Amerikalı evrimsel biyolog Scott Travers, "Bu bitkiler keşfedilmeden önce Avrupa, Asya ve Afrika'da benzerleri yoktu. Ancak 500 yıl içinde insanlık tarihini, ekonomiyi ve kültürü tamamen dönüştürdüler" diyor.
1. GÜNEYİN İNCİSİ KAKAO
Kakao, Orta ve Güney Amerika'nın tropik ormanlarından çıkan bir hazineydi.
Maya ve Aztek uygarlıkları kakao çekirdeklerini dini ritüellerde kullanıyor, hatta para birimi olarak değerlendiriyordu.
Avrupa'yla tanışması Kristof Kolomb sayesinde olsa da, kakao potansiyelini fark eden kişi İspanyol kâşif Hernán Cortés oldu. Cortés, Aztek İmparatorluğu'nu yıktıktan sonra kakaoyu İspanya'ya götürdü ve dünyanın geri kalanı da çikolatayla tanıştı.
Bugün Batı Afrika'nın büyük kısmı kakao üretimine dayanan bir ekonomi yürütüyor. Küresel ölçekte milyarlarca dolarlık çikolata endüstrisi, hâlâ bu bitkinin mirası üzerine kurulu.
2. DÜNYAYI BESLEYEN TAHIL MISIR
Kolomb'un Yeni Dünya'da gördüğü bir diğer bitki mısırdı. O dönemde Karayipler'den Güney Amerika'ya kadar geniş bir alanda yetiştiriliyordu.
Kısa sürede İspanya üzerinden Akdeniz'e, oradan Afrika ve Asya'ya yayıldı. Yüksek verimi ve her iklime uyum sağlayabilmesi sayesinde mısır, insanlık tarihinin en hızlı yayılan tarım ürünü oldu.
Bugün mısır, buğday ve pirinçle birlikte dünyanın üç ana tahılından biri.
Hem hayvancılığın temel besini, hem de endüstride kullanılan sayısız ürünün hammaddesi.
3. 'İKİNCİ EKMEK' PATATES
16. yüzyılın sonlarına kadar Avrupa'da neredeyse bilinmeyen patates, ilk getirildiğinde zehirli sanılmıştı.
Ancak zamanla, özellikle İrlanda, Almanya ve Rusya gibi soğuk bölgelerde çiftçiler için kurtarıcı bir besin haline geldi. Patatesin yüksek kalorisi ve kolay yetişmesi, yoksul halk için adeta devrim yarattı.
Ancak bu bitki, tarih boyunca trajedilere de yol açtı.
1840'larda patates hastalığı İrlanda'yı vurdu, mahsuller yok oldu ve milyonlarca insan ya öldü ya da göç etti.
O dönemki "Büyük Kıtlık", İrlanda'nın demografisini hâlâ etkiliyor.
4. TARTIŞMALI MİRAS TÜTÜN
Tütün, Güney Amerika'da yüzyıllar boyunca dini törenlerde kullanılıyordu.
Kolomb, bu alışkanlığı görünce Avrupa'ya tütün yaprakları götürdü ve kısa sürede kıta bu alışkanlığa "bağımlı" hale geldi.
Tütün üretimi, kısa sürede Avrupa kolonilerinin ekonomik temellerinden biri oldu.
Bugün bile tütün endüstrisi dünyanın en kârlı sektörleri arasında.
Ancak bu bitkinin diğer yüzü, insan sağlığına verdiği ağır zararlar. Sigara kullanımına bağlı hastalıklar, günümüzde hâlâ dünyadaki en yaygın ölüm nedenlerinden biri.