır gibi ani ve keskin ağrı

Bayılma, baş dönmesi ve bilinç kaybı

Mide bulantısı ve şiddetli karın ağrısı

Nabzın zayıflaması

Vücudun bir bölümünde hissizlik veya güçsüzlük

Nefes darlığı ve konuşma zorluğu

Görme bozuklukları

AORT TANISI NASIL KONULUR?

Aort yırtılmasının tanısı zamanla yarışan bir süreçtir. Kalp krizi ya da felç ile benzer belirtiler göstermesi nedeniyle, doğru teşhis için görüntüleme yöntemleri kullanılır:

BT yani Bilgisayarlı Tomografi hızlı ve etkili tanı sağlar. Acil durumlarda ilk tercihlerden biridir. MR manyetik rezonans ise daha ayrtılı görüntüleme sunar. Fakat acil durumlar için yavaş olabilir. Transtorasik ekokardiyografi de kalp yapılarının ultrasonla incelenmesini sağlar. Göğüs röntgeni aortun genel durumu hakkında bilgi verir. Kan testleri durumun genel değerlendirilmesinde destekleyici rol oynar.

AORT YIRTILMASI NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Tedavi şekli, yırtığın yerine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişir. 2 temel tedavi vardır: Bunlardan biri ilaç tedavisi.

İlaç tedavisi: Yüksek tansiyonu ve kalp atış hızını kontrol altına almak için kan basıncını düşürücü ilaçlar kullanılır. Ayrıca ağrı kesiciler de tedaviye eklenebilir.

Diğeri ise cerrahi müdahaledir. Kasıktan girilerek damar içerisine yerleştirilen stent ile hasarlı bölge desteklenir.Açık greft değişimi ise aortun hasar gören kısmı çıkarılır ve yerine yapay damar yerleştirilir.

AORT AMELİYATI NE KADAR SÜRER?

Açık ameliyat 2-6 saat arası sürebilirken, endovasküler yöntemler genellikle 2-4 saat içinde tamamlanır. İyileşme süreci ise 1 haftayı bulabilir. Tam iyileşme ise 2 ya da 3 ay sürer. Fakat Endovasküler yöntemde bu süre 1-1,5 aya kadar kısalabilir.

BAKIMI NASIL OLMALI?

Doktorun önerdiği ilaçlar düzenli alınmalı, kontroller aksatılmamalı ve yaşam tarzı sağlıklı yönde değiştirilmelidir. Ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır.