İnsanların zeka seviyelerini belirleyen sayısız faktör arasında hiç şüphesiz en önemlisi anne ve babalarımızdan aldığımız genetik mirastır. 

Yapılan araştırmalar, zeka gibi karmaşık bir olgunun ortaya çıkma sürecinde tek faktörün DNA aktarımı olmadığını gözler önüne sermekte. Uzmanlar, toplumdan rastgele seçilmiş iki kişi arasındaki IQ farkının çoğu zaman rastgele seçilecek kardeşler arasındaki farktan yüksek olduğunu belirterek, aynı aile üyesi olan kişilerin zeka seviyelerinin ekseriyetle birbirine yakın bir grafik izlediğini vurgulamakta. 

Buna karşın söz konusu durum, bazı kardeşler arasında belirgin bir zeka farkının oluşmasına engel değil. Bu konuyu masaya yatıran bilim insanları, 20 binin üzerinde insana ilişkin verileri inceleyerek Proceedings of the National Academy of Sciences'da dikkat çeken bir makale kaleme aldı. 

Araştırmada kardeşler arasındaki IQ farklarına odaklanılırken, en zeki kardeşlerin hangi sıralamada dünyaya geldiği tespit edildi. 

İLK DOĞAN ÇOCUKLAR EN ZEKİLERİ 

Sonuçlar birbirine oldukça yakın seyretse de, 20 bin veri üzerinde yapılan incelemelere göre kardeşler arasında ortalama zeka farkı 1.5 IQ civarındaydı. Bir başka deyişle yapılan her doğum, son sırada doğan çocuğun önceki doğan çocuktan daha düşük zekaya sahip olduğunu gösteriyordu. 

Söz konusu verilerin çalışmanın ortalamasını gösterdiğini belirten uzmanlar, bazı durumlarda ailenin en küçük çocuklarının da en zeki isimler olabileceğini hatırlatarak, bu sonucu ortaya çıkaran durumun nedenlerini açıkladı. 

Araştırmada kalabalık aile grupları üzerinde yapılan incelemeler ilk doğan çocukların ortalama olarak ikinci doğan kardeşlerinden 1,5 puan daha yüksek bir IQ'ya sahip olduğunu gösterdi. İkinci doğan kardeşler ise üçüncü doğanlardan 1,5 puan daha yüksek bir IQ'ya sahipti ve bu süreç böylece devam etti.

SOSYAL SIRALAMA HİPOTEZİ 

Söz konusu zeka avantajının arkasında yatan faktör, çalışmayı yürüten uzmanlara göre 'sosyal sıralama hipotezi' ile açıklanabiliyordu. Her ne kadar genetik faktörler baskın olsa da, zeka üzerindeki çevresel ve eğitimsel faktörlerin de etkili olduğuna dikkat çeken uzmanlar, ailelerin her zaman ilk veya daha erken doğan çocuklarının bilişsel ve dil gelişimine daha yüksek seviyede yatırım yaptığını hatırlattı.

Ayrıca büyük kardeşler, çoğu zaman küçük kardeşlerine öğretmenlik yaptıkları için bu durum onların bilişsel becerilerinin daha fazla gelişmesine yol açmakta. Özetle çalışmalar, ailelerin en büyük üyelerinin daha yüksek zekaya sahip olduğunu gösterse de, tespit edilen IQ farkı oldukça düşük seviyede tutulmakta.